Büyüklere Kolersterol Masalları (4) Kolesterol Teorileri Birer Birer İflas Ediyor
Kötü kolesterol (LDL-kolesterol) ve trigliserit yüksekliğinin kalp damar hastalıklarına bağlı kalp krizi, felç ve ölümleri artırdığı, buna karşılık iyi kolesterol (HDL-kolesterol) yüksekliğinin ise koruyucu etkisi olduğu iddia edilir.
Kötü kolesterolü ve trigliseritleri azaltmanın, iyi kolesterolü yükseltmenin kalp damar hastalıklarına bağlı kalp krizi, felç ve ölümleri azaltacağı umuduyla planlanan ve kısa adı AIM-HIGH olan bu araştırma da tıpkı ACCORD araştırması gibi fiyaskoyla sonlandı.
İlaç kullanılarak iyi kolesterolü yükseltmenin ve trigliseritleri azaltmanın bir işe yaramaması yanında, fazladan ilaç alan grupta felçlerin daha sık görülmesi sebebiyle araştırmaya daha bitimine 18 ay olmasına rağmen son verildi.
AIM-HIGH çalışması
Araştırma Amerika ve Kanada’ da LDL-kolesterollerini düşük tutmak için statin sınıfı ilaç kullanan, ortalama yaşları 64 olan 3 bin 414 gönüllü üzerinde yapıldı.
Yarısından fazlası çalışmaya girmeden önce kalp krizi geçirmiş kişiler olan deneklerin iyi kolesterolleri düşük ve trigliseritleri de yüksekti. Bir başka deyişle bunlar, sadece kötü kolesterolleri yüksek olanlara göre çok daha büyük risk altında olan kişilerdi.
Araştırmaya katılan bütün gönüllülere kolesterol yapımını azaltan statin sınıfı Zocor (simvastatin) ve 515’ üne ise bağırsaklardan emilimi azaltarak kolesterolün düşmesini sağlayan Zetia (ezetimibe) verilerek kötü kolesterol seviyelerinin 40-80 miligram arasında kalması sağlandı.
Bu 3.414 hasta 1.718 ve 1.696 kişiden oluşan iki gruba ayrıldı ve ilk gruptakilere günde 2 bin miligrama varan dozlarda etken maddesi niasin olan Niaspan, ikinci gruptakilere ise plasebo yani boş ilaç verildi. Niasin (B3 vitamini) iyi kolesterolü artırdığı, trigliseritleri azalttığı bilinen bir ilaçtır.
Bu araştırmada kullanılan ilaçların üçü de (Zocor, Zetia ve Niaspan) FDA tarafından onaylanmıştır ve Amerika’ da senelerden beri satılmaktadır.
Araştırmada niasin alan hastalarda iyi kolesterolün yüzde 28 oranında arttığı, trigliseritlerin ise yüzde 25 oranında azaldığı belirlendi; ilacın etkili olduğuna hiç şüphe yoktu!
Görünüşte işler yolunda gidiyordu ama araştırmanın ara sonuçlarını değerlendiren bir grup bağımsız bilim adamı kalple ilgili komplikasyonların yüksek doz niasin alanlarla almayanlar arasında farklı olmadığını, üstelik niasin alan grupta felçlerin daha fazla görüldüğünü saptayınca çalışmanın süresi bitmeden sonlandırılmasına karar verildi.
Bu ilk araştırma değil
Daha önce diyabetlilerde yapılan ve kısa adı ACCORD olan araştırmada da fenofibrate’ ın iyi kolesterolü artırmasına ve trigliseritleri azaltmasına karşılık kardiyo-vasküler olaylarda bir azalma olmadığı belirlenmişti.
Keza ILLUMINATE çalışmasında da iyi kolesterolü artıran bir ilaç olan torcetrapib’ in de iyi kolesterolü artırmasına ve trigliseritleri azaltmasına rağmen kalp krizi ve felç gibi komplikasyonları bırakın azaltmayı tam tersine artırdığı gösterilmişti.
Gelelim neticeye
Kötü kolesterol yüksekliğinin kalp damar hastalığıyla ilgili komplikasyonları artırdığından ve statin sınıfı ilaç kullanan hastalarda kolesterol seviyelerinin ve buna bağlı olarak da komplikasyonların azaldığından kimsenin bir şüphesi yoktur.
Kötü kolesterol yüksekliği ile beraber bir de iyi kolesterol de düşük ve trigliseritler de yüksek ise her türlü kardiyo-vasküler olay (kalp krizi, felç, akut koroner sendrom ve ölüm) riskinin daha da yükseldiği iddia edilir.
İyi kolesterol düşüklüğünün kötü kolesterol yüksekliğinden bağımsız bir risk faktörü olduğu ve iyi kolesterolün 1 miligram artmasının kalp hastalığından ölümleri yüzde 4-5 azalttığı kabul edilir.
Oysa AIM-HIGH, ACCORD ve ILLUMINATE araştırmaları bu iddiaların doğru olmadığını ispat ediyor.
Kolesterol ipine sımsıkı sarılan kardiyoloji âleminin kolesterol hakkındaki iddialarını yeniden gözden geçirmesi şart; yoksa her geçen gün daha çok mahcup olacaklar!
KAYNAKLAR
