Görev yıllarında, resmi tutanakların dilinde neler yoktur ki. Başlama ile ilgili bilgiler. Çalışma programı, dersler ve planların. Sınıflar ve öğrencilerin başarılarıyla ilgili düzenlenmiş dosyalar. Plaklara kazınan şarkılar gibi, hayat hikâyeleriyle doludur.
Tutanağın diline ait bilgiler, yıllar sonra, tarihi bir hüviyet kazanacaktır. Bu hüviyete baş vurulacak ve ifadeler eksizsiz olacak ayrıca tutanakta hayat hikâyesi olarak kalacaktır. Tutanaklar, toplantılardaki konuşmaları, alınan kararları ve uygulamadaki farklılıklarla ilgili tartışmaları günümüzde de değerlendirme fırsatı bulabiliriz.
Mesleki bilgileri, sözlü olarak, günümüze yansıtıldığını sanıyorduk. Unutma veya yanlış hatırlama durumu olabilirdi. Tutanaklar, güncel değişime uyum sağlamıyordu. O halde nerde hata yapılıyordu. Geçmiş yılların hal ve tercümesinde dikkate değer bilgiler, akılda kalmayabilirdi. Tutanağın dilini bugüne yansıtıp konuşturabilseydik, mesleklere göre herkese sunulur ve değerini korumuş olurduk.
Arkadaş, çok okunan gazetelerden birini arşivlemişti. İstediğinde bilgiyi içeren gazeteyi arşivden çıkarıyordu. Gazete arşivi bilgiyi tutanağın dili gibi ortaya koyuyordu.
Fotoğraflarla tespit edilmiş anılara bakan herkesin, etkilenmemesi mümkün değildir. Burada fotoğraflarla tutanakların dili geçerlidir. Çünkü yaşanılanlar tutanaklarla sabittir. Bu sabitliğin yani fotoğraflar renksiz de olsa, bir dili vardır.
Okulların tutanaklarıyla öğrencilerin başarıları, yüksek okulu kazanma oranları tutanakların diliyle günümüzde bizlere hitap etmektedir. Daha dünmüş gibi tutanakları kendine has diliyle okur ve bilgimizi yenileyebilirdik.
Okul yönetiminin sevgiyle yaklaşımını ve disiplinini elde ettiği sonuçları tahlil etme fırsatı bulurduk. Ayrıca kütüphaneden yararlanma oranının yüksek olduğu yıllarda; üniversiteye kazanma başarısı da yüksek olduğunu tutanaklardan okumak mümkündü. Sevgiye odaklanmanın yapılamadığı yıllarda kütüphaneden yararlanmanın çok az olduğu da tutanaklardan okunmaktadır.
Tutanakların dilini okumasını bildikten sonra günümüze kadar anket şeklinde bilgiler elde edilmiştir. Bilgiler hangi halde geçerlidir, hangi durumda yanlışlık yapılmaktadır, ortaya çıkmaktadır.
Spor sahaları ve maçlardan alınan sonuçlar da tutanak şeklinde elimize geçtiğinde okuma yapar ve başarıyı yıllar içerisinde görürüz. Başarıda neler etken olmuş ortaya dökülecektir. Onun için tutanaklar çok önemli tarihi belgelerdir.
Öğretmenin emekliliğine kadar gerçekleştirdiği başarılar veya yaşadığı problemler, istatistik olarak tutanaklara yansımışsa. İnsanın ne yapacağı belirlenmiş olacaktır. Yıllar içerisinde tutulan raporlar da önemli belgelerdir. Bunların okunma dilini iyi ortaya konması gerekir.
Yaşananlar belgeler halindeyken, görevlilerin davranışları da tutanaklara girmeliydi. Çünkü belgeler tek taraflı kalmamalıydı. Tüm bilgileri kapsamalıydı. Bu konuda okul yıllıkları önemli tutanaklardır. Fakat okul tutanakları daha çok itibar edilmelidir.
Kurumlar sayısal bilgileri ve raporları tutanak olarak saklamalı ve korunmalıdır. Bunlar gerektiğinde yayınlanmalıdır. Bu konudaki tüm istekler değerlendirilmelidir.
Hasan TANRIVERDİ
