Açık havada vakit geçirmenin, sadece genel sağlığı değil, aynı zamanda beyin yapımız üzerinde de iyi bir etkisi olduğu gösterildi. Araştırmaya göre, açık havada kısa süreli kalışların bile beyne faydası var. Şimdiye kadar, bunun için uzun süre dışarıda zaman geçirmek gerektiği düşünülüyordu (1).
Araştırmada, altı sağlıklı, orta yaşlı şehir sakinini altı ay boyunca düzenli olarak incelendi. Toplamda, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) kullanılarak beyinlerinden 280’den fazla tarama yapıldı.
Çalışmanın odak noktası, son 24 saat içinde ve özellikle de katılımcıların görüntülemeden önce dışarıda geçirdikleri saatler boyunca kendi bildirdiği davranışlardı.
Ek olarak, bu faktörlerin dışarıda geçirilen zamanla beyin arasındaki ilişkiyi değiştirip değiştirmediğini görmek için sıvı alımı, kafeinli içecek tüketimi, dışarıda geçirilen süre ve fiziksel aktivite hakkında sorular soruldu.
Mevsimsel farklılıkları dâhil edebilmek için çalışma dönemindeki güneşlenme süresi de dikkate alındı.
Beyin taramalarında, katılımcıların dışarıda geçirdikleri zamanın, beyin korteksindeki frontal lobun üst (dorsal) ve lateral kısmı olan sağ dorsolateral-prefrontal korteksteki gri madde ile pozitif ilişkili olduğu tespit edildi.
Korteksin bu kısmı, bilişsel kontrolün yanı sıra eylemlerin planlanması ve düzenlenmesi ile ilgilidir.
Ayrıca, birçok psikiyatrik bozukluğun, beynin prefrontal bölgesindeki gri cevherde azalma ile ilişkili olduğu bilinmektedir.
Açık havada geçirilen zaman ile beyin yapısı arasındaki ilişkiyi açıklayabilecek diğer faktörler sabit tutulduğunda bile sonuçların değişmediği belirlendi.
Hesaplamalar, diğer etkili faktörlerden bağımsız olarak, dışarıda geçirilen zamanın beyin üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu ortaya koydu.
Araştırmanın başı olan Simone Kühn “Sonuçlarımız, dışarıda vakit geçirdiğimizde beyin yapımızın ve ruh hâlimizin geliştiğini gösteriyor. Bu büyük ihtimalle konsantrasyonu, işleyen hafızayı ve bir bütün olarak ruhu da etkiliyor” diyor (2).
Açık hava dertlere devadır
Bu araştırma, yürümenin sağlık üzerindeki önceden varsayılan olumlu etkilerini desteklemekte ve beyin üzerindeki somut olumlu etkilerle bunları genişletmektedir.
Psikiyatrik bozuklukların çoğu prefrontal korteksteki eksikliklerle ilişkili olduğundan, bu özellikle psikiyatri için önemlidir.
Doktorlar, hastalarına tedavinin bir parçası olarak temiz havada bir yürüyüş tavsiye edebilirler.
İspanya’ da Anayasa Mahkemesi karantinayı yasadışı ilan etti
İspanya Anayasa Mahkemesi, 2020 baharında sıkı karantina tedbirlerinin yasadışı olduğuna karar verdi.
Market alışverişi, ilaç alma veya işe gitme gibi temel görevler dışında hiç kimsenin evinin dışına çıkmasına izin verilmedi. Açık havada spor yapmak da yasaktı.
Evden çıkmak için neredeyse hiçbir mazereti kabul edilmeyen çocuklar üç ay kadar eve hapsedildi.
İspanyol basını, mahkemenin yetkililerin temel özgürlükleri “sınırlamanın” ötesine geçtiğini ve onları tamamen “askıya aldığını” yazdı.
Kilitlenmenin anayasallığını sorgulayan aşırı sağcı Vox Partisi, kararı kutladı ve hükümetin istifa etmesini istedi.
Söz konusu karantina bir yıldan uzun bir süre önce sona erdiği için karar nispi olarak önemsiz olsa da, yasayı çiğnedikleri için para cezasına çarptırılan binlerce sakin bu paralarını geri alabilecek (2).
Tıbbi kararların “mahkemelik” olması, bilimin itibarının yerlerde süründüğünün de belgesidir.
Gelelim neticeye
Pandemide bilhassa 65 yaş üzeri ve 18 yaş altı olanlar bilimsel olarak ispatlanmış bir faydası olmadığı hâlde evlere adeta hapsedildi.
İnsanlar yürüyüşe çıkamadıkları, güneş yüzü göremedikleri gibi bu araştırmanın da gösterdiği gibi ruhsal bakımdan da büyük sıkıntılara düştüler.
Dilerim ki, kapanma gibi faydası olmadığı gibi zararları daha fazla olan uygulamaları bir daha yaşamayız.
Doğru hayat tarzı olmadan hastalıklardan korunmanın mümkün olmadığını bir kere daha hatırlatıyorum.
Kaynaklar:
1. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/15622975.2021.1938670
2. https://www.aa.com.tr/en/europe/court-rules-spain-s-strict-2020-coronavirus-lockdown-illegal/2304721
3. https://medicalxpress.com/news/2021-07-outdoors-positive-effect-brain.html
Makale: Spend time outdoors for your brain – an in-depth longitudinal MRI study.
