Tüm dünyaya senelerce içinde kolesterol olmadığı için kalp-damar hastalıklarına karşı tavsiye edilen margarin ve bitkisel hidrojenize yağlarda bulunan “trans yağların” hafızayı da bozabileceği bildirildi.
Amerikan Kalp Derneği’ nin Chicago’ daki toplantısında sunulan araştırma B. Golomb ve arkadaşları tarafından gerçekleştirildi.
Önce, bir diyet sorgulama formu ile 20-45 yaş arasındaki sağlıklı 1000’ den fazla erkeğin ne kadar trans yağ tükettiği hesaplandı.
Daha sonra “tekrarlanan kelimelere” dayanan bir “hafıza testi” uygulandı.
Deneklere, her birinin üzerinde bir kelime bulunan 104 kart gösterilerek bu kartlardaki kelimelerin yeni mi yoksa daha önce çıkmış kelimelerden mi olduğu soruldu.
Araştırmaya göre, deneklere uygulanan hafıza testinde günde yenen her bir gram trans yağın, kelimelerin 0.76 daha az hatırlanmasına sebep olduğu ve en çok trans yağ tüketenlerin (günde 15 gram) testte 11-12 (yüzde 10) daha az kelime hatırladıkları belirlendi.
Deneklerin yaş, eğitim, etnik köken ve depresyon gibi hafızayı etkilemesi muhtemel özellikleri dikkate alındı.
Trans yağlar oksidatif stresi artırıyor
Araştırmanın başı olan B. Golomb şunları söylüyor:
“Daha önceki bir çalışmamızda antioksidan olan çikolatanın beynin hafıza ile ilgili bölümü olan hipokampusta hücre enerjisini destekleyerek hafıza üzerine müspet etkileri olduğunu tespit etmiştik.
Bu sefer de çikolatanın aksine oksidasyonu artıran ve hücre enerjisine zarar veren trans yağların hafızayı nasıl etkileyeceğini incelemek istedik.
Trans yağların oksidasyonu artırıcı tesirlerinin hafızayla alâkalı beyin hücrelerinin ölümüne yol açtığını düşünüyoruz.
Aynı zamanda, trans yağların enerji azaltıcı etkileri hücreleri daha uyuşuk yapıyor ve onların daha az cevap vermelerine yol açıyor.
Trans yağların ruh hâli ve davranışlar üzerine olumsuz etkileri var, depresyon ve saldırganlığı da artırıyorlar.
Araştırmamız sadece bir beraberliği ortaya koyuyor, buradan bir sebep-sonuç ilişkisi çıkarılması doğru değil.”
Trans yağlar sağlığın en büyük düşmanı
Kolesterol ihtiva etmediği için tüm dünyaya senelerce “kalp dostu” olarak sunulan margarin ve hidrojenize bitkisel yağlardaki “trans yağların” insan sağlığına olan zararları artık saklanamaz oldu.
Öyle ki gıda ve ilaç endüstrisi tarafından maniple edilen tıbbi fetva kurumu FDA bile sonunda bu “rezilliğe” dayanamadı ve milyonlarca insan kalp krizi, felç geçirdikten ve öldükten sonra trans yağların yasaklanması için harekete geçti.
2006’ da gıda etiketlerinde trans yağ miktarlarının bildirilmesi şartı getirildi ama burada büyük bir “hile” yapıldı.
100 gram yağda 0.5 gramdan daha az trans yağ bulunan yiyeceklere “zero” yani “sıfır” trans yağ ibaresi konmasına müsaade edildi.
Yani etiketinde “zero” yazan ürünlerde de aslında pekâlâ “trans yağ” var.
Gelelim neticeye
Margarin ve kısmen hidrojenize edilmiş bitkisel yağlarda bulunan trans yağlar, pizzadan krakere, bisküviden, şekerlemelerden kurabiyelere ve kahve kremasına kadar sayısız hazır ve ambalajlı gıdada bulunuyor.
Trans yağların en küçük miktarlarının bile insan sağlığını tehdit ettiğini ve bunların “zerosunun bile kesinlikle yenmemesi gerektiğini” unutmayın.
Unutursanız “hafıza kaybı” sizi bekliyor.
Golomb diyor ki: “Trans yağlar hazır gıdaların raf ömrünü uzatıyor ama sizinkini kısaltıyor!”
Kaynaklar:
http://www.webmd.com/food-recipes/news/20141118/trans-fats-memory?src=RSS_PUBLIC
