Okurumuz M.G. “Eşimin 1997 yılı ilk SGK başlangıcı olup 2012 yılında çalıştığı kurumdan istifa etti. 2013 Aralık ayında ilk oğlumuz doğdu. Eşim sonrasında 2014 yılı 6. ay da bir yerde çalışmaya başladı. 2014 yılı 6. aydan 13 gün ve 2014 yılı 7. aydan 9 gün sigortalı olarak çalıştı ve ayrıldı. Sonrasında hiç çalışmadı. Sonrasında 2017 yılı Şubat ayında ikinci oğlumuz doğdu. Eşim hala çalışmıyor. Bizim ikinci doğumdan 2 yıl doğum borçlanması yapma hakkımız var sanırım. Fakat sorum şu; ilk doğumdan doğum borçlanmamız doğumdan itibaren çalışmaya başladığı güne kadarki süre için mi olur? Yoksa toplam iki yıl içinde çalışmadığı günlerin toplamı kadar mı?” diye soruyor.
2008 yılında sosyal güvenlik reformu ile birlikte kadın çalışanlara yönelik pozitif ayrımcılık içeren çok önemli değişiklikler yapıldı. Kadınlara sağlanan sosyal güvenlik haklarından biri de doğum borçlanmasıdır.
Doğum borçlanması yapılabilmesi için doğumdan önce mutlaka sigortalı çalışmış olma yani, tescil şartının gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Doğum öncesi sigortalı olmayan kadınlara doğum borçlanması hakkı verilmemektedir.
Borçlanma statüsü sigortalının borçlanma müracaat tarihindeki talebine göre, müracaat ettiği tarihte herhangi bir çalışması olmayan sigortalıların ise en son sigortalılık statüsü esas alınarak borçlanma statüsü belirlenmektedir.
İş hayatına staj yaparak başlayan ve bu dönemde adına kısa vadeli sigorta kolları primi yatan kadın sigortalılar daha sonra uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başladıkları süre içerisindeki doğumlarını borçlanabilirler.
Doğumdan sonra çalışmayan ve bu nedenle sosyal güvenlik ve emeklilik hakkından mahrum kalan kadınlar açısından üç doğuma kadar borçlanma imkânı çok önemli bir hak olarak değerlendirilebilir.
İşte doğumdan sonra çalışmayan anneler için çalışmadıkları süreleri borçlanabilmeleri sağlanmıştır. Sigortalılar çeşitli iş kanunları (854, 4857, 5953 ve diğer iş kanunları) gereğince kullandıkları ücretsiz doğum ya da analık izin süreleri işyerinden alacakları belgeler, doğum öncesine ve sonrasına ilişkin almış oldukları raporlarla SGK’ya başvurmaları halinde borçlanabilmektedir.
4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalı olan kadınlar da doğum borçlanması yapabilecektir.
Doğum borçlanması yapılabilmesi için çocuğun sağ doğması gerekir. Doğum borçlanması yapacak kadın sigortalının borçlanma yapacağı sürelerde, yani doğumdan sonraki en fazla iki yıllık süre içerisinde adına SGK primi yatırılmamış olması gerekir.
Kadın sigortalılar ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladıkları tarihten sonra üç doğum için, doğum tarihinden itibaren geçen en fazla iki yıllık süreleri, bu sürede adlarına prim ödenmemiş olması kaydıyla ve çocuklarının yaşaması şartıyla borçlanabilmektedir.
Yapılan düzenlemeye göre, doğum nedeniyle iş hayatından uzaklaşan kadınlara her doğumda 720 gün olmak üzere üç doğum için 2 bin 160 gün doğum borçlanması yapabiliyor.
Doğumdan sonra iki yıldan daha az bir süreyi çalışmadan geçirmiş ise bu çalışılmayan ve sigorta primi yatmayan sürelerin de borçlanması mümkündür.
Sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra ilk doğumunu yapan ve iki yıllık süre dolmadan ve sigortalı olarak tekrar çalışmaya başlamadan ikinci doğumunu yapan kadın sigortalı, ilk doğumdan ikinci doğuma kadar geçen süre ile ikinci doğum için borçlanabileceği iki yıllık sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanabilecektir. Yine üçüncü doğum için de aynı süreç geçerli olacaktır.
Birden fazla çocuğu için borçlanma talebinde bulunan sigortalıların hangi çocukları için borçlanma yapacakları kendilerinin tercihlerine bırakılmaktadır.
