Tüketicilerin sorun yaşaması, haksızlığa uğraması, aldatılması gibi durumlarda 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunla mağduriyetinin çözülmesine çalışılmaktaydı. Ancak bu yasanın toplumsal ihtiyaçları karşılayamaması nedeniyle 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun 28 Kasım 2013 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak 28 Mayıs 2014 tarihi itibariyle de yürürlüğe girdi.
6502 sayılı Kanunun amacı; kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı, tüketiciyi aydınlatıcı ve bilinçlendirici önlemleri almak, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konulardaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları düzenlemek olarak belirtilmiştir.
Zaman zaman basında tüketicilerin çeşitli hilelerle nasıl dolandırıldığını üzülerek okuyoruz. İnternette cep telefonu sipariş edene “hıyar”, kol saati sipariş edene “iç çamaşırı” gibi ilgisiz alakasız ürünlerin gönderilmesi tüketicileri mağdur ediyordu. Bu tür kapıdan pazarlama şirketleri tarafından dolandırılan, aldatılan insanların ne kadar fazla olduğunu tahmin bile edemeyiz.
Özellikle tüketicilerin korunmasının sağlanması amacıyla bir çok önemli yeniliğin bulunduğu yasa ile dolandırıcıların önü kesilecek mi merak ediyorum.
***
– Tüketicilerle yapılan sözleşmelerle bilgilendirmelerin en az on iki punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde düzenlenir ve bunların bir nüshası kâğıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye verilmesi,
– Sözleşmede öngörülen koşulların, sözleşme süresi içinde tüketici aleyhine değiştirilemeyecek.
– Tüketici işlemlerinde bileşik faiz uygulanmayacak.
– Sipariş edilmeyen malların gönderilmesi ya da hizmetlerin sunulması durumunda, tüketiciye karşı herhangi bir hak ileri sürülemeyecek. Bu hâllerde, tüketicinin sessiz kalması ya da mal veya hizmeti kullanmış olması, sözleşmenin kurulmasına yönelik kabul beyanı olarak yorumlanamayacak. Tüketicinin malı geri göndermek veya muhafaza etmek gibi bir yükümlülüğü olmayacak.
– Teslim tarihinden itibaren altı ay içinde ortaya çıkan ayıpların, teslim tarihinde var olduğu kabul edilecek. Bu durumda malın ayıplı olmadığının ispatı satıcıya ait olacak. Bu karine, malın veya ayıbın niteliği ile bağdaşmıyor ise uygulanmayacak.
8Hizmet sağlayıcısı tarafından bildirilen, internet portalında veya reklam ve ilanlarında yer alan özellikleri taşımayan ya da yararlanma amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren hizmetler ayıplı kabul edilecek.
– Tüketici, yedi gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin taksitle satış sözleşmesinden cayma hakkına sahip olacak.
– Tüketici, borçlandığı toplam miktarı önceden ödeyebileceği gibi vadesi gelmemiş bir ya da birden çok taksit ödemesinde de bulunabilecek. Her iki durumda da satıcı veya sağlayıcı, faiz veya komisyon aldığı durumlarda ödenen miktara göre gerekli tüm faiz ve komisyon indirimini yapmakla yükümlü olacak.
– Tüketicinin yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla açık talebi olmaksızın kredi ile ilgili sigorta yaptırılamayacak. Tüketicinin sigorta yaptırmak istemesi hâlinde, istediği sigorta şirketinden sağladığı teminat, kredi veren tarafından kabul edilmek zorunda olacak. Bu sigortanın kredi konusuyla, meblağ sigortalarında kalan borç tutarıyla ve vadesiyle uyumlu olması gerekecek.
– Yapı ruhsatı alınmadan, tüketicilerle ön ödemeli konut satış sözleşmesi yapılamayacak.
***
Piramit satış sistemi yasak
Basında zaman zaman yer alan Piramit satış sistemine yönelik düzenlemelerde getirildi. Katılımcılarına bir miktar para veya malvarlığı ortaya koymak karşılığında, sisteme aynı şartlar altında başka katılımcılar bulma koşuluyla bir para veya malvarlığı kazancı olanağı ümidi veren ve malvarlığı kazancının elde edilmesini tamamen veya kısmen diğer katılımcıların da koşullara uygun davranmasına bağlı kılan, gerçekçi olmayan veya gerçekleşmesi çok güç olan kazanç beklentisi sistemi piramit satış olarak adlandırılıyor. Piramit satış sisteminin kurulması, yayılması veya tavsiye edilmesi yasaktır.
