İlaç dediğimiz şey, iki ucu keskin bıçak. Çorum’da yaşayan 2 çocuk annesi Sibel Çilingir’in (35) yüzündeki birkaç sivilceyi tedavi etmek için reçete edilen ilaç karaciğerini bitirdi. Doktorların 3 hafta süren çabası, izotretinoin etken maddeli ilacın harap ettiği karaciğeri kurtarmaya yetmedi. Çilingir, kardeşi Aysun İba’nın (33) verdiği karaciğer parçasıyla hayata tutunabildi.
Her gün bir tane
Bir mağazada kasiyer olarak çalışan Çilingir, çenesindeki birkaç sivilceden rahatsız olunca bir dermatoloji uzmanına gitti. Çilingir’in verdiği bilgiye göre, Dr. Ö.Y. izotretinoin etken maddeli sivilce ilacını önerdi. Bir de kan testi istedi. Gelen testin sonucunu beğenmeyen Dr. Ö.Y. ‘15 gün bekleyelim’ dedi. İki hafta sonra ilaca başlattı.
Hürriyet Gazetesi’nden Mesuda Erşan’ın haberine göre, Çilingir 48 gün boyunca her gün birer tane izotretinoin ilacından içti. Ancak son iki hafta değişiklikler hissetmeye başladı. Göğsünün sağ tarafı şişmişti. Önce regle bağlı şişkinlik sandı. Ancak şişkinliğe göz akının ve cildinin sararması, şiddetli kusma, halsizlik de eklenince Çorum Devlet Hastanesi’ne başvurdu.
Umudu kesmişlerdi
Yapılan testler karaciğerinin bittiğini işaret ediyordu. 6 gün kaldığı hastanede doktorlar bile umudu kesmiş, ailesine ‘canının istediğini getirin, yesin’ demişti. Toparlamayınca ailesinin ısrarlı talepleriyle İstanbul’a sevk edildi.
İstanbul’daki hastanede 3 hafta boyunca uygulanan tedaviyle karaciğerinin toparlanması beklendi. Ancak umut edilen gerçekleşmeyince son çare olarak karaciğer nakli gündeme geldi. 5 kardeşinden Aysun İba hiç düşünmeden gönüllü verici oldu.
Ondan alınan karaciğer Çilingir’e başarıyla nakledildi. Hastane odasında taburcu olacağı günü bekleyen Çilingir, “Çok korktum. Ölebilirdim. Şimdi yaşadıklarımı düşününce diyorum ki yüzümün her yeri sivilce olsaydı da bunları yaşamasaydım keşke. Sağlıklıydım, hiçbir sorunum yoktu. Şimdi çok dikkatli yaşamak zorundayım. İş hayatım bitti. İlacın etkisini daha dikkatli ve yakından takip etseydi belki de bunları yaşamayacaktım” dedi.
Yaygın kullanılıyor
Prof. Dr. K. Yalçın Polat (Memorial Ataşehir Hastanesi Organ Nakli ve Genel Cerrahi Merkezi Başkanı): “Hastamız yatırıldığında kan değerleri çok yüksekti. Karaciğer nakli yapma kararı almamız kolay olmadı. Üç haftalık tedavimiz sırasında karaciğer değerlerinin sürekli yükselmeye devam etmesi ve karaciğer yetmezliğine girmesi bize bu kararı aldırdı.
Karaciğer biyopsisinde karaciğerde nekroz (cansız doku) gördük. Biraz daha bekleseydik komaya girecek, ardından da kaybedecektik. Karaciğer yetmezliğinin nedeni sivilce için aldığı ilaç. Maalesef bu ilaç çok yaygın kullanılıyor.
İzotretinoin alınırken mutlaka karaciğer enzimleri de yakından takip edilmeli. Her ilaç karaciğere uğruyor ve her birinin iyi etkilerinin yanında yan etkileri de var. Karaciğer bunları tolere edip toksinleri temizlese bile Çilingir’de olduğu gibi etkilenebiliyor da.
Sadece izotretinoin değil antibiyotik, üst solunum yolu enfeksiyonlarında kullanılan asetaminofen türü ilaçlar, bazı bitkisel karışımlar da karaciğer yetmezliğine sokabiliyor.” dedi.
Yatkınlığı olan hastada tek doz dahi..
Prof. Dr. Murat Akyıldız (Gastroenteroloji Uzmanı): “Gerekmedikçe ilaç kullanmamak lazım. Tek doz dahi yatkınlığı olan hastaların karaciğerini hasta etmeye yetebilir. Antibiyotik, ağrı kesici, mantar ilaçları, protein tozları, bitkisel karışımlar vs. de kontrolsüz kullanıldığında akut karaciğer yetmezliğine yol açabiliyor.
Genelde hastalar bilhassa bitkisel karışımlar kullandıklarını saklıyor. Bazı hastalarda karaciğeri geri çevirebiliyoruz. Ama bu hastada çok ciddi karaciğer yetmezliğine yol açmıştı.” dedi.
