İnsanların acılarını dindiren, rahat nefes almalarını, sağlıklı yaşamalarını sağlayan, dertlerine deva olan modern tıbbın giderek insanları hasta eden bir sisteme dönüştüğünü fark edenlerin sayısı her geçen gün artıyor.
“Aşırı teşhis” ve “aşırı tedavi” üzerine kitaplar yazılıyor, kongre ve konferanslar düzenleniyor.
BMJ, “Too Much Medicine” isimli kampanyasıyla modern tıbbın zararlarına dikkat çekiyor.
Ben de “Biri Bizi hasta Ediyor”, “Adamın Biri Doktora Gitmiş… Gidiş O Gidiş”, “Kalbime Koy Başını Doktor”, “Hasta Etmeyin Adamı” isimli kitaplarımla bu mevzuya dikkat çekmeye çabalıyorum.
Güzel bir haber de Hindistan’ dan geldi.
Kısa adı AIIMS olan All India Institute of Medical Sciences‘ ın önde gelen kardiyologları “Daha Az Araştırıcı Tıp Topluluğu” (Society for Less Investigative Medicine=SLIM) adını verdikleri bir hareket başlattılar.
SLIM, halkı onlara “yutturulmaya” çalışılan gereksiz incelemelere karşı duyarlı kılmayı ve bu tür tarama ve tetkiklerin ne zaman gerekli olduğunu gösteren kılavuzlar hazırlamayı planlıyor.
Amaçlarını, kardiyolojiden başlayarak aşırı tıbbi tetkiklerin yarattığı giderek büyüyen tehlikeden toplumu haberdar etmek olarak açıklıyorlar.
Kardiyologlar, tüm dünyada yapılan birçok çalışmanın senelik sağlık kontrollerinin (check-up) gereksiz olduğunu ortaya koyduğunu, sağlık harcamalarını anormal derecede artırmasına karşılık faydalarının buna uygun olmadığını vurguluyorlar.
Birçok tarama testinin, teşhis merkezlerinin ve bu testleri isteyen doktorların banka hesaplarını kabartmak dışında mantıklı olmadığı bildiriliyor.
Ülkenin önde gelen birçok doktoru, Hindistan’ ın tanınmış gastroenterologlarından Dr. Samiran Nundy’ nin bahşiş ve rüşvetin sağlık hizmetleri sisteminin her tarafına bulaştığı iddiasına destek veriyor.
Risk faktörlerini takip etmek daha doğru
Hareketin başı olan Prof. Dr. Balram Bhargava “Tomografi, anjiyo ve eforlu EKG gibi testlerle koruyucu sağlık kontrolleri yapılacağına, risk faktörlerini takip etmek daha doğrudur” diyor ve ekliyor:
“İlk önce kardiyolojiyle alâkalı tetkik ve girişimler için rehberler hazırlayacağız. Daha sonra diğer uzmanlık alanlarındaki hekimlere ulaşarak onların da bu tür rehberler hazırlamasını sağlayacağız”.
Tarama ve check-up’ ların faydası yok
Tıp araştırmacısı ve Nordic Cochrane Merkezi müdürü Prof. Peter C Goetzche ve iki arkadaşı BMJ’ de yayınlanan makalelerinde, Avrupa ve USA’ daki sistematik araştırmaların genel sağlık check-up’ larının total mortalite veya kardiyo-vasküler hastalık ve kanser mortalitesi üzerine bir etkisinin olmadığını gösterdiğini yazıyorlar:
“Sağlıklı insanlar üzerinde yapılan tarama programları randomize çalışmalar bunların faydalarının zararlarından çok olduğunu ispatladığı zaman müdafaa edilebilir.
Araştırmalar, check-up’ lar için bunun tam tersini gösteriyor; bunların önemli bir faydası yok ama zararları olabilir.
Check-uplar tıpkı tarama testleri gibi aşırı teşhis ve aşırı tedaviyi dolayısıyla da bunların yan etki ve psikolojik sonuçlarını da beraberinde getiriyor.
Doktorlar, hastalarına genel sağlık kontrollerini tavsiye etmemeli ve idarecilerini sağlık tarama programlarından caydırmalıdır“.
Gelelim neticeye
BİR: İnsanlara zarar vermeye başlayan modern tıbbın kendisine çeki-düzen vermesi şart; yoksa meydan otçu-çöpçü takımına kalacak.
İKİ: Keyfine düşkün, siesta meraklısı Yunan doktor yerine Hindistan’ lı kardiyologlar gibi doktor ithali daha doğru olur.
ÜÇ: İlaç meftunu, anjiyo âşığı, by-pass müptelası kardiyologlarımız da umarım Hintli meslekdaşlarından ders alırlar.
KAYNAKLAR
