Ulusal Süt Konseyi belirli bir süreden beri altı aydan altı aya geçerli olacak şekilde çiğ süt fiyatlarını belirliyor. Bu fiyat belirlemelerinin kanuni bir zorunluluğu olmasa da ‘’ fiyat kararları ‘’ referans fiyatları oluşturuyor. Bir bakıma centilmenlik anlaşmasını ifade ediyor.
Firmaların referans fiyatların altından çiğ süt satın almaları hayvancılık sektörünü olumsuz etkilediği biliniyor. Referans fiyatların altında farklı fiyat ile satın alma uygulamaları firmaların birbiri arasında rekabeti engelleyici, haksız rekabeti sağlayan bir unsur olarak görülüyor.
2012 Eylül-2013 Mart döneminde geçerli olan 90 kuruş/litre olan USK’nın referans fiyatlarına Danone dışında uyan bir firmanın olmadığı biliniyor.
Çiğ Süt Fiyatlarında Yeni Dönemeç
Mart ayının son günlerinde sonuçlanmayan toplantının ikincisinde çiğ sütte kalite parametrelerine göre fiyat uygulamasının hayata geçirilmesini Ulusal Süt Konseyindeki sanayi kesiminin istediği bildiriliyor.. Muhtemelen bu kalite parametrelerinin çiğ sütteki somatik hücre, mikrobiyal sayı, kuru madde miktarı, protein ve süt yağ oranına göre endeksleme yapılarak fiyat oluşturulması çalışmaları hem sanayici, hem üretici temsilcileri kendi aralarında başlatmış durumdalar.
Süt yağ oranın piyasadaki tereyağı tüketici fiyatlarına göre endekslenmesi bekleniyor.
Çiğ Sütteki kalite parametrelerini hangi laboratuarlar tepsi ve tayin edecek?
İşte işin en can alıcı kısmı bu noktada düğümlenecek. Sanayiciler kendi laboratuarlarında çiğ süt testlerin yapılmasını buna göre fiyatlandırmanın yapılmasını isteyecekler. Zaten çiğ sütün kalite parametrelerine göre fiyatlanma istemelerinin asıl nedeni de budur.
Ölçme ve bu ölçme sonucuna göre yapılacak fiyat değerlendirmesinin satın alıcı ticari şirketler tarafından yapılması sakıncalı ve etik olmadığı bilinen bir gerçektir. Çiğ sütte kalite ölçümlerinin akredite olmuş resmi laboratuarlar tarafından yapılması daha doğru olacağı, çiğ süt pazarlığına dahil olan üretici temsilcilerinin süt fabrikalarının kendi laboratuarlarında yapılacak ölçümleri kabul etmeyecekleri bekleniyor.
Çiğ Süt Fiyatlarının Ne Olması Gerekiyor?
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Sayın Mehdi Eker’in üretici ve sanayici temsilcileri ile yaptığı çeşitli toplantılarda AB ülkelerinde 1 litre çiğ süt ile 1,5 kilo yem satın alınabilindiğini, ülkemizde ise hiç olmaz ise 1 litre çiğ süt ile 1,3 Kg yemin satın alınabilinmesi gerektiğini, bu yapılamadığı takdirde hayvancılığın sürdürülemez hale geleceğini söylediği bildiriliyor.
14 Nisana kadar Neler Olacak?
14 Nisana kadar sanayici, üretici temsilcisi kesimi çiğ süt kalite parametrelerinin ne olması gerektiği ile ilgili çalışmalarını bitirecekler. İki taraf da kendi kalite-fiyat parametre ve endeks fiyat oranını masaya koyacak. Taban fiyat, kalite parametrelerine fiyat endekslemesi üzerinde fiyat pazarlığı yapılacak. Pazarlık öncesinde en çetin durum çiğ süt kalitesinin satın alıcılar tarafından mı yoksa akredite olmuş resmi laboratuarlarda mı yapılacağıdır. Zaten görüşmelerin sanırım başlangıcı bu olacak ise de Türkiye’nin her İlinde bile akredite olmuş resmi laboratuar olmayışı işin zorluğunu gösterecek!
Çiğ Süt Üreticilerin Beklentisi
Ulusal Süt Konseyinde mart sonunda sonuçsuz kalan fiyat görüşmelerinde çiğ süt üreticileri temsilcilerinin 1,15 TL/litre fiyat telaffuz etmiş olmaları üreticilerin taleplerini karşılamıyor..Bu konuda üreticiler yerel üretici temsilcilerine tepkilerini sürdürüyorlar.
Üreticiler çiğ sütte maliyetin 1,3 TL/litre olduğunu referans taban fiyatın 1,3 TL/litre olmasını, kalite parametreleri ile fiyatlandırmanın bunun üstüne eklenmesini istiyorlar. Hayvancılıkta ancak bu fiyat değerlemesi ile sürdürülebilirliğin sağlanacağını söylüyorlar. Avrupa Birliği ülkelerinde sanayicilere daha az, üreticilere daha çok kazandırıldığı için o ülkelerde hayvancılık ürünlerinin üretiminin, tüketiminin fazla olduğunun altını çiziyorlar.
