Okurumuz Uğur Bağıryanık, “Eşim hamile, doğum nedeniyle işinden kendi isteğiyle ayrılacak. İşsizlik ödeneği ve ihbar ile kıdem tazminatlarını alabilir mi?” diye soruyor.“Doğum yapana kıdem tazminatı verilip verilmeyeceği” birçok okurumuzun cevabını merak ettiği bir soru. Özellikle çocuğunu olduktan sonra kadınların çalışma hayatından çekilmeleri sık karşılaşılan bir durumdur.
***
Kimler kıdem tazminatı alabilir?
Normal şartlarda, doğum yapan işçilere veya çocuğuna bakma amacıyla işinden ayrılmak isteyen işçilere herhangi bir kıdem tazminatı ödenmemektedir. Hangi işçilere, hangi durumlarda kıdem tazminatı verileceği 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre;
a) İşveren tarafından 4857 sayılı İş kanunun 25. maddesinin II numaralı bendinde gösterilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri nedenler dışında iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda,
b) İşçi tarafından 4857 sayılı İş kanunun 24. maddesinde sayılan nedenlerden dolayı iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda,
c) Muvazzaf askerlik dolayısıyla iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda,
d) İşçinin bağlı bulunduğu kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik, veya malullük aylığı yahut toptan ödeme alması amacıyla iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda,
e) Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi rızası ile iş sözleşmesini sona erdirmesi durumunda,
f) İşçinin ölümü sebebiyle iş sözleşmesinin son bulması halinde,
g)Sosyal Sigorta Yasalarında değişiklik yapan 4447 sayılı yasa ile getirilen bir hükümle, 506 sayılı Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya aynı kanunun geçici 81. maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle, işçiler kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar.
İhbar tazminatı ödenmez
Ayrıca işçinin doğum nedeniyle işinden kendi isteğiyle ayrılması halinde işsizlik ödeneği alamayacağı gibi, ihbar tazminatı da alamaz. Bilakis işveren işyerindeki kıdemine bağlı olarak 2-4-6-8 hafta önceden bildirim yapması gerekir.
***
Kıdem tazminatı almanın bir yolu var
Doğum yapan kadınların bu sebeple işlerinden ayrılmaları durumunda kıdem tazminatı almaları mümkün değildir ancak, emeklilik için 15 yılı ve 3600 günü dolduran işçilere emeklilik nedeniyle yaşını beklemesi durumunda kıdem tazminatı verilebilmektedir.
08/09/1999 tarihinden önce çalışmaya başlayanlar için aylığa hak kazanma koşullarından yaş dışında en az 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 prim ödeme gün sayısı koşullarını, 08/09/1999 tarihinden sonra çalışmaya başlayanlar için ise 60’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaş koşulu dışında kalan sigortalılık süresi ile prim ödeme gün sayısı koşullarını en erken yerine getirdikleri tarihte, kıdem tazminatı ödenmesine ilişkin bir yazı verilmektedir.
Değerli okurum, eğer eşiniz aynı veya farklı yerlerde 15 yıl sigortalılık süresini ve bu sürede toplam 3600 günü doldurmuş ise SGK’dan “kıdem tazminatı” yazısı almak suretiyle kıdem tazminatı alabilir. Bu nedenle 15 yıl ve 3600 gün sayısını doldurup yaşınızı beklediğine ilişkin SGK’dan alacağı yazı ile işverenden kıdem tazminatını talep ediniz. Bu durumda ihbar tazminatı ödenmez. Kendi isteğiyle işsiz kaldığı için işsizlik sigortasından da yararlanmaz.
