Vergi cezası geldiğinde birçok kişi paniğe kapılmaktadır. Halbuki vergi cezasının usulüne veya esasa uygun olmaması sebebi ile bu gibi cezalara karşı dava ve itiraz yolları açıktır.
İlk olarak ceza ihbarnamesi size tebliğ edildiğinde unutmamalısınız ki eğer ilgili cezanın uzlaşma komisyonunun görevi alnına giriyor ise uzlaşma talep edebilirsiniz. Fakat uzlaşma talep ettiğinizde bile vergi davası açmanız önünde bir engel yoktur. İlgili uzlaşma talebinizi size vergi ve ceza ihbarnamesi tebliğ edildiği günden itibaren 30 gün içinde yapmanız gerekmektedir. Bu durum vergi ve ceza ihbarnamelerinin mutlak surette bunların muhataplarına tebliğ edilmesi zorunluluğundan kaynaklanmaktadır. Zaten prensip olarak ilk seçilmesi gereken yol da uzlaşmadır.
Diyelim ki hem uzlaşma talebinde bulundunuz hem de vergi hukukuna göre vergi mahkemesinde dava açtınız; bu durumda vergi mahkemesi sizin vergi dairesi ile olan uzlaşma başvurunuzun sonucunu bekleyecektir. Eğer uzlaşılma olmaz ise dosya durumuna göre bir karara bağlayacaktır. Eğer uzlaşma sağlanabildi ise artık vergi mahkemesi ilgili davanız hakkında bir karar veremeyecektir. Uzlaşma talep edilip, tayin edilen gün de uzlaşmaya varılması halinde artık bu konuda hiçbir merciye şikâyet edemezsiniz. Dolayısı ile yeniden bir vergi davası açılamaz. Uzlaşma komisyon kararı kesin olacaktır.
Uzlaşmaya varılması halinde üzerinde uzlaşılan vergi ve cezaların 30 gün içerisinde ödemeniz gerekmektedir. Bu yükümlülüğü yerine getirmez iseniz uzlaşma komisyon kararı bozulmaz; sadece vadeden sonra gecikme zammı işleyecektir.
Bir diğer ihtimalde de uzlaşma talebinizin bulunduğu fakat vergi davası açmadığınızı varsayar isek; bu durumda uzlaşma sonucunun sağlanamadığı tarihten itibaren 15 gün içerisinde vergi yargısına başvurma hakkınız bulunmaktadır.
Bir diğer olasılık ise tarhiyat öncesi uzlaşma talebinde bulunulması halidir. Bu gibi durumlarda tarhiyattan önce uzlaşma sağlanamadığı hallerde vergi yargısına hemen gidilemez. Vergi dairesinden 1 no.lu vergi ve ceza ihbarnamelerinin tebliği beklenir. Bu aşamada 2. Bir tarhiyattan sonra uzlaşma talep etme olanağı yoktur. İhbarnamelerin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde ya vergi yargısına gidilir veya 213 sayılı VUK md. 376 talebi koşullara göre yapılabilir.
3 kat kesilen vergi ziyaı cezası var ise, bu durumda mutlaka vergi yargısına gidilir. Bu gibi durumlarda uzlaşma talebi söz konusu olmayacaktır.
Son olarak eklemek istediğim bir diğer önemli bilgi ise 5 yıl içerisinde tarh ve tebliğ edilmeyen vergi ve cezalar 213 sayılı Vergi Usulü Kanunumuzun 114. Maddesine göre tarh zaman aşımına uğrar. 213 sayılı VUK md. 374 ‘de yazılı süreler geçtikten sonra da artık vergi cezası kesilemez. Konunun önemi gereği ilgili kanun maddelerini buraya eklemekte fayda görüyorum. Vergi cezalarına nasıl itiraz edebilirim diyorsanız umarım ilgili yazımız size yardımcı olmuştur.
Madde 114 – Zamanaşımı Süreleri
Vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlayarak beş yıl içinde tarh ve mükellefe tebliğ edilmeyen vergiler zamanaşımına uğrar.
(Değişik 2.fıkra: 6009-23.07.2010-m.8) “Şu kadar ki, vergi dairesince matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulması, zamanaşımını durdurur. Duran zamanaşımı mezkûr komisyon kararının vergi dairesine tevdiini takip eden günden itibaren kaldığı yerden işlemeye devam eder. Ancak işlemeyen süre her hâl ve takdirde bir yıldan fazla olamaz.”
(5228 Sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle değişen fıkra, Yürürlük: 31.07.2004) Şarta bağlı istisna veya muafiyet uygulamaları sonucu kısmen veya tamamen alınmayan vergilere ilişkin zamanaşımı süresi, istisna veya muafiyet şartlarının ihlâl edildiği tarihi takip eden takvim yılı başından itibaren başlar.
(3239 sayılı Kanunun 9’uncu maddesiyle değişen fıkra) Damga vergisine tabi olup vergi ve cezası zamanaşımına uğrayan evrakın hükmünden tarh zamanaşımı süresi dolduktan sonra faydalanıldığı takdirde mezkûr evraka ait vergi alacağı yeniden doğar.
* Değişmeden önceki şekli (3239 sayılı Kanunun 9’uncu maddesiyle eklenen fıkra) Yatırım indirimi uygulamasında yatırımcının yatırım veya işletme döneminde öngörülen özel şartları ihlal etmesi halinde, zamanaşımı bu şartların ihlal edildiği yılı takip eden yıl başından itibaren başlar.
Madde 374- CEZA KESMEDE ZAMANAŞIMI:
Aşağıda yazılı süreler geçtikten sonra vergi cezası kesilmez:
- (Değişik bent: 23/06/1982 – 2686/42 md.) Vergi ziyaı cezasında (…) cezanın bağlı olduğu vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın birinci gününden; 353 ve mükerrer 355 inci Maddeler uyarınca kesilecek usulsüzlük cezalarında, usulsüzlüğün yapıldığı yılı takip eden yılın birinci gününden başlayarak beş yıl (114 üncü Maddenin ikinci fıkrası hükmü ceza zamanaşımı için de geçerlidir.);
- Usulsüzlükte, usulsüzlüğün yapıldığı yılı takip eden yılın birinci gününden başlıyarak iki yıl;
(Değişik fıkra: 22/07/1998 – 4369/81 md.) Ancak, 336 ncı Madde hükmüne göre vergi ziyaı cezası ile usulsüzlüğün birleşmesi halinde kesilecek ceza, vergi ziyaı cezası için belli edilen zamanaşımı süresi içinde kesilir.
Bu süreler içinde ceza ihbarnamesi tebliğ edilmekle zamanaşımı kesilmiş olur.
