Zengin ile fakir iki insan, aynı şartlar altında, bir tepeye bırakılsa. Her ikisi de beş saattir hiçbir şey yememiş olsalar. Ayrıca ceplerinde para da olmasa. Kıyafetleri de yaza gününe uygun olsa.
Bu iki insanın saatler ilerledikçe, davranışlarındaki benzerlik ve farklılıklar neler olabilir?
Çeşitli yorumlar yapılabilir. Mantık hataları da yapılsa tahminler yürütülebilir. Bırakıldıkları tepede gece soğuk çıkabilir. Sabahlamak mümkün olmaz, vadiye inmeye çalışırlar. Vadide su bulma şansları vardır. Bu noktada düşünceleri aynı olabilir.
Vadide rastladıkları çekirgeleri, yoksul olan arkadaş yemeye başlayabilir. Zengin olan ise yiyemez. Açlığa karşı beslenme duygusu aynı ama besin çeşitliliği yönleri uymamış olur.
Yorulduklarında dinlenmek isterler. Yine düşünce aynı. Vadiyi gördüler, sevinçle dolaşmaya başladılar. Burada da mantıkta birlik var. Vadiye vardıklarında küçük bir akar suya rastladılar. Ağır adımlarla yaklaştılar. Sudan bir hayvanın içmesini aradılar. Böylece zehirli olup olmamasını kontrol etmek isterler.
Suya gelen karacanın kana kana içmesinden sonra iki arkadaş da sudan içtiler. Bir hayvanı denek olarak kullanmasını bildiler. Mantık ve uygulama aynı gerçekleşti.
Geceyi geçirebilecekleri bir kuytu köşe aradılar. Vadiye ulaşan yol üzerinde kalmayı düşündüler. Çünkü insanların bu yolu kullanmasından dolayı yabaniler bu bölgede olamayacaklardır. Yine ortak bir algı üzerine kurulu düşünce şekli.
Yerlerini belirledikten sonra, suda balık aramaya başladılar. Su kenarlarında balık yavrusu görmeye çalıştılar. Yavru varsa ana balığın da olma şansı çok fazladır. Aynı yorumu yaptılar.
Balıkların kaçabilecekleri yolları otlarla tıkattılar ve balıkları yakaladılar. Balık yakalamada fakir arkadaş daha maharetliydi. Kenarda ateş yakıp balıkları pişirdiler. Ateş yakmada, zengin, çakmak taşıyla, fakir kuru dalları birbirine sürterek yosunları yakmayı düşündü. Burada da bilgi farklılığı vardı.
Ateş yakmaya uğraşırken, yaklaşan çakallara taş atarak onları korkuttular. Korunma problemi için birlik kurmuş oldular. Balıkları pişirip afiyetle yediler.
Denek olarak kullanılan iki kişiden biri fakir diğeri zengindi. Bu iki kişinin çok az konuda ayrı düştükleri doğrulandı. Zengin bu şartlarda en az beş ay yaşarım dedi. Fakire sormadılar.
Çevre şartları insanların yaşantısını belirlemede etkileyicidir. Sonucuna varılmış oldu.
