“Öğretmek, bir kişiye bir şeyin mümkün olduğunu göstermek demektir.”
Frederick Salomon Perls
“Eğitimin yüce amacı bilgi değil, eylemdir.”
Herbert Spencer
“Sıradan öğretmen anlatır. İyi öğretmen açıklar. Yetenekli öğretmen yapar ve gösterir. Büyük öğretmen esin kaynağı olur.”
William Arthur Ward
***
Eğitim ve öğretim, sözcüklerini duymadığımız gün yoktur. Bu konuda biraz düşünüp sözcükleri irdelediğiniz oldu mu?
İsterseniz biraz araştıralım ve bu sözcüklerin derinliklerine inelim. Alanlarında yetkin adların yukarıdaki özdeyişlerden de anlaşıldığı üzere; öğretimimin öncelikli olduğu bir gerçektir.
Öğretim
1-Kişiyi belli bir ereğe ulaştıracak bilgileri öğretmek işi.
2-Öğrenmeyi kolaylaştıracak etkinlikleri düzenleme, araç gereçleri sağlama ve öğrenmede yol gösterme işi.
Öğretim, eğitimin okullarda planlı programlı yapılan ilk bölümüdür. Öğretim, belirlenmiş olan müfredatı öğrenmek ve bu aşamadan sonra da uzmanlık kazanmak anlamında kullanılır. Anaokulu ya da ilkokuldan başlayan öğretim süresi üniversiteye kadar sürer ve bu aşamadan sonra da kişiler istedikleri öğretimi alarak hayata atılıp aldıkları bu öğretimleri işlerinde kullanırlar. Öğretim okulun işidir.
Eğitim
1-Belli bir bilim dalında, belli bir konuda bilgi ve beceri kazandırma, yetiştirmek ve geliştirmek.
2-Yeni kuşakların toplum yaşamında yerlerini almaları için gerekli bilgi, beceri ve anlayışları edinmelerine, kişiliklerini geliştirmelerine yardım etmek.
Eğitim, bireyin davranışlarında kendi yaşantıları yoluyla, kasıtlı olarak istendik yönde davranış değişikliği meydana getirme sürecidir. Eğitim, bireyi kültürleme sürecidir. (Kültürleme: Bir arada bulunan iki ya da etnik grubun değer yargıları ile kültürel birikiminin özellikleri birbirinden etkilenerek değişikliğe uğraması durumu.) Eğitim, birey doğduğu andan itibaren başlar; aile, okul ve çevre etkileşimiyle yaşam boyu devam eder. Eğitim bir yandan bireyi yaşama hazırlarken bir yandan da bireyin gelişmesini sağlar. Bu gelişim içsel ya da dışsal yaşantılar sonucu oluşur. Eğitim sonucunda belli bir davranış değişikliği olmalı ve bu davranış değişikliği de istendik yönde amaca uygun olmalıdır. Eğitim, hayatın işidir.
Aşağıdaki ender örnek; anlaşılır düzeyde olup öncelikle öğretim ortamını, sonrasında gelen eğitim alanına ışık tutmaktadır.
Her Öğretmen Böyle Olmalı, Anekdotu
Diyarbakır’da görev yapan bir öğretmen, okulunda işlediği matematik dersinde:
—Bir kasada şu kadar çilek varsa (10) kasada kaç çilek vardır. Diye öğrencilerine bir soru sorar. Öğrenciler:
—Öğretmenim, çilek nedir? Biz hiç çilek yemedik, derler.
Bunu üzerine öğretmen pes etmez, oturup Bursa’daki tarım firmalarına toprak numunesi yollar ve der ki:
—Bu toprakta çilek yetişir mi?
Bursa’daki firmalardan cevap gelir:
—Evet, Diyarbakır koşullarında çilek yetişir.
Hatta mektubun yanında, çilek fideleri ve yetiştirme şeklini anlatan bir kitapçık koyarlar.
Öğretmen öğrencilerine gelen mektubu okur. Çileğin nasıl yetiştirileceğini anlatmak için bahçeye çıkarır ve der ki:
—Bu yıl size matematikten sınav yok.
Öğrenciler:
—Eee nasıl not alacağız öğretmenim?
Hepsine okul bahçesini kazdırarak çilekleri diktirdikten sonra can sularını verdirir ve sonrasında her birine dörder çilek fidesi uzatır:
—Şimdi gideceksiniz evinize, anne babanıza size öğrettiğim gibi öğreteceksiniz.
—Çilek mevsimi gelince getireceksiniz, tabaktaki (10) tane çileğe bir not alacaksınız.
Çocuklar, zamanı gelince tabaklarla gelirler. Öğretmen çilekleri sayar:
—Çocuklar tadı nasıl? Hadi bakalım yiyin! Der öğretmen.
Çocuklar, ağızlarını, burunlarını bulaştıra bulaştıra çilekleri yerler…
Aradan iki yıl geçtikten sonra, çilek girmemiş o köyün halkı, Diyarbakır’ın tüm semt pazarlarında çilek satarlar.
Şimdi diyorum ki: Sınıfta müfredat (eğitim programı) anlatmak değil, gerçekten öğretmen olmak, bu işte…
Asıl olan; bulunduğun yere, bulunduğun ülkeye ve okula bir şeyler katmaktır. Yani öğretmek ve eğitmek…
***
Okulda öğretmenler, adı ile özdeşik öğretim vermektedir. Hayatta bireyler, edindiklerini eğitim durumunda uygulamaktadır. Okul öğretim kurumu, hayat eğitim alanıdır.
Konunun anlaşıldığı kanısındayım.
*
