Meşhur tıbbi fetva kurumu FDA, Amerikan diyetinden trans yağların “tamamen” çıkarılması kararını açıkladı (1).
FDA, 2013’ de trans yağların emniyetli olmadıklarını, bunların kullanımlarını yasaklayacağını bildirmişti.
0.5 gramdan daha az trans yağ bulunan yiyeceklerin etiketlerine “trans fat free” yani “trans yağsızdır” yazılmasına izin veriliyordu ama yeni karara göre artık bu da mümkün olmayacak.
FDA, hazır gıda üreticilerine bu yağları ürünlerinden tamamen kaldırmaları için üç sene mühlet veriyor.
Firmalar, trans yağları kullanmak için artık FDA’ dan müsaade isteyecekler; bunlar FDA’ nın onayı olmadan hiçbir yiyeceğe katılamayacak.
USA kanunlarına göre onaylanmamış katkı maddeleri bulunan yiyecekler “katkılı” kabul ediliyor ve legal olarak satılamıyor.
FDA senelerdir kıvırıyor!
Trans yağların zararı çoktandır biliniyor ve FDA da uzun süredir trans yağları yasaklamak istiyor gibi yapıyor.
2006’ da hazır gıdalardaki trans yağların etiketlerde bildirilmesi şartı getirildi ve o tarihten sonra da Amerika’ lıların tükettikleri trans yağ miktarları giderek azalmaya başladı.
McDonald’ s 10 sene kadar önce patates kızartmalarında trans yağ kullanmayacağını açıkladı.
New York şehri 2007’ de restoranlarda trans yağ kullanılmasını yasakladı.
Chick-fil-A firması da trans yağları 2008’ de menülerinden çıkardığını bildirdi.
FDA’ ya göre, 2003-2012 arasında trans yağ tüketimi yüzde 78 azaldı.
Trans yağlar Amerikan diyetine 1911’ de hidrojenize bitkisel yağlarla girmiş olmakla beraber bunların yaygın kullanımı 1950’ den sonra hazır gıda endüstrisinin gelişmesiyle oldu.
Trans yağlar, sıvı yağları margarin gibi katı yağ hâline getirmek için hidrojen ilave edilmesiyle oluşuyor ve bu sayede yiyeceğin hem lezzeti artıyor hem raf ömrü uzuyor.
Trans yağlar hakkında bilgi edinmek için “Trans yağları anlama kılavuzu” isimli yazımı okuyabilirsiniz (2).
Tereyağı değil trans yağlar zararlı
Trans yağların kalp krizlerinin sebebi olabileceği genç bir beslenme uzmanı tarafından daha 1957’ de keşfedilmişti (3).
Fred Kummerow ise, kalp hastalıkları ve işlenmiş gıda ilişkisini ilk ortaya koyan bilim adamı oldu ama bu iddiaları endüstriden nemalanan sözde bilim adamları tarafından uzun seneler kabul görmedi.
Kummerow, kalp krizlerinin sebebinin kötü kolesterol olarak adlandırılan LDL değil, LDL partikülündeki kolesterol ve yağların okside olması olduğunu ileri sürüyordu:
“Okside olmadıkça kolesterolün kalp hastalıklarıyla hiçbir ilgisi yoktur.
Yaşlanmaya, dejeneratif ve kronik hastalıklara yol açan oksidasyon olayıdır.
Hazır gıda kızartmalarında kullanılan yüksek ısı tabii olarak çoklu doymamış yağları okside eder ve LDL partikülünün zarar vermesi de bu okside yağ asitleri dolayısıyladır.
Soya ve mısır yağı kızartma sırasında okside olmasalar bile vücutta okside olabilirler.
İşte bunun içindir ki kalp krizi geçirenlerin yarısının LDL seviyeleri normal bulunur.
LDL’ niz normal olabilir ama bu okside olursa iş değişir.”
Kummerow, bu teorisine göre beslendi, hazır gıdaları, margarini ağzına koymazken, meyve, sebze ve tam tahıllarla beraber haftanın çoğu günleri kırmızı et yedi ve her gün tam yağlı süt içti.
Her gün tereyağında yumurta yedi; yumurta ona göre tabiatın en harika gıdası idi.
Hiçbir ilaç kullanmayan Kummerow, halen 100. yaşını sürüyor ve araştırma yönetmeye, makale yazmaya devam ediyor.
Trans yağcılar FDA’ ya karşı çıkıyor
USA’ da kısa adı SFA (Snack Food Association) olan kuruluş ise FDA’ nın trans yağları yasaklama kararını, bunların kronik hastalıkların sebeplerinden sadece biri olabileceği ve küçük firmaların üç sene içinde trans yağları terk etmelerinin mümkün olmayacağı gerekçeleriyle 9 sene geciktirmesini talep ediyor (4).
Dünyanın en ünlü kardiyologlarından biri olan Steven Nissen bile CNN’ e timsah gözyaşlarıyla şunları söylüyor (1):
“Trans yağlar birçok bakımdan Amerikan diyeti için gerçek bir trajedidir.
1950 ve 1960’ lı yıllarda insanlara yanlışlıkla tereyağı ve yumurtanın zararlı olduğunu, trans yağ bulunan margarin yemeleri gerektiğini söyledik.
Margarinler temelde trans yağdır.
Şimdi gerçekte doymuş yağların değil trans yağların zararlı olduğunu biliyoruz.
Amerikan diyeti için yapılması gerekeni yapan FDA ile gurur duyuyorum”.
Gelelim neticeye
Obezite, tip 2 diyabet, kalp başta olmak üzere tüm kronik hastalıkların en mühim sebeplerinden biri “trans yağlar” dır.
Trans yağlar “zehir” dir.
Senelerden beri trans yağların zararlı olduğunu açıklayıp duran ama bir türlü yasaklamayı beceremeyip kıvırıp duran FDA ya da…
Daha çok kazanmak amacıyla tüm dünyaya trans yağları utanıp sıkılmadan yediren “endüstriye” ve emrindeki “bilim adamlarına” da yazıklar olsun!
Unutmayalım, sağlıklı uzun yaşamanın birinci şartı “hazır yiyecek ve içeceklerden uzak durmak, sağlıklı gıdalarla adam gibi beslenmektir”.
Kaynaklar:
1. http://edition.cnn.com/2015/06/16/health/fda-trans-fat/
3. http://www.nytimes.com/2013/12/17/health/a-lifelong-fight-against-trans-fat.html?ref=topics&_r=1
4. http://www.theguardian.com/us-news/2015/jun/16/fda-to-eliminate-trans-fats
