Kadın istihdamının artırılması için son dönemlerde çok önemli düzenlemeler yapıldı. Bunlardan birisi de, 6663 sayılı Torba Kanun’la yapıldı.
Kadın çalışanların mesleki faaliyetlerini ve kariyerlerini devam ettirirken aynı zamanda da çocuğunu da zaman ayırabilmesi sağlanıyor.
Memurlar için yeni hak
Doğum sonrası analık izni süresi sonunda kadın memur, isteği hâlinde çocuğun hayatta olması kaydıyla analık izni bitiminde başlamak üzere ayrıca süt izni verilmeksizin birinci doğumda iki ay, ikinci doğumda dört ay, sonraki doğumlarda ise altı ay süreyle günlük çalışma süresinin yarısı kadar çalışabilecek.
Doğum yapan memurlar doğum sonrası analık izninin veya birinci doğumda iki ay, ikinci doğumda dört ay, sonraki doğumlarda ise altı aylık yarım çalışma süresinin (657/104-F), eşi doğum yapan memurlar ise babalık izninin bitiminden, ilgili mevzuatı uyarınca çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar olan dönemde, ayrıca süt izni verilmeksizin haftalık çalışma saatlerinin normal çalışma süresinin yarısı olarak düzenlenmesini talep edebilecekler.
İşçiye yarım çalışma hakkı
Doğum yapan işçinin doğum sonrası analık hâli izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde;
– Birinci doğumda altmış gün,
– İkinci doğumda yüz yirmi gün,
– Sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilecek. Çoğul doğum hâlinde bu sürelere otuzar gün eklenecek.
Çocuğun engelli doğması hâlinde bu süre üç yüz altmış gün olarak uygulanacak. Bu hükümlerden yararlanılan süre içerisinde süt iznine ilişkin hükümler uygulanmayacak.
Yarım çalışma ödeneği
Yukarıda belirtilen doğum veya evlat edinme sonrası yarım çalışma hakkını kullanana işçiye, haftalık çalışma süresinin yarısı kadar verilen ücretsiz izin süresince doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği ödenecek.
Ödenek süresi, haftalık çalışma süresi olan 45 saatin yarısı kadar olacaktır. Yarım çalışma ödeneği, çalışılan aya ait aylık prim ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu aydan sonraki ikinci ay içinde Fondan aylık olarak ödenecektir.
Doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneğinin günlük miktarı, günlük asgari ücretin brüt tutarı kadardır. 01.01.2016-31.12.2016 dönemi için asgari ücretin günlük tutarı 54.90 TL olarak belirlenmiş olduğundan bu tutar esas alınacaktır.
Haftalık çalışma süresinin yarısı kadar verilen ücretsiz izin süresince doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği hakkından yararlanılabilmesi için;
– İşçinin adına doğum veya evlat edinme tarihinden önceki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olması,
– Haftalık çalışma süresinin yarısı kadar fiilen çalışılması ve,
– Doğum ve evlat edinme sonrası analık hâli izninin bittiği tarihten itibaren 30 gün içinde Türkiye İş Kurumu’na doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma belgesi ile başvuruda bulunulması gerekmektedir.
Mücbir sebepler dışında, başvuruda gecikilen süre doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği almaya hak kazanılan toplam süreden düşülerek ödeme yapılacaktır. Bu ödemeler damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmayacak.
Geçici iş göremezlik ödeneği almaya hak kazananlara, bu durumlarının devamı süresince doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği ödenmemektedir.
İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan yersiz ödemeler kanuni faiziyle birlikte işverenden tahsil edilecek.
Söz konusu haftalık çalışma süresinin yarısı kadar verilen ücretsiz izin süresince doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği hakkı 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki Banka, Sigorta ve Oda Sandıkları statülerine tabi personel için de uygulanacak.
İşçinin SGK primi de ödenecek
Haftalık çalışma süresinin yarısı kadar verilen ücretsiz izin süresince doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği hakkı kapsamındaki sigortalılar için, asgari ücret üzerinden toplam %32.5 oranında sigorta primleri işçi ve işveren payları doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği ödenen gün sayısı kadar fondan Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödenecek.
5510 sayılı Kanun kapsamında, Türkiye İş Kurumu prim ödeme yükümlüsü olmakla birlikte işyeri ve işveren sayılmayacak ve bu kişiler için işe giriş ve çıkış bildirimi yapılmayacaktır. Mevzuatımızda yeni düzenlenen ve çalışanlara yeni haklar getiren bu uygulama için usul ve esaslar Maliye Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, Türkiye İş Kurumu ve Hazine Müsteşarlığı tarafından müştereken belirlenecek.
