İzmir Ticaret Odası’nın Çeşme Ilıca Resort Otel’de düzenlediği “Yerel Yönetimlerde Yeni Model Arayışları” konulu arama konferansının üçüncü günü nihai modellemeler üzerine tartışmalarla geçti. Son oturumda 1. gup olarak, “Yeni Bir Yerel Yönetim Modeli” oluşturulurken, 2. grupta halihazırdaki (yürürlükteki) yerel yönetim modelinin revize edildiği revizyon modeli tartışıldı.
3. Grupta, yeni planlama araşıları ve özellikle alt bölgeleme konuları üzerinde durulurken,
4. grupta denetim bütün determinantlarıyla ele alındı. Yerel yönetimlerin yerel demokrasinin ruhuna aykırı olmayacak etkin denetim arayışları ile ilgili değerlendirmelerde bulunuldu.
5. grupta ise, demokratik katılım ilkeleri, yeni katılım arayışları, varolan katılım yöntemlerindeki tıkanıklıklar ve öngörülen yöntemler üzerinde duruldu.
6. grupta ise sadece yerel yönetimlerin değil bütün küresel ulusal ve bölgesel yönetimlerin acil gündemi olan enerji sorunları ve enerji krizi karşısında öncelikler ve bu öncelikteki ilkeler üzerinde duruldu.
Son oturuma grupların kendi iç müzakereleri ile şahsımın da içinde bulunduğu 1. grubun konusu olan “Yeni Bir Yerel Yönetim Modeli” ile ilgili tartışmalar damgasını vurdu.
Yeni Yerel Yönetim Modelinde Şu Önemli Hususlar Ortaya Konulmuştur.
1. Valiliğin atanmışlığı devam ederken 4 ila 8 yıllık görev süresine bağımlı olarak görevlendirilmelidir.
2. Valiler tamamıyla merkezi yönetimin taşradaki en büyük ajanı olarak görev yaparken, görevleri de daha çok merkezi yönetimin iç, dış güvenlik, adliye, yargı dış politikanın taşra görevleri gibi temel planlama ve entegrasyon görelerini yerine getirir.
3. İl Özel Yönetimleri tamamıyla kaldırılmıştır.
4. Bütün Türkiye’de İl sınırlarıyla Büyükşehir Belediye sınırları birleştirilmiştir.
5. Büyükşehir olmayan illerde ise il belediye sınırları ile il sınırları birleştirilmiştir.
6. Valilik kavramı yerine “İl Yönetimi” kavramı kullanılacaktır.
7. Kaymakamlık veya Hükümet Konağı kelimesi yerine “İlçe Yönetimi” kelimesi kullanılacaktır.
8. Büyük şehir belediyeleri tamamıyla entegrasyon, planlama ve projeleme birimi haline getirilerek icrai işlemlerin yetkilerin tamana yakınını ilçe belediyelerine devredilmiştir.
9. İlçe belediyeleri temel yerel yönetim birimi haline getirilmiştir.
10. Beldeler kısa ve orta vadede kaldırılacaktır.
11. Köy veya mahalle sistemi birinden biri tercih edilmek üzere kısa ve orta vadede kaldırılacaktır. (Çok büyük ihtimalle önerilen şekliyle, nüfus artışı ve kentsel alanın ülke geneline genişlemesinin de etkisiyle köyler tamamıyla kaldırılıp, hem mahallede hem taşrada yerel yönetimin en küçük birimi “mahalle” olması öngörülmektedir.
12. Köylerin tüzel kişilikleri ileride adı “mahalle” olarak değişecek şekilde devam edecek, her mahallenin (şimdiki adıyla köyün) muhtarının muhtarlık birimi ve sekreteryasının olması zorunluluk haline getirilmiştir.
13. Kent içindeki son değişiklikle nüfus ve ikametgah yetkileri de alınan içi boşaltılmış muhtarlık yönetimine ilk başvuru anlamında temel danışma görevi verilirken, muhtarların görevleri belli kurullara katılma, doğal üye olma, temsil yapma v.b. görevlerle sınırlandırılmıştır.
14. Yerel yönetim teşkilatı tamamıyla ikili tipte sözleşmeli personelden oluşmaktadır. Devlet Memurları çalışmayacaktır.
15. Belediye Encümeni kelimesi yerine “Belediye Yönetim Kurulu” kelimesi kullanılacaktır. Encümen üyeleri atanmışlardan ve nitelikli yerel yönetim tecrübesi olan (liyakatlı) meclis üyelerinden seçilecektir.
16. Belediye meclislerinin yarısı parti adına seçilmiş üyelerden yarısı da meslek kuruluşlarının temsilcilerinden oluşacaktır.
17. Büyükşehir belediye meclisinde ise, ilçe belediye başkanları ilave olduktan sonra kalan üye sayısı ikiye bölünerek temsil sağlanacaktır.
Yeni yerel yönetim modelimiz genel hatlarıyla bu şekilde özetlenebilir. Bu konunun bazı alt maddelerine ileride daha ayrıntılı olarak değineceğim.
Konferansta sonuç ve karar bildirgesi yayınlanmamıştır. Bu konuda sonuç ve karar raporu için Aralık Ayında başka bir ilimizde başka bir toplantıda ele alınacaktır.
Esenlik dileklerimizle.
