5260 hasta üzerinde yapılan randomize kontrollü, çift kör araştırmada yüksek doz üçlü grip aşısının standart doz dörtlü grip aşısına göre tüm sebeplere bağlı ölümleri veya kalp-damar hastalıklarına bağlı hastaneye yatırılma ihtiyacını azaltmadığı ortaya çıktı (1).
USA ve Kanada’ da çok merkezli olarak düzenlenen araştırma üç grip sezonu boyunca kalp krizi geçirmiş olan veya kalp yetersizliği sebebiyle hastanede tedavi edilen ve en azından bir ilave risk faktörü olan hastalar üzerinde yapıldı.
Kalp-damar hastalığı olanlarda gribe bağlı komplikasyon ve ölüm riski yüksektir
Gözleme dayalı araştırmalarda griple kalp krizi ve akut kalp yetersizliği gibi olaylar arasında bir münasebet olduğu gösterilmiştir.
Randomize klinik araştırmaların meta-analizinde de grip aşısı olanlarda ana kalp-damar hastalığı komplikasyon riskinin aşı olmayan gruba göre yüksek olduğu bildirilmiştir.
Grip aşılarının, virüs antijeni sayısı ve miktarına ve adjuvan bulunup bulunmamasına göre farklı türleri vardır.
Yüksek doz grip aşılarında standart aşılardakinin 4 misli fazla antijen bulunur.
Bu aşılar, standart aşılardan yeteri kadar fayda görmeyen 65 yaş ve üzerindekilere ve kalp-damar hastalığı olanlara tavsiye edilir.
Kalp yetersizliği olan hastalarda yapılan bir çalışmada yüksek dozların standart aşılara göre daha fazla antikor yapımı sağladığı gösterilmiş olmakla beraber antikorlar korunmanın garantisi değildir.
Grip aşıları 70 seneden beri tamamen ticari bir mantıkla hazırlanıyor
CDC, 6 aylıktan büyük herkese aşı tavsiye ederken kalp dernekleri de kalp-damar hastalığı olanların grip aşısı olmalarını gerekli buluyor.
USA’ da halkın yarısı aşı olmasına rağmen gripten ölümlerde beklenen azalma hiçbir zaman olmamakta, aşı yapılan nüfus arttıkça ölümler de artmaktadır(2).
Lâkin gripten ağır hastalık ve ölüm riskleri yüksek olanlarda (yaşlılar, obezler, altta yatan kronik hastalığı olanlar) hastaneye yatış ve ölümleri önlediğini ispatlayan yeterli ve güvenilir bir veri yok (3).
Üstelik de grip aşıları son derecede nazlılar.
Grip aşısı yaptırmadan bir hafta önce yeterince uyumama aşının etkisini yüzde 50 azaltıyor (4).
Aşı olduğunuz gün “mutlu” olmanız da gerekiyor çünkü grip aşısı oldukları gün mutlu olanların aşıdan daha çok fayda gördüklerini gösteren bir araştırma da var (5).
Grip: Hastalık pazarlayarak aşı pazarlama
Peter Doshi de BMJ’ de grip hastalığı ve grip aşısını şu veciz cümle ile tarif ediyor: “Grip: Hastalık pazarlayarak aşı pazarlama! Grip aşılarının pompalanması günümüzdeki “en saldırgan halk sağlığı politikalarından biridir” (6).
Michael T. Osterholm şunları söylüyor:
“Bu aşıyı aşırı teşvik ettik ve abarttık. Yüceltildiği kadar korumuyor aslında. Hepsi bir satış/pazarlama, halkla ilişkiler işi. Bugünkü aşılara duyulan güvenin daha etkili aşıların bulunmasını sağlayacak araştırmaların yapılmasını engellemesinden kaygı duyuyorum” (7).
Gelelim neticeye
Araştırmada grip aşısı yapılmayan bir grup olmadığı için aşılanmanın faydasını bilmek mümkün olmadığı hâlde araştırmacıların “Bu popülasyonda grip aşısı şiddetle tavsiye edilmektedir” şeklindeki yorumlarını yanlış buluyorum.
Bu araştırmadan böyle bir tavsiye çıkarmak şapkadan tavşan çıkarmak gibi olmuş.
Araştırmacılar, grip aşılarının faydasına inanabilir ve tavsiye de edebilirler ama bunu sanki araştırmadan elde edilen bir netice gibi göstermelerini tıbba ve akla ihanet olarak değerlendiriyorum.
Kaynaklar:
1. https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2773989
4. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-54627552
5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28923405/
