Emeklilikte sigortalılık süresi bazı özel durumların varlığı halinde farklı belirlenir. Peki bu özel durumlar neleri kapsıyor? Sosyal Güvenlik Uzmanı Dr. Resul Kurt, anlattı.
-Askerlik borçlanmasının emeklilik yaşına etkisi nasıl olur?
Resul Kurt: Hem kişinin prim gün sayısını artırıyor, hem de daha erken emekli ediyor. Şöyle ki ; önce askerlik hizmetini yapmış sonra da sigortalı olmuş bir kişi eğer askerlik borçlanması yapmazsa kişinin işe giriş tarihine göre bir emeklilik yaşı ortaya çıkıyor, bu yaşta emekli oluyor. Ancak askerlik borçlanması yaparsa önce askerlik yapıp sonra sigortalı olduğu için askerlik süresi kadar sigorta başlangıç tarihi geriye gidiyor. Örneğin: 1985 yılında askere gitmiş bir kişi 1989 yılında sigortalı olmuşsa bu kişinin sigorta başlangıç tarihi 1989 iken askerlik borçlanmasıyla 1989'dan askerlik süresi kadar geriye gidiyor ve hem prim gün sayısı artıyor hem de 1989 yılına göre emekli olacakken bu sefer bir yaş daha erken emekli olabilme fırsatı doğuyor, ikinci olarak da gün sayısını tamamlamış oluyor.
Bir diğer grup var o da önce sigortalı olup sonra askere gidenler. Tersinden baktığımızda 1985 yılında sigortalı olmuş, 1990 yılında askere gitmiş. Bu durumda askerlik borçlanması sadece gün sayısını artırıyor, daha erken emekli olabilme hakkı vermiyor. Özellikle askerlik borçlanması yapayım mı, yapmayayım mı diye tereddüt eden yurttaşlarımız olabiliyor ben bu konuda eğer önce askerlik yapmış sonra sigortalı olmuş iseler durumlarını bir sosyal güvenlik uzmanına veya sosyal güvenlik kurumuna danışarak değerlendirmelerini askerlik borçlanması yapmaları halinde sigorta başlangıç tarihlerinin geriye gidip gitmeyeceğine baktırmalarını, prim gün sayılarının emeklilik için yeterli olup olmadığını değerlendirdikten sonra borçlanma yapmalarını tavsiye ederim.
-18 yaş öncesinde ödenen primlerin emeklilik yaşına etkisi var mıdır?
Resul Kurt: SGK'nın uygulamasında 18 yaşından önce emeklilik primlerine tabi olanların durumları için çok önem taşıyan bir düzenleme var. 1 Nisan 1981'den önce 18 yaşını doldurma şartı yok. 13 yaşından itibaren 1980 yılında çalışmaya başladı. Sigorta başlangıcından 20 yılını 33 yaşında doldurdu ve günü de dolmuşsa emekli oldu gitti. Fakat 1 Nisan 1981'den sonra bu değişti artık 18 yaşın tamamlandığı tarih sigorta başlangıç tarihi olarak kabul ediliyor. Emeklilikle ilgili olarak özellikle 18 yaş uygulamasında 1 Nisan 1981'den önce sigortalı olanlar için bir avantaj var. 1 Nisan 1981'den sonra sigortalı olanlar için de 18 yaşın doldurulduğu tarih sigorta başlangıç tarihi olarak kabul ediliyor.
-Mahkeme kararıyla yaş büyütmenin emeklilik yaşına bir etkisi oluyor mu?
Resul Kurt: İlk defa sigortalı olduğunuz tarihten daha sonra gidip ister gerçek durumu yansıtan isterseniz emeklilik elde etmek için kendinize o şekilde bir düzenleme yapın fark etmez mahkeme kararıyla yaşınızı büyütmüş olmanız, sizi daha erken emekli etmez. Ancak sigortalı olduğu tarihten önce mahkeme kararıyla yaşını büyüten bir kişi, bu durumda sigortalı olduğu tarihte büyütülmüş yaş söz konusu olduğundan dolayı emekliliği büyütülmüş yaşa göre belirlenecek.
