Her ülkenin kendi kültür ve tarihine göre önemli günler var. Bu günlerde çalışma olmaz. Ülkemizde de bir takvim yılında ulusal bayram ve genel tatil günlerinin toplamı 15.5 gündür.
Önümüzdeki hafta Kurban Bayramı nedeniyle bir çok kişi tatil yapacak olmasına rağmen, başta hastane, otel, güvenlik, belediye hizmetleri gibi işlerde sürekli çalışma gerektiğinden bazı kişiler bayramda da çalışmaya devam edecektir. Bu yazımızda hem ulusal bayram ve genel tatilleri ve hem de bu günlerde çalışan işçilere ek bir ödeme olup olmayacağını yazalım istedik.
1923 yılında Cumhuriyet’in ilan edildiği 29 Ekim günü Ulusal Bayram’dır. Türkiye’nin içinde ve dışında Devlet adına yalnız bugün tören yapılır. Bayram 28 Ekim günü saat 13.00’ten itibaren başlar ve 29 Ekim günü devam eder.
Resmi ve dini bayram günleri, yılbaşı günü ve 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü, 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü ise genel tatil günleri olarak kabul edilmektedir.
İş mevzuatına göre ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılabilir.
Eğer sözleşmelerde hüküm yoksa bu günlerde çalışılması için işçinin onayı şarttır. İşçi, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmaya onay vermemesi halinde, söz konusu günlerde çalıştırılamayacaktır
***
Bayramda çalışanın ücreti ne olur?
İşçiler, bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak; tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.
Tatil ücreti, hukuki olarak iş karşılığı olmaksızın kanundan dolayı yapılan bir ödemedir. Ancak, tatil yapmayarak çalışmasıyla hak ettiği ikinci ücret hukuken tatil ücreti olmayıp, çalışmasının karşılığı olan ücrettir. Diğer bir deyişle, işçinin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde tatil yapmayarak çalıştığı günlere göre bir güne düşen ücreti, saat ücreti ile çalışan işçilerde ise saat ücretinin 7.5 katıdır.
Genel tatil ücretine örnek vermek gerekirse, Ali isimli işçinin ayda 3 bin TL ücret aldığını düşünelim. Ali, 23 Nisan günü çalışmazsa, 2018/Nisan ayı için 3 bin TL ücret alacaktır. Ancak Ali, 23 Nisan günü çalışırsa, 3 bin TL’ye ilave olarak 1 günlük 100 TL daha ücret alacaktır.
Hemen belirtelim, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışanlara ilave ücret ödenmeyerek başka günlerde tatil verilmesi doğru değildir. Mutlaka ulusal bayram ve genel tatil günleri çalışması olanlara ilave ödeme yapılmalıdır.
Ulusal Bayram ve genel tatil günlerinde çalışan işçilere ilave bir ücreti ödemeyen işverenlere idari para cezası uygulanacağına yönelik açık bir hüküm yoktur. Ancak bu konuda Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İş Müfettişleri, ücreti kasten ödememek veya eksik ödeme gerekçesi ile 2018 yılı için bu durumdaki her işçi ve her ay için 191 TL idari para cezası uygulayabilmektedir.
***
Bayram günleri yıllık izinden sayılmaz!
Özellikle bayram tatilinin yaklaşmasıyla birlikte, önemli bir konu da bu sürelerin izinden sayılıp sayılmamasıdır. Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.
Yine, tatilini ikamet ettiği il dışında yapan çalışanların da ücretsiz yol izni hakkı bulunmaktadır. Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam dört güne kadar ücretsiz izin vermek zorundadır.
Bu vesileyle tüm okurlarımızın Kurban Bayramı kutlu olsun.
