Uzun yıllar en büyük korkulardan biri, sermayenin, köylünün, yerli halkın elindeki doğa cenneti ve turizm tesisleri kurulacak arazileri yok pahasına satın alması oldu. Dedesinin sattığı topraklarda çalışan garson çok gördüm. “E tüm bura amcamgillerindi” diyen temizlikçi
kadınlar ha keza. Ben yanlarında dertlenirken, onlar sigortalı bir iş buldukları için mutlulardı. Köylüler, yöre insanı yanıbaşlarındaki pahalı tesislere ancak çalışan olarak girebildi.
***
Ayna ayna söyle bana; yalnızca bu yüzün mü var? Geçiyoruz diğer, yerli halkın kendisinin turizm faaliyetine başlamasına. Bayramın ilk günü aile ziyaretlerine ayrılırken, ertesinde Marmaris, Dalyan’ın cennet kıyılarındayız. Doğa muhteşem. Dükkan, restoran, kafeterya sayısı her yıl biraz daha artıyor. Büyük bölümü yerli turizmci. Yörenin insanı. Süper. Kaldığımız küçük oteli de bir anne oğul işletiyor. Tam anlatmaya çalıştığım bir tablo bu bölgede yavaş yavaş büyüyor. Peki bir müşteri olarak ben mutlu oluyor muyum?
***
Hayır. Arkadaşlarımızla kapıdan girdiğimizde begonvillerle hoş bir manzara karşılıyor bizi. O da ne hemen yiyiyoruz ilk fırçayı. Elini beline koyan teyze! bir kalaylıyor bizi. Üç kişilik oda sayısı yanlış bildirilmiş. Cezalandırıp üç kişiyi küçücük bir odaya tıkıyor. Önce yer yok sanıyoruz sonra öğreniyorum ki boş oda varmış. Üstelik odalar kirli. Kapılar bozuk. Temizlikçi aynı kadın, ahçı aynı kadın, garson aynı kadın. Anlayacağınız dört kişiyle işletiliyor otel.
***
Oradan çok restorana gidiyoruz. İyi niyetli ama yine onlarca eksik var. Ancak turizm niyet değil bilgi işi. Standart işi. Benzer yüzlerce örneği yaşamışsınızdır ama yaşamakla kalmışsınızdır. Çünkü bu işin sahibi yok. Turizm Yatırım ve İşletmeleri Nitelikleri Yönetmeliği’ni takan yok. Her şeyden önemlisi denetim kaygısı kalmamış.
***
Yine, her şeye rağmen aynı yerde duruyorum. Yerli yatırımcının önü açılmalı, güçlendirilmeli ancak acil bir standardizasyona gidilmeli. Otelcilik ve turizm alanında kalite belgeleri iki üç yılda bir yenilenmeli. Kafeterya, restoran, pansiyon, otel, motel büyüklüklerine göre kapsamlı eğitimlere tabi tutulmalı. Turizmciler mutlaka çok sayıda öneri dile getirecektir. Evet yerel girişimci toprağını satmaktan kurtuluyor belki ama bu kez hem işine, hem ülke turizmine zarar riski de aynı oranda büyüyor.
Mavi yengeç mutluluğu
Umarım denk gelir ve yolunuz Köyceğiz Dalyan’a düşer. Ağustos sonuna kadar düşerse daha iyi olur. Bir gün bir avı övebileceğim aklıma gelmezdi lakin hayatın lezzetli gerçeği. Mavi yengeç yakalamak keyifli yalnız 15 santimetrenin altında olanları yeniden suya atmak koşuluyla.
Son yıllarda koruma önlemleri mavi yengeç turizmini canlandı. Eğer kişi başına üçten fazla yakalamayacak ve küçükleri tekrar suya atacaksanız 1 Eylül’e kadar süreniz var demektir.
