Çok boyutlu ve geniş bir konu bu. Fakat ben, daha çok, kişinin e-ticarete ilk önce nasıl yaklaşması gerektiği konusunu şöyle bir değerlendirmek istiyorum.
Internet’te satılamayacak şey yoktur. Internet yokken de aslında bu geçerliydi. Şimdi de geçerli. Bunu baş kural olarak bellemeniz lazım. Fakat yine de sınırlı bir ürün-hizmet gurubuyla başlamanızda fayda var.
Bir Kızılderili sözünden de anladığımız üzere, hedefleriniz mutlaka olsun fakat her zaman hedefe bakmayın. Hedefinizi, (satış-tanınma vb ölçekler) belirledikten sonra çoğunlukla önünüzde duran işlerle uğraşın.
Internet’te en çok sorulan sorulardan biri şudur: “Ne satabilirim?” Aslında böyle bir soru sorulmaz. Bu sorunun arkasında şöyle bir gizli bilgi vardır: en kısa sürede, ne olursa olsun nasıl yüksek gelir elde ederim? Bu sorunun cevabını aramaya kalkmak boşa zaman kaybı demektir. Eğer ki zaten günlük hayatta ticaretle uğraşıyorsanız, uğraşı alanınız içindeki ürün-hizmet türünde ticaret için Internet’te ticarete, yani e-ticarete adım atmalısınız.
Eğer ki e-ticaret konusuna adım atmadan önce hiçbir ticari deneyiminiz yoksa en baş kurala tekrar dönün: Internet’te satılmayacak şey yoktur. Ticaret konusunda fazla bir tecrübeniz yoksa uzunca bir süre olup biten her şeyi incelemenizde fayda var. Hatta e-ticaret konusunda kitaplar almak ve sakin bir kafa ile okumak-iş fikri geliştirmek için en sağlıklısıdır. Ticari deneyiminizin olmamasına üzülmeyin ve ne konuda yeteneklere-becerilere sahip olduğunuzu tekrar düşünün. Becerilerinizin bilgi temeline yakın bir hizmet-ürün gurubu belirleyin. Örneğin müzik becerileriniz varsa ve e-ticarete atılmak istiyorsanız müzik aletleri veya müzik kitapları satmayı düşünebilirsiniz. Ürün yelpazesi genişletilebilir tabii ki.
İlk yaklaşımlar böyle olmalıdır.
Ticari sitenizi kurduktan sonra da dikkat etmeniz gereken “ilk” şeyler önemlidir. Yaklaşımlar. Bilin ki müşteri hemen gelmez. Çaba sarf etmeniz gerekir. Ürününüzü kimsenin gözüne gözüne sokmaya kalkmayın. Şimdi, kendilerince yol kat etmiş e-ticaret sitelerinin yaklaşımı zaten ürünü müşterinin gözüne gözüne sokmamaya döndü. Non-Marketing konusunda okuduğum bir yazı öncesinde de zaten –ben de bir müşteri olduğum için- böyle bir yöntemin hoş ve verimli olmadığını söylüyordum.
Internet’te sosyal mekanlar kurmak ve ürün reklamlarınızı “yandan yandan” göstermek daha verimli bir yaklaşımdır. Veya daha farklı bir yöntem olarak ürünler üzerine yorumların yapıldığı sitelere dahil olmak veya eğer ki mümkünse bu şekilde bir site-sosyal mekan kurmak da işe yarayabilir. Veya, kendi e-ticaret siteniz içinde ticari amaç taşımayan bir veya birkaç köşe açılabilir. Örneğin, eğer ki bitkisel ürünler sattığınız bir e-ticaret siteniz varsa sitenizin görünür bir yerine bitkiler,sağlık, kozmetik sahada haberlerin-notların olduğu bir köşe açın. Bu tür bir ek modül mutlaka işe yaracaktır.
Müşterilerle mesajlaşmalar çok önemlidir. Hatta bana sorarsanız en önemli şeydir. Müşterinin herhangi bir sorusuna (e-mail) en kısa zamanda ve nezaketli ifadelerle cevap verin. Şahsen ben bahsolunan sorunlar-ciddiyetsizlikler yüzünden yıllardır alışveriş yaptığım 5-6 siteden üyeliğimi silmekte tereddüt etmedim. Unutmayın ki kaybedilen bir müşteri en az bir–iki müşteri daha kaybettirir. Kazandığınız bir müşteri ise çok fazla müşteri getirir. Dikkat buyurunuz, getirebilir, demiyorum, getirir, diyorum.
Tedarik sistemi önemlidir. E-ticaret işine başlamadan önce ürün-lerin siparişten teslime kadarki süreçte nasıl hareket edeceğini çok iyi planlamanız lazım.
Birkaç farklı kanaldan ödeme sistemi kurmak da önemlidir. Kredi kartı ile ödeme sistemlerine insanlar eskiden daha temkinli yaklaşıyorlardı. Şu zamanlarda bu biraz daha azaldı. Fakat yine de oluşturabileceğiniz bütün kanalları oluşturmanızda fayda var.
En önemlilerinden bir tanesi; son bahsetmek istediğim konu ise şu: e-ticaret işi kurarken ister sermayeniz az olsun ister çok olsun, ister ticari deneyiminiz az-çok olsun ister hiç olmasın küçük çaplı başlayın. Küçük düşünerek başlayın demiyorum, elbette ki büyük düşünerek başlayın fakat ilk adımınız küçük olsun.
