Yakın zamanlara kadar prostat kanserinin erken teşhisi için 40 yaşından itibaren bütün erkeklere senede bir kere PSA testi yaptırmalarını isteyen Amerikan Üroloji Derneği (AUA), bu tavsiyesinden vazgeçtiğini açıkladı.
Derneğin yeni kılavuzuna göre, 55 yaşın altında olan sağlıklı erkeklere artık her sene rutin olarak PSA yapılması istenmiyor; 55-69 yaş arasında olanlara ise testin risk ve faydalarının tam ve doğru olarak anlatılması şartıyla uygulanması tavsiye ediliyor.
PSA, beklenen hayat süreleri 10-15 seneden az olan 70 yaş ve üzerindekiler için de uygun bulunmuyor.
Geçen sene bağımsız uzmanlardan oluşan ve hükümete tedavi kılavuzları sunan, kısa adı USPSTF olan Amerikan Koruyucu Hizmetler Çalışma Kolu sağlıklı erkeklere prostat kanseri için rutin olarak tarama yapılmaması tavsiyesinde bulunmuştu.
USPSTF, biyopsi ile teşhis edilen prostat kanserlerinin çoğunun yavaş ilerleyen ve teşhis edilmediğinde hastaya bir zararı olmayan tümörler olduğunu; PSA değerleri yüksek olan kişilerin yok yere kanser stresi yaşadıklarını, gereksiz kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi tedaviler gördüklerini ve bunların komplikasyonlarına maruz kaldıklarını iddia etmişti.
USPSTF’ nin bu tavsiyesi üzerine taramalardan vazgeçen tıp grupları olmuş ama ürologlar bu karara şiddetle karşı çıkarak PSA testlerini istemeye devam edeceklerini bildirmişlerdi.
AUA’ nın çok kısa bir süre sonra PSA hakkındaki fikirlerini neredeyse tamamen değiştirmesi çok ilginç.
Yeni kılavuz nasıl hazırlandı?
Yeni kılavuzu yazan heyetin başı olan B. Carter “PSA taramalarının kullanılmasını destekleyen yüksek düzeyde delil olmadığını” söylüyor ve ilave ediyor:
“Bazı doktorlar ve erkekler taramayı sonlandırmaya isteksiz olabilirler. Toplum taramalara çok hevesli ama bu, büyük ölçüde bizim verdiğimiz mesajlardan kaynaklanıyor. Taramaların faydasını çok abarttık.
Bizim 2009’ da PSA’ yı teşvik eden “iyi uygulamalar” bildirimiz uzmanların kanaatine dayanıyordu.
Yeni kılavuz ise tamamen çok titiz planlanmış klinik araştırmalardan çıkan tıbbi delillere dayanıyor.
USPSTF tarafından kullanılan delilleri ve Tıp Enstitüsü’ nün standart kılavuzlarını dikkate aldık.
Ağrı ve başka idrar yolu problemleri olanların bu şikâyetlerini doktorlarıyla paylaşmaları doğru olur.
Prostat kanseri riski yüksek olan Afrika kökenli Amerikalılar ile birinci derece yakınlarında 50 yaşından önce kanser görülenler de doktorlarının tavsiyelerine başvurmalıdır.”
Bu kılavuza göre ürologlar Amerikan Kanser Derneği (ACS) ve diğer 5 tıp grubuyla aynı çizgide bulunuyor: Taramalara, fayda ve riskleri anlatıldıktan sonra doktor ve hastası beraber karar vermelidir.
USPSTF ve üç tıp grubu ise taramalara tamamen son verilmesini savunuyor.
Gelelim neticeye
PSA taramaları ile teşhis edilen prostat kanserlerinin tümü hızla ilerleyen ve tedavi edilmediğinde hastayı hızla ölüme sürükleyen türden olsaydı, taramalar şüphesiz ki çok faydalı olurdu ama durum hiç de öyle değil.
Araştırmalar, 1000 erkeğin 10 sene üreyle taranmasıyla prostat kanserinden ancak 1 kişinin hayatının kurtulacağını gösteriyor.
Hangi prostat kanserlerinin kemoterapi, radyo terapi ve ameliyattan faydalanacaklarını bilmek mümkün olmadığı için de kanser teşhisi konan her hastaya ölüme kadar varan komplikasyonları olan tedaviler uygulanıyor.
Ben de tıpkı mamografi taramalarında olduğu gibi PSA ile prostat kanseri taramalarının her erkeğe değil yüksek riske sahip olanlara yapılmasını benimsiyorum.
Taramaya, işlemin muhtemel fayda ve zararları tam ve doğru olarak anlatıldıktan sonra erkeklerin kendilerinin karar vermesinin daha doğru olduğunu düşünüyorum.
KAYNAKLAR
1. http://www.usatoday.com/story/news/nation/2013/05/03/urologists-psa-screening/2130971/
