Note: la entrevista es en español
Devrimler! Dünyanın herhangi bir ülkesinde gerçekleştiğinde, insanların yaşantılarını bir anda değiştiren devrimler! Kimisi kominizim ile yönetilirken bazıları liberal, bazıları dinsel, bazıları ise birçok ideolojinin karması olan yönetimlerle yaşama mücadelesi verirler. Eğer ülke demokratik bir rejimi benimsemeden yönetiliyor ise, o ülkede muhalif olmak öyle kolay değildir. Her şeyi göze almak zorundasınız. Ya ülkeyi terk edersiniz ya da rejimin isteği doğrultusunda yaşamaya çalışırsınız. Karşı geldiğinizde onların belirlediği kanunlarca cezalandırılırsınız.
Ülkemizden 10 bin 334 km uzaklıkta olan ve uçakla yolculuğu 12 ila 14 saat süren Fidel Castro ve Sosyalistlerin simgesi olan Che ve arkadaşlarının birlikte devrim yaptığı ve kominizim ile yönetilen Küba’ya bir yolculuk yapacağız. Sizlere Kübalı Yazar, Şair ve aynı zamanda moda tasarımcısı Giselle Lucia Navarro’yu tanıştıracağım.
Cisella ile yaptığım görüşmelerde, internet üzerinden Küba ile ilgili kirliliğinden bahsetmişti. Küba, Kuzey ve Güney Amerika arasında kalan takım adalarından oluşuyor. Antillerin en büyük adasıdır. Başkenti Havana ve genç yazarımız da burada yaşıyor. Ülkede sanatın her alanına ilgi çok. 250 den fazla müzeleri var. Yakın olmasına rağmen ABD’ye kafa tutup rejimlerini değiştirmişler. Baskı ve ambargolara aldırış etmeyip 50 yıllık klasik araçlara binip kapitalizmin o markalı ürünlerini kullanmasalar bile özgürlüklerine ve bağımsızlıklarına düşkün bir millettir. Müzikten oldukça hoşlanıyorlar. Sağlıkta dünya lideri oldukları belirtiliyor. Her 0-7 yaş arasındaki çocuklara bir litre süt, 7 -14 yaşındaki çocuklara ise bir litre yoğurt bedava dağıtılıyor. Neyse daha fazla bilgi vermeden sözü Giselle’ye bırakıp hem Küba’yı hem de edebiyatlarını farklı bir gözle yakından tanıyalım.
E.E. Giselle önce sayfama ve ülkemize hoş geldiniz. Sosyal medya üzerinde edebiyat ile ilgili yaptığımız yazışmalar ile tanıştık. Klasik bir soru olacak ama edebiyat bağlamında kendinizi kısaca tanıtır mısınız?
G.L. Ailem alçakgönüllü ve çok kültürlüdür. Küçüklüğümden beri, büyükannem beni okumaya teşvik etti. Erken okudum. Her zaman yeni kitaplar için istekliydim. Ergenlikte, bilinmeyen kültürler ilgimi çekmeye başladı. Sadece Avrupa ve Batı edebiyatının klasik yazarları değil, Latin Amerikalı yazarlar, Amerikan, Fransız Arap, Hindu, İtalyan ve İspanyol şairlerini sayabilirim. Bu arada ailem Kanarya Adaları’ndan Küba’ya yerleşmişler. Edebiyatı, sonsuz bir vatan olarak görüyorum. İçimdeki kelimenin sınır yoktur.
Çalışmalarıma gelecek olursam, öncelikle şiir benim tutkumdur. Öykü yanı sıra modelistlikle de uğraşmaktayım. Sosyal bilimlerden José Viera ve Clavijo, denemelerden Benito Pérez Galdós, gençlik öyküsünden Pinos Nuevos gibi çeşitli ödüller kazandım. Çocuk edebiyatı için ‘Altın Çağ’ ödülü yanı sıra Küba Yazarlar ve Sanatçılar Birliği tarafından verilen prestijli ‘David Şiir Ödülü’nü aldığımda genç bir şairdim. Buna ek olarak, uluslararası şiir yarışmaları; Ángel Gavinet (Finlandiya), Poemas al Mar (Porto Riko) ve Nósside (İtalya) ‘da, ayrıca, 2019 yılında yılın en seçkin genç yazarı olarak Mariposa Ödülü’ne layık görüldüm.
Yayıncım Gente Nueva ve Contrapeso tarafından Sur Editores Koleksiyonu tarafından “Evinizin Adı Nedir?” Çalışmaları İngilizce ve Fransızca’ya çevrildi, Ayrıca; Küba, İspanya, Şili, Peru, Amerika Birleşik Devletleri, Meksika, Finlandiya, Venezuela, Arjantin, Porto Riko, Hindistan ve Belçika’daki antoloji ve dergilerde yayınlandı.
***
Me entusiasma conversar con la joven Giselle Lucía Navarro, poeta, narradora, escritora para niños ensayista y diseñadora cubana, quien es una de las escritoras más importantes de su generación en su país.
Giselle nació en 1995, en La Habana. Es licenciada en Diseño Industrial por el Instituto Superior de Diseño de la Universidad de La Habana y egresada del Centro de Formación Literaria Onelio Jorge Cardoso. Es profesora de la Academia de Etnografía de la Asociación Canaria de Cuba donde enseña Escritura Creativa. Dirige el Grupo Literario Silvestre de Balboa que desarrolla proyectos comunitarios con niños, jóvenes y ancianos. Es miembro de la Asociación Hermanos Saíz (Asociación de Jóvenes Escritores y Artistas de Cuba) y del Movimiento Poetas del Mundo. Coordina espacios de promoción cultural para la literatura, la música y las artes visuales contemporáneas. Además es una joven diseñadora de modas que comienza a insertarse en el mercado de la moda de su país.
Giselle Lucía, como escritora multipremiada, ha obtenido diversos premios entre los que destacan José Viera y Clavijo de ciencias sociales, Benito Pérez Galdós de ensayo, Pinos Nuevos de narrativa juvenil. Es la autora más joven en ganar el premio Edad de Oro de literatura para niños, y el prestigioso premio David de poesía, que otorga la Unión de Escritores y Artistas de Cuba. Además, ha obtenido menciones en los concursos internacionales de poesía Ángel Gavinet (Finlandia), Poemas al Mar (Puerto Rico) y Nósside (Italia). En 2019 se le fue otorgado el Premio Mariposa, por ser la escritora joven más destacada del año.
Ha publicado El circo de los asombros y ¿Qué nombre tiene tu casa?, por la editorial Gente Nueva, y Contrapeso, por Colección Sur Editores.
Su obra ha sido traducida al inglés y al francés, y publicada en antologías y revistas de Cuba, España, Chile, Perú, Estados Unidos, México, Finlandia, Venezuela, Argentina, Puerto Rico, India y Bélgica.
E.E. Küba denildiğinde bize neler söylemek istersiniz?
G.L. Öncelikle internet üzerinden size de bahsettiğim gibi ülkem hakkında kirli propaganda yapılmaktadır. Evet eksikliklerimiz olsa ve ekonomik zorluklar yaşasak bile bizim vazgeçilmezimiz, özgürlüktür. Bu kavram ülkemde oldukça fazladır. Özellikle sokaklar güvendedir. Çocukları çok mutludur. Herkes eğitim ve sağlık hizmetleri ücretsizdir. Kadınlar ülkemde eşit haklara sahiptir Toplum olarak huzurlu bir ülkeyiz.
E.E. Küba Edebiyatı hakkında bilgi verebilir misiniz? Küba halkının edebiyata bakış açısı nasıldır?
G.L. Tüm il, ilçe ve hemen hemen her mahallede mutlaka kütüphane mevcuttur. Kullanılmış kitaplar ile nadir kitaplar satan sokak satıcıları çoğunluktadır. Çok az da olsa her evde mutlaka kitap olduğunu söyleyebilirim. Kübalı; okumayı, araştırmayı ve sorgulamayı sever. Okumak bizim için çok çok önemlidir. Müzik, rom ve habano, ticaretimizi, ihracat hatlarımızı tanımlayan sembollerdir, ancak bizi tanımlamazlar. Bunlar kimliğimizin küçük bir parçasıdır. Edebiyat, bale, görsel sanatlar, müzik, spor, bilim, tıp gibi tüm alanlarda önemli ve çeşitli bir kültürümüz vardır. Biz bir harf adasıyız, hayatında en az bir kitaba dokunmamış ya da okumamış hiçbir kimse yoktur. Bunun böyle olması her ülke için önemli bir başarı olsa gerek.
E.E. Küba’nın edebiyat organizasyonları hakkındaki düşünceleriniz nedir? Yazarlarınız özgürce yazabilir mi?
G.L. Küba bir edebiyat ülkesidir. Kitaplar herkese açıktır ve çok ucuz fiyatlarla satılmaktadır. Latin Amerika’daki en önemli edebiyat etkinliklerinden biri olan ve ülkemizin en işlek Havana Uluslararası Kitap Fuarı’na sahibiz. Her yıl yazarlar Havana’da buluşmak ve çağdaş edebi yaratım meselelerini tartışmak için dünyanın farklı yerlerinden gelirler. Her şubat ayının ilk haftasında başlar ve bir hafta sürer. Bu yıl çeşitli ülkelerden 200’den fazla misafir, her yaş ve cinsiyetten yazar tarafından ziyaret edildi. Fuar çerçevesinde edebiyatla ilgili diğer etkinlikler de geliştiriliyor. Şiir Düzenleyiciler Buluşması, Latin Amerika ve Karayipler Genç Yazarlar Buluşması ile Dünya Şiir Festivali oldukça ses getirir. Her gün sabah 9 ile akşam 11 arasında edebi faaliyetler yapıyoruz. Fuar günleri büyük bir yoğunluk içinde oluyoruz. Bu yıl 3 festivalin organizasyon komitesinin bir parçasıydım. Benim için bu eşsiz bir deneyimdi. Havana’da, daha doğrusu Küba’da şiirleri özgürce ve içtenlikle nefes alabilir ve yaşayabilirsiniz. Uluslararası Fuar’dan sonra, ülkenin tüm illerini kapsayan kitap fuarları da düzenliyoruz. Buradaki editoryal haberler ülkenin her köşesine ulaşır.
E.E. Küba Yayıncılığı hakkında neler söylemek istersiniz? Genç yazarlar bu alanda kendilerini nasıl hissederler
G.L. Küba’da editoryal süreç genellikle en az bir yıl sürer. Her yıl, ülkemizde sahip olduğumuz ve farklı türler içeren çeşitli yayıncılarda yaklaşık 400 veya 600 çeşit kitap basılır. Yazarlar, dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi kitaplarımızı yayınlamak için herhangi bir ödeme yapmak zorunda değildir. Yayın kurulu, kitapların edebi kalitesini değerlendirir ve yayınlanması için onaylar. Tüm masraflar yayıncı tarafından ödenir. Kitap yayınlandığında, telif hakkı kitaplar satılmadan önce bile satılan satış sayısına bağlı olarak yazara ödenir. Yazarlar, özellikle genç yazarlar için eşsiz fırsatlar sunan birçok edebiyat yarışmalarımız vardır. Son zamanlarda e-kitap ve sesli kitaplarla ilgili stratejiler geliştiriyoruz.
E.E. Türk Edebiyatı hakkında bilginiz var mı? Sanat hakkında neler söylemek istersiniz?
G.L. Şimdiye kadar, Küba’da, Mustafa Kemal’in bir zamanlar söylediği gibi, Batı’ya yirminci yüzyılın en önemli Türk şairi olarak kabul edilen Şair Nazım Hikmet’in çalışmalarını yayınladık. Onun sürgün hayatı ile ilgili bir kitabını okumuştum. (South Editors Collection, 2012) ve İmkânsızı Seviyorum (Casa Editora Abril, 2007). Nazım 1961’de Küba’yı ziyaret etti ve Havana’daki büyük şiirlerinden biri olan insanlarıma ithaf etti. Ulusal şairimiz Nicolás Guillén’in iyi bir arkadaşıydı ve birlikte çalışmalar yaparak Nazım’ın Küba entelektüelleri arasında daha sonra Küba Yazarlar ve Sanatçılar Birliği’nin (UNEAC) şu anki merkezi olmasına büyük katkı verdiğini biliyorum.
Orhan Pamuk gibi çağdaş yazarlarınızın çalışmalarını da biliyorum. Kendimi Türk edebiyatının ve dünyanın diğer bölgelerinin hayranı olarak görüyorum. Son zamanlarda Bejan Matur, Müesser Yeniay, Hilal Karahan, Metin Cengiz ve Hasan Erkek gibi pek çok şairin çalışmaları ile iletişim kurdum.
Hasan Erkek ile birkaç yıl önce Havana’daki Uluslararası Kitap Fuarı’nda buluşmuş ve çalışmalarının bir kısmını birlikte sunma fırsatım olmuştu. Bu yüzden Türk şiir edebiyatı hakkında bir şeyler biliyorum. Yakında Havana’da sergilenen tiyatroların bir kısmını Küba’nın her tarafına yayacağız.
Ayrıca, bilmeniz gereken, Küba’da bir Atatürk ve Nazım’ımız var.
Son zamanlarda kendimi Türkiye’de de yayılmayı umduğumuz Türk ve Küba şairlerinin şiirsel antolojisi projesi üzerinde çalışıyorum. İki ülke arasındaki kültürel bağları daha da güçlendirmek için çalışıyoruz. Türkiye ve Küba’nın kültürel alışveriş için bir köprü görevi görmekten öte çok ortak noktası olduğunu düşünüyorum.
Kendimi Türk edebiyatı, müziği ve sanatının hayranı olarak görüyorum ve onların çalışmamı bir şekilde etkilediğini ve katkı verdiğini düşünüyorum.
E.E. Yayınlanmış eserleriniz hakkında neler söylemek istersiniz?
G.L. “Şaşkınlık Sirki”, “Evinizin Adı Ne?” , “Kriyojeni”, “ Samimi Havana”, “Vahşi Bölge”, “Denge” adlı kitaplarım yanı sıra son kitabım “Karşı Ağırlık” Küba Yazarlar ve Sanatçılar Birliği’ne ait olan Güney Editörler Koleksiyonu tarafından yayınlandı. Kitaplarım, yetişkinler için şiirlerdir. Çeşitli kitaplarımdan derlenen şiirler topluluğudur. Şiirlerde insanın iç mekâna doğru arayışını işledim. Süslemeleri reddeden basit ama sert mesajlı bir şiirdir. Kelimenin okuyucuya anlaşılır bir dilde ulaşmasını istiyorum. Aynı zamanda içimdeki bir arayış genç bir kadının duygularıdır. Şiirin yaşamla yüzleşmek için bir karşı ağırlık biçimi olduğu varsayılan insan doğası içinde yapılan bir araştırma. Tesadüfen, kitabın ilk sayfası, Nazım Hikmet’in bir şiirinden alıntı ile başlar. “Umut insandır.” Bence şiirler insanı ve dünyayı iyilik için değiştirebilir.
E.E. Şiirlerinizin konusu öğrenebilir miyim? Ayrıca başka sanat alanlarına ilginiz var mı?
G.L. Şiirim insan zihninin derinliklerini, insanın özünü ve doğasını araştırıyor. Birçok sanattan etkiler alıyorum. Ben aynı zamanda bir moda tasarımcısıyım. Görsel sanatlar ile video sanatını da geliştiriyorum. Müzik, sinema ve tiyatro ile de ilgilenmekteyim. Şiir benim için bir zorunluluktur. Anlatım, deneme ve tiyatro da yazıyorum. Bu türlerin içlerinde de hayatın şiiri bulunur. Bir yazar sadece iyi bir yazar değil, aynı zamanda iyi bir insan da olmalıdır. Hissettiğimi ve algıladığımı anlatan şiirler yazıyorum.
E.E. Giselle röportaj için çok teşekkür ediyorum. Edebiyat iki ülke üzerine kurulmuş en sağlam köprüdür. Dilerim edebiyatımız daha da kaynaşır.
G.L. Ben teşekkür ederim. Evet, edebiyat halkları birleştiren en büyük unsurdur ve dünya barışına katkı vereceğine inananlardanım. Bu arada size Küba’yı ziyaret eden ve kitap fuarında etkinliklerimize katılan Şair Hasan Erkek aracılığı ile imzalı bir kitabımı göndereceğim. Türk okurlarına da buradan selam ve sevgilerimi gönderiyorum.
Ertuğrul ERDOĞAN
20 Şubat 2020
Not: 1) Bu röportajım “Deliler Teknesi Dergisi”nin Mart-Nisan 2020 80. Sayısında yayımlanmıştır.
Nota: Esta entrevista fue publicada en el número 80 de “Deliler Boat Magazine” marzo-abril de 2020.
UN JOVEN ESCRİTOR EN LETTER ISLAND CUBA
Revolución! ¡Revoluciones que cambian la vida de las personas a la vez en cualquier país del mundo! Algunos luchan por vivir con los gobiernos, algunos de los cuales son liberales, algunos religiosos, y algunos se mezclan con muchas ideologías, mientras que otros se rigen por mi comunión. Si el país se gobierna sin adoptar un régimen democrático, no es fácil ser un oponente en ese país. Tienes que pagar todo. O abandonas el país o tratas de vivir a pedido del régimen. Cuando te opongas, serás castigado por las leyes que han determinado.
Haremos un viaje a Cuba, que es el símbolo de Fidel Castro y los socialistas, que están a 10 mil 334 km de distancia de nuestro país y tardan de 12 a 14 horas en viajar en avión, y están revolucionados juntos y administrados por mi comunión. Te presentaré a la escritora cubana, poeta y también diseñadora de modas Giselle Lucia Navarro.
En mis entrevistas con Cisella, habló sobre su contaminación sobre Cuba a través de Internet. Cuba está formada por islas del equipo entre América del Norte y del Sur. Es la isla más grande de Antillas. Nuestra capital, La Habana, y nuestro joven escritor también viven aquí. Hay mucho interés en todos los campos del arte en el país. Tienen más de 250 museos. A pesar de estar cerca, se enfrentaron a los Estados Unidos y cambiaron su régimen. Es una nación que es aficionada a su libertad e independencia, incluso si no les importa la presión y los embargos y manejan vehículos clásicos de 50 años y no usan esos productos de marca del capitalismo. Realmente les gusta la música. Se dice que son líderes mundiales en salud. Se distribuye un litro de leche a niños de entre 0 y 7 años, y un litro de yogur se distribuye de forma gratuita a niños de 7 a 14 años. De todos modos, demos la palabra a Giselle sin dar más información y conozcamos a Cuba y su literatura con un ojo diferente.
E.E. Me entusiasma conversar con la joven Giselle Lucía Navarro, poeta, narradora, escritora para niños ensayista y diseñadora cubana, quien es una de las escritoras más importantes de su generación en su país.
Giselle nació en 1995, en La Habana. Es licenciada en Diseño Industrial por el Instituto Superior de Diseño de la Universidad de La Habana y egresada del Centro de Formación Literaria Onelio Jorge Cardoso. Es profesora de la Academia de Etnografía de la Asociación Canaria de Cuba donde enseña Escritura Creativa. Dirige el Grupo Literario Silvestre de Balboa que desarrolla proyectos comunitarios con niños, jóvenes y ancianos. Es miembro de la Asociación Hermanos Saíz (Asociación de Jóvenes Escritores y Artistas de Cuba) y del Movimiento Poetas del Mundo. Coordina espacios de promoción cultural para la literatura, la música y las artes visuales contemporáneas. Además es una joven diseñadora de modas que comienza a insertarse en el mercado de la moda de su país.
Giselle Lucía, como escritora multipremiada, ha obtenido diversos premios entre los que destacan José Viera y Clavijo de ciencias sociales, Benito Pérez Galdós de ensayo, Pinos Nuevos de narrativa juvenil. Es la autora más joven en ganar el premio Edad de Oro de literatura para niños, y el prestigioso premio David de poesía, que otorga la Unión de Escritores y Artistas de Cuba. Además, ha obtenido menciones en los concursos internacionales de poesía Ángel Gavinet (Finlandia), Poemas al Mar (Puerto Rico) y Nósside (Italia). En 2019 se le fue otorgado el Premio Mariposa, por ser la escritora joven más destacada del año.
Ha publicado El circo de los asombros y ¿Qué nombre tiene tu casa?, por la editorial Gente Nueva, y Contrapeso, por Colección Sur Editores.
Su obra ha sido traducida al inglés y al francés, y publicada en antologías y revistas de Cuba, España, Chile, Perú, Estados Unidos, México, Finlandia, Venezuela, Argentina, Puerto Rico, India y Bélgica.
E.E. Giselle Lucía, primero, bienvenida a mi página y a nuestro país. Conocimos las correspondencias que hicimos sobre la literatura en las redes sociales, que es el área común de los dos. Será una pregunta clásica, pero en qué países te gusta más la literatura?
G.L. Es una pregunta difícil. Crecí rodeada de escritores y artistas. Mi familia es humilde, pero de mucha cultura. Desde pequeña mi abuela me leía mucho, fui una lectora precoz, siempre ávida de nuevos libros. En la adolescencia comenzó a interesarme las culturas desconocidas, desarrollé un profundo interés no solo por los autores clásicos de Europa y la literatura Occidental, me fascinan los autores latinoamericanos, los poemas estadounidenses, los poetas franceses, los árabes, hinúes, los poetas italianos y españoles (mi familia proviene de Islas Canarias). Veo la literatura como una patria infinita. No existen fronteras para la palabra en mí.
E.E. Qué le gustaría decir sobre la literatura de su país?
G.L. La literatura cubana es muy amplia. A pesar de que Cuba es una isla pequeña en medio del Caribe, tenemos una riqueza cultural y literaria importante. Muchos son los escritores que podría mencionarte. Por solo citar algunos debo comenzar por José Martí, quien además de ser nuestro Héroe Nacional, es uno de los escritores más importantes e internacionales de la literatura cubana y latinoamericana; a Nicolás Guillén, nuestro poeta Nacional. Tenemos varios autores que han recibido el Premio Cervantes, tales como Alejo Carpentier (propuesto para Premio Nobel de Literatura), Dulce María Loynaz y Guillermo Cabrera Infante. Otros escritores de reconocimiento internacional que deberían leer para conocer la verdadera literatura cubana son José Lezama Lima, Eliseo Diego, Virgilio Piñera, Gertrudis Gómez Avellaneda, Julián del Casal, José María Heredia, Rubén Martínez Villena, Fayad Jamís, entre otros.
E.E. Cuántas bibliotecas hay en tu país?
G.L. En todos las provincias municipios, barrios… han bibliotecas, varias bibliotecas, incluso hay vendedores ambulantes que comercializan libros de usos, libros raros. Me atrevería a decir que en todas las casa hay libros, aunque sean unos pocos. Al cubano le gusta leer, la lectura es importante para nosotros. La música, el ron y el habano son símbolos que definen nuestro comercio, nuestras líneas de exportación, pero no nos definen. Son una parte pequeña de nuestra identidad. Tenemos una importante y variada cultura en todos los ámbitos, desde la literatura, el ballet, las artes visuales, la música, el deporte, las ciencias, la medicina… Tras la campaña de alfabetización de 1961 los libros inundaron el país. Somos una isla de letras, no existen ninguna persona que no haya tocado o leído al menos un libro en su vida. Este es un logro importante para cualquier país.
E.E. Se realizan ferias de libros?
G.L. Cuba es un país de letras. El libro es accesible para todos y se comercializa en precios muy baratos. Tenemos la Feria Internacional del Libro de La Habana, que es uno de los eventos literarios más importantes de América Latina y el más concurrido de nuestro país. Cada años vienen escritores de disímiles lugares del mundo a encontrarse en La Habana y debatir temas de la creación literaria contemporánea. Siempre se realiza en los primeros días de febrero y por lo general durante una semana. Este año nos visitaron más de 200 invitados de diversos países, escritores de todas las edades y géneros.
En el marco de la feria se desarrollan otros eventos relacionados con la literatura. Tenemos el Encuentro de Promotores de la Poesía, el Encuentro de Jóvenes Escritores de Hispanoamérica y el Cariba, y el Festival de Poesía Palabra del Mundo. Realizamos actividades literarias desde las 9 am hasta las 11 pm, cada día. Los días de la feria se viven con mucha intensidad.
Este año formé parte del comité organizador de los 3 festivales y fue una experiencia única. En La Habana se respira y se vive la poesía libremente y sinceramente.
Tras la Feria Internacional tenemos las ferias del libro a nivel provincial, que abarcan todas las provincias del país. Las novedades editoriales llegan a cada rincón del país.
E.E. Cómo es publicar un libro en Cuba?
G.L. Es algo curioso. En Cuba el proceso editorial suele demorar un año como mínimo. Cada año se imprimen alrededor de 400 o 600 títulos, en las diversas editoriales que tenemos en el país, que incluyen géneros diversos. Los autores no tenemos que pagar nada para que publiquen nuestros libros, como sucede en muchos países del mundo. Un consejo editorial evalúa la calidad literaria de los libros y los aprueba para su publicación. Todos los gastos los paga la editorial. Cuando el libro se publica se le paga el Derecho de Autor al escritor, en función de la cantidad de ejemplares en venta, incluso antes de que los libros se hayan vendido.
Tenemos muchos concursos literarios que ofrecen oportunidades únicas para los escritores, sobre todo para los escritores jóvenes. Recientemente estamos desarrollando estretegias relacionadas con ebook y audio libros.
E.E. Qué autores conoces de la literatura turca? Hay obras de escritores turcos traducidas al español y publicadas en su país?
G.L. Hasta ahora, en Cuba solo hemos publicado la obra de Nazim Hikmet, el gran poeta turco, como dijese en cierta ocasión Mustafá Kemal, y quien es considerado para Occidente como el poeta en lengua turca más destacado del siglo XX. He tenido la oportunidad de leer Duro oficio del exilio (Colección Sur Editores, 2012) y Amo en ti lo imposible (Casa Editora Abril, 2007). Nazim visitó Cuba en 1961 y le dedicó a mi pueblo uno de sus grandes poemas Reportaje en La Habana. Él era muy amigo de Nicolás Guillén, nuestro poeta nacional, y por lecturas y anécdotas, conozco del gran recibimiento que tuvo Nazim entre los intelectuales cubanos en la que luego sería la sede actual de la Unión de Escritores y Artistas de Cuba (UNEAC).
También conozco la obra de Orhan Pamuk y otros escritores más contemporáneos. Me considero admiradora de la literatura turca y de otras zonas del mundo. Más recientemente he tenido contacto con la obra de muchos poetas como Bejan Matur, Muesser Yeniay, Hilal Karahan, Metin Cengiz y Hasan Erkek.
He tenido la oportunidad de conocer a Hasan Erkek hace algunos años en la Feria Internacional del Libro de La Habana y de presentar parte de su obra en nuestros eventos, por lo que también conozco algo de la dramaturgia turca. Próximamente publicaremos parte de su teatro en Cuba, el cual ya ha sido exhibido en teatros de La Habana.
Además, como sabes, en Cuba tenemos una estatura de Ataturk y una de Nazim.
Recientemente me encuentro trabajando en un proyecto de antología poética de poetas turcas y cubanas que esperamos poder divulgar también en Turquía. Estamos trabajando para estrechar aún más los lazos culturales entre ambos países. Creo que Turquía y Cuba tienen mucho en común, más allá de servir de puente de intercambio cultural.
Me considero admiradora de la literatura, la música y el arte turco, y considero que de algún modo han influenciado mi obra.
E.E. Aprendí de su publicación en las redes sociales que escribió poesía y recibió su premio en el concurso de poesía de David. Además, acaba de publicar su último libro, “Contrapeso”. Te felicito. Háblanos de este libro.
G.L. Contrapeso fue publicado por la Colección Sur Editores, que pertenece a la Unión de Escritores y Artistas de Cuba. El libro es una selección de poemas para adultos, una recopilación de poemas de varios libros. En los poemas se aprecia la búsqueda del ser humano hacia su interior. Es una poesía sencilla, de palabra dura, que rechaza los adornos. Quiero que la palabra llegue pura al lector.
Es también una búsqueda a mi interior, a la mujer joven que soy. Una búsqueda al interior de la naturaleza humana, donde la poesía es asumida como una forma de contrapeso para enfrentar la vida.
Casualmente el cuaderno abre con una cita de un poema de Nazim Hikmet: “La esperanza es el hombre”. Creo que la poesía puede cambiar al mundo, puede cambiar al ser humano para bien.
E.E. Qué tipo de poemas escribes?
G.L. Mi poesía explora los espacios de la mente humana, la esencia y naturaleza del hombre. Recibo influencias de muchas artes. Soy diseñadora, desarrollo las artes visuales y el videoarte. Soy apasionada de la música, el cine y el teatro. La poesía es una necesidad para mía.
También escribo narrativa, ensayo y teatro. Estos géneros me atren y en ellos está también la poesía de la vida.
Un escritor debe ser no solo buen escritor, sino también buena persona. Escribo la poesía que transmite lo que siento y percibo del mundo. Mi misión es la palabra.
E.E. Giselle Lucia, Navarro, muchas gracias por tomarse el tiempo y responder mis preguntas, saludos y amor de nuestra gente … Espero que cuando la literatura mundial se fusione, aumente la hermandad entre las personas y prevalezca la paz. Quédate con amor …
G. L. Gracias Sí, la literatura es el elemento más importante que une a los pueblos y creo que contribuirá a la paz mundial. Mientras tanto, le enviaré un libro firmado a través del poeta Hasan Erkek, quien visitó Cuba y asistió a nuestros eventos en la feria del libro. Envío mis saludos y mi amor a los lectores turcos desde aquí.
Ertuğrul ERDOĞAN
www.ertugrulerdogan.com
