Ekonomik kriz, işsizlik ve diğer nedenlerle birçok kadın, eşinden anlaşmalı boşanarak anne-babasından yetim aylığı alıyor. SGK, sosyal güvenlik reformu ile birlikte yasalarda yaptığı değişiklikle anlaşmalı boşanan kadınların ayrıldıkları kocalarıyla birlikte yaşamaya devam ettiğini tespit etmeleri halinde hem yetim aylıkları kesilmekte hem de bu şekilde geçen sürelere ilişkin geçmiş yıllarda alınan yetim aylıkları faiziyle geri alınmaktadır.
Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilir. Bu kişilere ödenmiş olan tutarlar, hesaplanacak olan kanuni faizi ile birlikte geri alınmaktadır.
Çeyiz parasında sorgulama yapılır mı?
Okurumuz A. Akcan “2004 yılında eşimden boşanarak babamdan dolayı emekli sandığından dul ve yetim aylığı aldım. Çocukların ısrarı üzerine aynı eşimle 7 ay önce 2009/10. ayda evlendim. İlgili kurumdan çeyiz parası ödeyeceğiz diye neden boşandığımızı sebepleri ile tutanak tuttular. Etraftan da bizle ilgili bilgi topladılar. Çeyiz parası ödenmesi için böyle bir uygulama var mı?”
SGK’dan yetim aylığı veya geliri alırken evlenmesi nedeniyle aylıkları kesilecek yetim kız çocuklarına resmi olarak evlenmeleri ve yazılı olarak talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylık veya gelirlerinin iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenmektedir. Evlenme ödeneğini (çeyiz parası) ilk evliliğinde almayanlar, eşinden ayrıldıktan sonra yetim aylığı alırken yeniden evlenmeleri halinde evlenme ödeneğini (çeyiz parası) alabilirler.
Normal şartlarda çeyiz parası ödenirken bu tür bir sorgulama yapılmamaktadır. Ancak, sizin eşinizden anlaşmalı boşandığınız kanaati uyanmış olabilir. Eğer eşinizle anlaşmalı boşanıp birlikte yaşamayı sürdürdüğünüz tespit edilirse çeyiz parası ödenmeyeceği gibi, anlaşmalı boşanarak aylık aldığınız sürelere ilişkin tutarlar da kanuni faiziyle geri istenebilir.
Ölüm aylığının şartları
Okurumuz Veysi Ataş, “Kardeşim 08.08.1978 doğumlu. Sigorta girişi 01.05.2004, 496 gün primi var. 23.12.2008 de kendisini kaybettik. Herhangi bir şekilde çocuklarını ve eşini maaşa bağlanması nasıl gerçekleştirilir?” diye soruyor.
Değerli okurumuz sigortalının ölümü halinde sigortalının eşine, çocuklarına ölüm aylığı bağlanmasının bazı koşulları vardır. 4-1/a’lı (SSK) hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanmasında (askerlik ve diğer borçlanmalar hariç) en az 5 yıllık sigortalılık süresi ve en az 900 gün prim ödemiş olma şartı getirilmiştir.
Dolayısıyla hem 5 yıl sigortalılık süresi ve hem de 900 gün prim ödeme şartı yerine getirilmediğinden kardeşinizin eşine ve çocuklarına aylık bağlanması mümkün olmayacaktır. Eğer kardeşinizin çalıştığı ve SSK primlerinin ödenmediği işyerleri varsa bu işyerine karşı hizmet tespit davası açılması suretiyle eksik günlerinizi tamamlamanızı tavsiye ederiz.
Üniversite başlangıcı emekliliğe sayılır mı?
Okurumuz Metin GÜlen, “1982 yılında üniversitede okumaya başladım, 1986 yılında SSK’lı oldum. SSK girişim üniversiteye başladığım 1982 yılına çekilebilir mi?” diye ilginç bir soru sormuş.
Üniversite başlangıç tarihi SGK açısından sigorta başlangıç tarihi sayılmaz ve bu dönemde öğrencilikte geçen süreler için borçlanma yapmanız mümkün değildir.
