Başkan Trump’ un “tarihi bir dönüm noktası” diye açıkladığı plazma tedavisi için ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) Başkanı Stephen Hahn da Trump’ın sözlerine benzer şekilde, ’’Plazma tedavisi uygulansaydı koronavirüsüne yakalanan 100 kişiden 35’i hayatta kalabilirdi’’ demişti (1).
FDA Başkanı Hahn daha sonra tedavinin faydasını abarttığını itiraf ederek özür dilemişti (2).
Bu rakamın gözleme dayalı araştırmalardan elde edilen nispi risk azalmasını gösterdiğini, randomize-kontrollü çalışmalar olmadan bu tedavinin etkisinin doğru olarak ortaya konamayacağını daha önce yazmıştım (3).
Nitekim Hindistan’ da hastaneye yatırılan, klinik tablosu ağır olmayan 464 hasta üzerinde yapılan randomize kontrollü çalışmada plazma tedavisinin hastalığın ilerlemesini durdurmadığı ve mortaliteyi azaltmadığı gösterildi (4).
Dünyanın en muteber tıp dergilerinden NEJM’ de yayınlanan yeni bir randomize kontrollü araştırmada da plazma tedavisi verilenlerle verilmeyenler arasında klinik durum ve genel ölüm oranında bir farklılık olmadığı ortaya çıktı (5).
Arjantin’ de yapılan araştırmada 225 hasta plazma tedavisi alırken 105 hastaya plasebo uygulandı.
Gelelim neticeye
BİR: Elimizdeki verilere göre, plazma tedavisinin KOVİD’ e bağlı ölümleri azalttığını ispatlayan bir delil bulunmamakla beraber bu tedavinin hiç işe yaramadığını söylemek de doğru değil. Bu tedavi bazı hastalarda pekâlâ faydalı olabilir.
İKİ: Sadece bir araştırmaya bakarak bu tedavinin tamamen “boş” olduğunu söylemek nasıl doğru değilse, tek bir araştırmadan bir tedavinin “mucizeler yarattığı” iddiası çıkarmak da o kadar yanlıştır.
Kaynaklar:
1. https://www.amerikaninsesi.com/a/fda-baskanindan-plazma-tedavisi-ozru/5557742.html
2. https://www.bbc.com/news/world-us-canada-53911565
4. https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.09.03.20187252v1.full.pdf
