Okurlarımızdan genel sağlık sigortasıyla ilgili her gün yüzlerce soru geliyor. Gerçekten herkes ne olacağı konusunda endişeli ve çoğu kişinin de uygulama konusunda bilgilendirmeye ihtiyaçları var gibi görünüyor. Bu köşede bir kaç yazımda okurlarımızı aydınlatmaya çalıştım.
Eş ve çocukların durumu
Öncelikle genel sağlık sigortasında eş ve çocukların durumunu iyice anlatmak gerekiyor sanırım. Sigortalı olarak çalışan, isteğe bağlı sigorta primi ödeyen veya SGK’dan emekli aylığı alan kişilerin kendileri zaten genel sağlık sigortasından yararlanabiliyor. Buna göre sigortalı olarak çalışan, isteğe bağlı sigorta primi ödeyen veya SGK’dan emekli aylığı alan kişilerin;
-Eşi,
-18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde mesleki eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış evli olmayan çocukları,
-Yaşına bakılmaksızın bu kanuna göre malul olduğu tespit edilen evli olmayan çocukları,
-Geçimi sigortalı tarafından sağlanan, her türlü kazanç ve irattan elde ettiği gelirler toplamı yürürlükte bulunan asgari ücretin net tutarından daha az olan ve diğer çocuklarından sağlık yardımı almayan ana ve babası, bakmakla yükümlü olunan kişi sayılacaktır. Bunlar herhangi bir prim ödemeyecek. Öğrencilerin anne-babaları üzerinden sağlık yardımı alması için mutlaka aktivasyon yaptırmaları gerekecek. Müstehaklık sorgulamasında öğrenci olmasına rağmen müstehak olmayanlar mutlaka öğrenci belgeleri ile SGK’na başvurmalı ve aktivasyon yaptırmalılar. Örneğin, 22 yaşında üniversite öğrencisi bir erkek çocuğun sağlık yardımı almaya devam etmesi, prim ödemek zorunda kalmaması için okuldan alacağı öğrenci belgesini SGK’na vererek aktivasyon yaptırması gerekiyor.
Anne-babasına kendi üzerinden sağlık yardımı verilenler endişe ediyor. Bu uygulama devam edecek. Bunda bir değişiklik yok.
Ancak, eğitime devam etmeyen 18 yaşını bitirmiş erkek çocuklar ile 25 yaşını doldurmuş üniversite öğrencisi erkek çocuklar gelir testine girerek eğer kişi başına 295,50 TL’den fazla gelirleri olursa genel sağlık sigortası primi ödemek zorunda kalacak.
Yurt dışında yaşayanlar
Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının adrese dayalı nüfus kayıt sisteminde ikametleri Türkiye’deki adresleri kayıtlıysa SGK otomatik olarak bu kişileri de genel sağlık sigortası kapsamına koyacak. Ve bunlar da gelir testi sonucuna göre prim ödemek zorunda kalabilecekler. Eğer nüfus müdürlüğünde ikamet adresi yurt dışı olarak düzeltilirse genel sağlık sigortası primi ödemeyecekler.
Sigorta öncesi doğumu borçlanamazsınız
Okurumuz Ahmet Utlu”Eşim 1990 yılında 1. çocuğumuzu ve 1995 yılında da 2. çocuğumuzu dünyaya getirdi. Bu tarihlerde çalışmıyordu. İlk defa 04/04/2000 yılında sigortalı olarak çalışmaya başladı. Toplam 4085 işgünü pirimi yattı ve hala çalışmakta çocuklarımızın ikisi de okumaktadır. Eşim bu şartlarda doğum borçlanması yapabilir mi?” diyor.
Doğum borçlanması ile ilgili uygulamada, SGK sigortalılık öncesi doğumları borçlanma kapsamına almıyor. Bu nedenle eşiniz ilk defa sigortalı olduğu 04/04/2000 tarihinden önce, 1990 ve 1995 yıllarında yaptığı doğumları borçlanamayacaktır. Kişisel görüşüm, annelere bu hakkın kullandırılması olduğu yönündedir. Umarız SGK görüş değiştirir ve annelere de tıpkı erkeklerin askerlik borçlanmasında olduğu gibi sigortalılık öncesi doğumları borçlanma hakkı tanır.
