Okurumuz Mustafa S, “18.12.2018 tarihinde emekliliğe hak kazanacağım. İşyerimde 6 yıldır çalışmaktayım. Prime esas kazancım 12.000–15.000 TL aralığında değişiyor. Hem kıdem tazminatı bakımından, hem de emeklilik maaşı bakımından emeklilik dilekçemi 31.12.2018 de mi, yoksa 31.01.2019 da mı vermeliyim? Konu ile ilgili internette birbirinden farklı ifadeler var. Hangisinin doğru olduğunu çözemedim” diyor.
Mustafa Bey, öncelikle normal şartlarda okurlarımıza her zaman emekliliğe hak kazanıldığında başvurulmasını tavsiye ediyoruz.
Ancak, bu yıl ülkemizin maruz kaldığı ekonomik saldırılardan kaynaklanan nedenlerle enflasyonun yüksek çıkması beklendiğinden, 2019 yılında emekli olmak daha avantajlı olacak. Bu sene değil de 2019 yılında emeklilik dilekçesi verirseniz yüzde 7-8 kadar daha yüksek maaş bağlanır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre emekli aylıkları, Ocak ve Temmuz ödeme dönemlerinden geçerli olmak üzere, bir önceki altı aylık döneme göre açıklanan en son tüketici enflasyonu kadar artırılır. Dolayısıyla emekli aylıklarını artıran unsur tüketici enflasyonudur.
SSK ve Bağ-Kur emekli aylığını belirleyen temel parametre güncellenmiş ortalama aylık kazanç ile prim gün sayısına göre belirlenen aylık bağlama oranıdır. Bu ikisinin çarpımı emekli aylığıdır. Her bir yıla ait sigorta prim matrahı için uygulanacak olan güncelleme katsayısı, her yılın yıllık tüketici enflasyon oranının tamamı ile büyüme hızının yüzde 30’unun toplamından oluşur. Böylece güncellenmiş ortalama prim matrahı ile aylık bağlama oranının çarpımından oluşan aylık, Ocak ve Temmuz ödeme dönemlerinden geçerli olmak üzere, tüketici enflasyonu kadar artırılır.
Bu yöntemin doğal sonucu olarak aynı prim gün sayısına göre Aralık ayında bağlanan aylık ile Ocak ayında bağlanan aylık arasında olumlu veya olumsuz fark oluşabilir.
2018 yılı emeklisi olanların, diğer bir ifade ile Kamu Kurumu çalışanları için 14 Ocak 2019, özel sektör çalışanları için 1 Ocak 2019 tarihi öncesi emeklilik talebinde bulunanların güncelleme katsayısı hesabında 2017 yılına ait yıllık tüketici enflasyon oranı ile 2017 yılı gelişme hızı dikkate alınarak aylık hesaplanacaktır. Hesaplanan aylık 2018 yılı Ocak ve Temmuz dönemi zamları nispetinde artırılacaktır. 2019/Ocak ödeme döneminde bu aylık yine altı aylık tüketici enflasyonu kadar artırılacaktır.
Örneğin; Özel sektörde çalışan ve çalıştığı işten ayrılarak 30 Aralık 2018 tarihinde yaşlılık aylığı talebinde bulunan sigortalının hesaplanan aylığı 3.000,00 TL ise bu aylık önce 2018/Ocak emekli zam oranı olan yüzde 5,69 sonra 2018/Temmuz emekli zam oranı olan yüzde %9,17 oranında artırılacaktır. Dolayısıyla sigortalının 1 Ocak 2019 tarihindeki aylığı 3.000,00 x 1,0569 x 1,0917=3.461,45 TL olacaktır. Sigortalının aylık ödeme dönemi 21 Ocak 2019 tarihi ise bu tarihte sigortalıya 20 günlük aylık bu tutar üzerinden ödenecektir. 21 Ocak 2019 tarihinde ise önceki 6 aylık tüketici enflasyonu kadar (yaklaşık yüzde 13 olabilir) artırılarak ödenecektir.
2019 yılında aylık talebinde bulunanların, başka bir anlatımla kamu çalışanları için 15 Ocak 2019 tarihi ve sonrası, özel sektör çalışanları için ise 1 Ocak 2019 tarihi ve sonrasında emeklilik talebi olanların, 2018 yılına ait yıllık TÜFE oranı ile 2018 yılı gelişme hızı dikkate alınarak güncelleme katsayısı belirlenecek, ortalama aylık kazançlar bu katsayı oranında artırılıp hesaplanacak bu aylığa 2019 yılı Ocak dönemi zammı yılın ikinci 6 aylık döneminde de Temmuz zammı yansıtılacaktır.
Buna göre aynı dönemler için aynı prim gün sayısı ve aynı prim matrahı üzerinden 2018 yılı emeklisi olanlar ile 2019 yılı emeklisi olanların maaşları farklı hesaplandığı için ödenecek aylıkların da farklı olacağını söyleyebiliriz.
Geçen hafta Merkez Bankası Başkanı 2018 yıllık tüfe oranının %23,50 olacağını beklediklerini açıkladı. Daha önceki Merkez Bankası büyüme anketleri ile OECD ve Dünya Bankası büyüme beklentisi yüzde 3,5-4 seviyelerinde. Bu da 2018 yılı için büyümenin en az yüzde 4 civarında olabileceğini gösteriyor. Beklentilere göre 2018 tüketici enflasyonu yüzde 23,50 ve büyüme oranı yüzde 4 olursa; 2019/Ocak zammı yani önceki altı ay tüketici enflasyonu da yüzde 1.1313 olur. Yani emeklinin 2019 ocak zammı yüzde 13.13’e çıkacaktır.
2019 yılı aylık hesabına esas 2018 yılı güncelleme katsayısı ise 1,2470 olacaktır. Bu verilere göre tüm hizmeti 2008 öncesi olanın 2019 yılında emekli olması halinde 2018 yılında emekli olmaya göre alacağı maaş yaklaşık yüzde 8 daha fazla olacaktır. Her üç dönemde eşit prim günü olsa ortalama yüzde 7 civarında daha fazla maaş bağlanacaktır.
