Ekonomik Krizlerin Hiroşiması

Başınızı derde sokan bilmediğiniz şeyler değildir.

Bildiğinizden emin olduğunuz doğru olmayan şeylerdir.

The Big Short

Kriz Nedir ve Neden Çıkar? 

Krizin yaygın olarak kabul gören anlamı, yıkımla sonuçlanan değişimdir. Hayatta kalabilirsen ileri ve gelişmiş bir seviyeye geçme ihtimalini de içinde taşır. Kendimi bildim bileli bu topraklarda yaşayan herkesin, en çok tanıdığı kelime “kriz”dir. Duyanların tüylerini diken diken ederek alarma geçmesine neden olan kelimenin, bizim topraklarımızda bir sürü alt başlığı var. Neredeyse hayatımızdaki her şey bir kriz başlığı. Ekonomimizden siyasetimize, yemek masamızdan sokağa kadar krizle kuşatıldık. Yüksek tansiyonlu bir hasta gibi her an “Kalp Krizi” geçirebiliriz.

Her yetişkin ve çalışan bireyin bu hayattaki “bir numaralı hedefi” başını sokacak bir “ev” almaktır. Cebinizdeki “Ev anahtarı” güvenli ve kolay yaşamın garantisidir. Ev, kendinizi ve sevdiğiniz her şeyi güvende tuttuğunuz konfor alanınızdır. Çıktığınız yollardan döndüğünüz yerdir.

Dünyada ekonomik ve politik paketler içinde en önemli projeler, öncelikle “ev ” üzerine şekillenir. Bu nedenle “ev” almayı kolaylaştırıcı sistemler geliştirilir.Mortgage, bankaların ev kredisi vermek için kullandığı bir Gayrimenkul Finansman sistemidir. Bu sistem, insanların kolay bir şekilde, kira öder gibi ev almalarını sağlar. Bankacılıkta bir ürünü almak için kredi kullanmak istediğinizde, ürünün kendisini teminat olarak gösterip, uzun vadeli borçlanmanızı sağlar.

“Yaşam ”aracı yerine “Yatırım” aracı olan “Ev”!

Bankalar ev için kredi verir, insanlar aldıkları evi teminat gösterip kredi alarak uzun vadeli borçlanır. Kira öder gibi ev sahibi olma fikri cazip gelince, insanlar ihtiyaçları dışında da ev almaya başlar. Bankalar kredi vermeye devam eder. İnsanlar daha çok ev alırlar. Ev talebi arzı aşınca ev fiyatları yükselmeye başlar. Fiyatlar yükselince “kapitalizmin kötü çocukları” devreye girer. Ev yatırım aracı haline gelir. İhtiyacından fazlasını kar amacıyla satın alan oyuncular, piyasayı yükseltir. Bir noktadan sonra ev fiyatları çok yükselince talep azalır. Elinde değerinden fazlasına aldığın ve daha yüksek fiyatla satmak bir yana aynı fiyata bile satamayacağın bir ev vardır. Ek olarak ödeyemeyeceğin yüksek faizli bir de kredin. Bankalar krediyi tahsil edemeyince, nakit sıkıntısı başlar. Beraberinde finans kuruluşlarının zarar görmesine neden olur ve bankaları, sigorta şirketlerini, ekonomik sistemleri içine alan girdap başlar.

The Big Short Filmi & Michael Burry’nin Hobisi

Sonrasını filmde zincirleme olaylar halinde gözlerinize inanamayarak izleyeceksiniz. Film,olayları derinlikli bir perspektifle birçok açıdan ele alıyor. Krizi bilen ama ne olduğunu hala anlayamayan varsa bir ekonomi dersi dinler gibi seyredebilir.

1929 Dünya Ekonomik Bunalımı olarak bilinen, Büyük Buhran’dan bu yana, en şiddetli küresel durgunluk olan 2007–2008 finansal krizi, küresel ölçekte ciddi sonuçlar doğurmuş finansal bir girdaptı. ABD mortgage balonunun patlamasıyla birlikte bankalara yüksek risk bindi. Birleşik Devletler gayrimenkulüne bağlı tüm menkul mülklerin değerle dibe vurdu. Lehman Brothers’ın, 15 Eylül 2008’de iflas etmesinin sonucunda bankaların krize girmesine sebep oldu. Üretim olmayan bir sistemde birileri büyük kazanıyorsa, bir başkası da büyük kaybediyor demektir. ”Bırakın yapsınlar, bırakın geçsinler” ilkesiyle hareket eden Kapitalist sistemlerde asla finansal eşitlik yoktur.

Hikâyenin ana karakteri Michael James Burry, bu krizi öngören ve bundan kâr sağlayan ilk yatırımcı olarak biliniyor. Sıradışı bir karakter olan Burry zekâsını sadece Tıp alanında kullanmayıp, hobisi olan finansal yatırımlar üzerine de çalışmaya başlamış. Hisse senedi seçimlerindeki başarısı ona hem itibar hem de para kazandırmış.

Michael Burry & GameStop

Burry ‘nin sahibi olduğu şirket olan Scion Asset Managment, 2019 yılından beri tam 3 milyon adet GameStop hissesi satın almış durumda. MoneyWeb’in ifadelerine göre bu hisseler için zamanında 16.56 milyon dolar ödenmiş. buün elde ettiği değeri bilin bakalım! Gamestop olayının beyaz perde uyarlaması şimdiden planlanıyormuş. Bekliyoruz …

Gerçek olaylardan yola çıkılarak yazılan ve Michael Lewis ‘in aynı adı taşıyan kitabından uyarlanan, The Big Short, tarihten ders çıkarmak ve ekonominin tüm araçlarının işleyişine tanıklık etmek için gerçek bir ders niteliğinde.

Karakterlerin güncel durumlarını öğrenmek için filmin sonunu kaçırmayın.

Pandeminin yarattığı etkiyle, ülkemizin ve tüm dünyanın yeni bir krizin eşiğinde olduğu iddialarının gündemde olduğu bu günlerde, yeni ekonomik modellerin de devreye gireceği konuşuluyor.  Harrari’nin 21. Yüzyıl 21. Ders kitabındaki iddiası kapitalist ve liberal öğretinin sonuna geldiğimiz yönündeydi.

Yeni bir düzensizlik ve yeni bir düzenin eşiğinde bekliyoruz…

Dikkatle izleyin…

REPLİKLER

“İnsanlar kötü düşünceleri sevmedikleri için olasılığı hep küçümserler.”

“Şu an bir sürü insanın hayatı alt üst oldu”

“Yanılıyor olabilirim. Sadece nasıl olduğunu bilmiyorum. Sanırım biri yanıldığında nasıl olduğunu hiçbir zaman bilmez.”

“Aptallığınız fark edilmesin diye aynı şeyi sıkça tekrarlamalısınız.”

“Ekonomik çöküşün etkisi yatıştığında, emeklilik parası, gayrimenkul değeri, emeklilik yatırım planı, tasarruflar ve tahvillerde 5 trilyon dolar yok olmuştu. 8 milyon kişi işini, 6 milyon kişi evini kaybetti. Ve bu sadece ABD’deydi.”

“Ben Rickert karısıyla birlikte büyük bir meyve bahçesinde yaşıyor. Bol miktarda tohumları var.”

“Michael Burry, hala yaptığı küçük yatırımın tamamını tek bir ticari üründe odaklıyor: SU“