Lancet’ de yayınlanan araştırma, 61 astımlı hasta üzerinde gerçekleştirildi (1).
Bir gruba halen aldıkları ilaçlara ilaveten 12 hafta süreyle günde iki defa 225 mg fevipiprant (QAW039) bir gruba ise plasebo verildi.
Araştırma esas olarak hastaların balgamlarında eozinofil sayılarına bakarak hava yollarındaki enflamasyonu değerlendirmek için düzenlendi.
Balgamda eozinofil hücrelerin oranı hastalığın ağırlığını belirlemek için kullanılan kriterlerden biri.
Astımı olmayanlarda eozinofil oranı yüzde 1’ den daha azken bu oran astımlılarda ortalama yüzde 5 civarında bulunuyor.
12 haftalık tedaviden sonra balgamdaki eozinofil hücre oranı yüzde 5.4’ den yüzde 1.1’ e ve plasebo grubunda ise yüzde 4.6’ dan yüzde 3.9’ a düştü.
İlaç kullananlarda astım belirtilerini azaldığı, solunum fonksiyonlarının düzeldiği ve havayollarındaki hasarın düzeldiği de belirlendi.
Hastalarda hiçbir yan etki veya ölüm olayı görülmedi.
İlaç nasıl etki ediyor?
Fevipiprant isimli ilaç, tip 2 T-helper reseptörlerine bağlanarak bunun tabii agonisti olan prostaglandin D2(PGD2) ile rekabete giriyor.
Başka bir ifade ile prostaglandin D2 antagonisti gibi etki gösteriyor (2).
Astımlılarda eozinofillerde de bulunan bu reseptör mast hücrelerinden salgılanan prostaglandin D2 ile uyarılıyor.
Yüksek miktarda prostaglandin D2 Th2 hücrelerin hava yollarında toplanması ve aktivasyonuna yol açıyor ve eozinofilleri de etkiliyor.
Bu ilaç işe yarar mı?
Eozinofil hücrelerin astımlılarda çok önemli rolleri olduğuna dair hiçbir şüphe yok ve bu hücreleri azaltan ilaçların da hastalık belirtilerini hafiflettiği biliniyor.
Ancak önemli olan bu iyileşmelerin kalıcı olması ve ilacı bıraktıktan sonra belirtilerin tekrar nüksetmemesi.
Araştırmaya katılan hastalardan birinin ilacı bıraktıktan sonra şikâyetlerinin tekrar ortaya çıktığını bildirmesi ilacın sadece kullanıldığı sürece etkili olduğunu düşündürüyor (3).
Başka ilaçlar da var
Tıbbi fetva kurumu FDA, kısa süre önce GlaxoSmithKline şirketinin mepolizumab etken maddeli Nucala adlı ilacına ağır astım tedavisi için onay vermişti (4).
İnterlökin-5’ i inhibe eden ilaç, dört haftada bir zerk ediliyor. İnterlökin-5 de eozinofil hücrelerini düzenliyor.
Kortizon da eozinofil hücreleri azaltan ve enflamasyonu çok etkili bir şekilde baskılayan bir ilaç ama bunun sistemik yoldan uzun süre kullanılması çok ciddi yan etkilere yol açabiliyor.
Gelelim neticeye
Astım, çoğu zaman ilaçsız veya gerektiğinde de ilaçlarla çok iyi kontrol altına alınan bir hastalıktır.
Bu ilaç her astımlıda değil klasik tedavilere cevap vermeyen, balgam ve kanlarında yüksek miktarda eozinofil bulunan ağır astımlılarda tedaviye yardımcı olarak işe yarayabilir.
Çok az sayıda hasta üzerinde ve kısa süreli araştırmalarla bir ilacın etkinliği ve emniyeti belirlenemez.
Kaynaklar:
1. http://www.thelancet.com/journals/lanres/article/PIIS2213-2600(16)30179-5/abstract
2. http://molpharm.aspetjournals.org/content/early/2016/02/25/mol.115.101832
3. http://www.eurekalert.org/pub_releases/2016-08/uol-apc080516.php
