Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar
İşletmenin bir yıldan daha uzun vadeli almış olduğu borçlar bu bölümde yer alır. Uzun vadeli yabancı kaynaklar hesap grubundaki hesap kodlarının hepsi 4 ile başlamaktadır
Uzun vadeli yabancı kaynaklar aşağıdaki hesap gruplarına ayrılmıştır.
40- Mali Borçlar
42- Ticari Borçlar
43- Diğer Borçlar
44- Alınan Avanslar
47- Borç ve Gider Karşılıkları
48- Gelecek Yıllara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları
49- Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar
40- Mali Borçlar: Bir yıldan uzun vadeli alınan krediler ve ihraç edilen menkul kıymetler bu grupta yer alır. Mali borçlar hesap grubunda aşağıdaki hesaplar yer alır:
400 Banka Kredileri Hesabı
405 Çıkarılmış Tahviller Hesabı
407 Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler Hesabı
408 Menkul Kıymetler İhraç Farkı Hesabı (-)
409 Diğer Mali Borçlar Hesabı
42- Ticari Borçlar: Vadesi bir yıldan uzun süreli ticari borçlar bu hesap grubunda yer alır. Ticari borçlar hesap grubunda aşağıdaki hesaplar yer alır:
420 Satıcılar Hesabı
421 Borç Senetleri Hesabı
422 Borç Senetleri Reeskontu Hesabı (-)
426 Alınan Avanslar Hesabı
429 Diğer Ticari Borçlar Hesabı
43- Diğer Borçlar: Ticari olmayan bir yıldan daha uzun vadeli borçlar bu hesap grubunda yer alır. Diğer borçlar hesap grubunda aşağıdaki hesaplar yer alır:
431 Ortaklara Borçlar Hesabı
432 İştiraklere Borçlar Hesabı
433 Bağlı Ortaklıklara Borçlar Hesabı
436 Diğer Çeşitli Borçlar Hesabı
437 Diğer Borç Senetleri Reeskontu Hesabı (-)
438 Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabı
44- Alınan Avanslar: İşletmenin çeşitli nedenler ile üçüncü kişilerden aldığı uzun vadeli avanslar bu hesap grubunda yer alır. Alınan avanslar hesap grubunda aşağıdaki hesaplar yer alır:
440 Alınan Sipariş Avansları Hesabı
449 Alınan Diğer Avanslar Hesabı
47- Borç ve Gider Karşılıkları: Bilanço tarihi itibarı ile ortaya çıkan ancak tutarı ve ne zaman tahakkuk edeceği bilinmeyen uzun vadeli borç ve gider karşılıkları bu hesap grubunda izlenir. Borç ve gider karşılıkları hesap grubunda aşağıdaki hesaplar yer alır:
472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı
479 Diğer borç ve Gider Karşılıkları Hesabı
48- Gelecek Yıllara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları: İçinde bulunulan dönemde tahsil edilen, ancak gelecek yıllara ait olan gelirler ile bulunan döneme ait olup uzun vadede ödenecek giderler bu hesap grubunda izlenir. Gelecek Yıllara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları hesap grubunda aşağıdaki hesaplar yer alır:
480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabı
481 Gider Tahakkukları Hesabı
49- Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar: Yukarıda yazılan hesap gruplarına girmeyen diğer uzun vadeli yabancı kaynaklar bu hesap grubunda yer alır. Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar hesap grubunda aşağıdaki hesaplar yer alır:
492 Gelecek Yıllara Ertelenen veya Terkin Edilecek KDV Hesabı
493 Tesise Katılma Payları Hesabı
499 Diğer Çeşitli Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Hesabı
Öz kaynaklar
Öz Kaynaklar: İşletme sahip ya da ortaklarının sermaye olarak verdikleri değerler ile faaliyetler sonucu sağlanan ve henüz işletmeden çekilmemiş olan kârlardan oluşan unsurlar bu hesap grubunda yer alır. Öz kaynaklar hesap grubundaki hesap kodları 5 ile başlamaktadır.
Öz kaynaklar aşağıdaki hesap gruplarına ayrılmıştır.
50- Ödenmiş Sermaye
52- Sermaye Yedekleri
54- Kâr Yedekleri
57- Geçmiş Yıl Kârları
58- Geçmiş Yıl Zararları
59- Dönem Net Kârı (Zararı)
50- Ödenmiş Sermaye: Şirket ana sözleşmesinde ortakların taahhüt ettiği sermayeden ödenmeyen sermaye düşüldüğünde ödenmiş sermaye bulunur. Bu grupta hem ödenmiş sermaye hem de geriye kalan ödenmemiş sermaye yar alır. Ödenmiş sermaye hesap grubunda aşağıdaki hesaplar yer alır:
500 Sermaye Hesabı
501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı (-)
52- Sermaye Yedekleri: Sermaye hareketleri dolayısı ile ortaya çıkan ve işletmede bırakılan tutarların izlendiği hesaplar bu grupta bulunur. Sermaye yedekleri hesap grubunda aşağıdaki hesaplar yer alır:
520 Hisse Senetleri İhraç Primleri Hesabı
521 Hisse Senedi İptal Kârları Hesabı
522 Maddi Duran Varlık Yeniden Değerleme Artışları Hesabı
523 İştirakler Yeniden Değerleme Artışları Hesabı
524 Maliyet Artışları Fonu Hesabı
529 Diğer Sermaye Yedekleri Hesabı
54- Kâr Yedekleri: Sermaye şirketlerinde kârın, gelecekte ortaya çıkacak riskleri karşılamak amacı ile dağıtılmayarak şirkette bırakılması ile ilgili hesaplar bu grupta yer alır. Kar yedekleri hesap grubunda aşağıdaki hesaplar yer alır:
540 Yasal Yedekler Hesabı
541 Statü Yedekleri Hesabı
542 Olağanüstü Yedekler Hesabı
548 Diğer Kâr Yedekleri Hesabı
549 Özel Fonlar Hesabı
57- Geçmiş Yıl Kârları: Öz kaynakların geçmiş dönemler kârlarından oluşan ve tek hesabın yer aldığı hesap grubudur. Geçmiş yıl karları hesap grubunda aşağıdaki hesap yer alır:
570 Geçmiş Yıllar Kârları Hesabı
58- Geçmiş Yıl Zararları: İşletmenin geçmiş faaliyet dönemlerinde ortaya çıkan zararın yer aldığı hesap grubudur. Geçmiş yıl zararları hesap grubunda aşağıdaki hesap yer alır:
580 Geçmiş Yıl Zararları Hesabı
59- Dönem Net Kârı (Zararı): Bulunan hesap dönemine ait kâr ya da zararın yer aldığı hesaplar bu grupta yer alır. Dönem net karı/zararı hesap grubunda aşağıdaki hesaplar yer alır:
590 Dönem Net Kârı Hesabı
591 Dönem Net Zararı Hesabı (-)
Bilanço Dipnotları: Bilançonun daha iyi anlaşılabilmesi için açıklamalarının bulunduğu kısımdır.
Görüldüğü üzere Bilançoda Aktif tarafa VARLIKLAR Pasif tarafa ise KAYNAKLAR yazılır.
Bilançonun aktif tarafında gösterilmek istenen şeyler bizlere işletmenin nakit ini, alacaklarını, Taşınır ve Taşınmazlarını göstermektedir yani işletmenin sahip olduklarını göstermektedir.
Bilançonun Pasif tarafında gösterilmek istenen şeyler ise bizlere işletmenin Varlıklarının nasıl alındığını yani borçlarını ve işletme için ortaya konulan sermayeyi göstermektedir.
Bilançonun diğer bir önemi ise şudur: İşletmelerin bilançolarına bakılarak Kredibilitesi, Karlılığı, Likiditesi belirlenebilir.
Genel olarak toparlayacak olursak bilançolara işletmede yapılan her adım kayıt edildiği için bilançolar işletmenin belli bir andaki resminin çekilmiş hali olarak düşünülebilir. Şirketin TTK 376/3.maddesinde ifade edilen aktiflerin satış fiyatı belirlenirken aşağıdaki usul ve esaslar göz önünde bulundurulmuştur.
Şirketlerin sermaye kaybı veya borca batık olma durumları, Kanunun 88 inci maddesine göre hazırlanacak finansal tablolar esas alınarak belirlenir. Finansal tabloların düzenlenmesinde ihtiyari olarak Türkiye Muhasebe Standartlarının uygulanmasının tercih edilmesi halinde, bahsi geçen durum bu şekilde hazırlanan finansal tablolar üzerinden değerlendirilir diyen bir 13.maddemiz mevcuttur.
3568 sayılı kanun ile işletmelerde faaliyetlerin ve işlemlerin sağlıklı ve güvenilir bir şekilde işleyişini sağlamak, faaliyet sonuçlarını ilgili mevzuat çerçevesinde denetlemeye, değerlendirmeye tabi tutarak gerçek durumu ilgililerin ve resmî mercilerin istifadesine tarafsız bir şekilde sunmak ve yüksek meslekî standartları gerçekleştirmek üzere, (5786 sayılı Kanunun 19’uncu maddesi ile çıkarılan ibare Yürürlük: 26.07.2008) “Serbest Muhasebeci Malî Müşavirlik” ve “Yeminli Malî Müşavirlik” meslekleri ve hizmetleri oluşturulmuştur.
