Koronavirüs aşısı yapılanların sayısı arttıkça faz 3 çalışmalarında bildirilen etkinlik ve emniyetle ilgili verilerinin doğru olmadığı ortaya çıkıyor.
İkinci dozdan sonra etkinliğin daha yüksek olacağı beklenmekle birlikte ortaya çıkacak etkinlik bilgileri şu anda belli değil.
Aslında hiç de şaşırtıcı olmayan hatta “beklenen” bu durumun başlıca iki sebebi var:
BİR: Faz 3 çalışmalarına katılanların neredeyse tamamı 18-65 yaş arasında sağlıklı insanlardı. Oysa aşılar şimdi risk gruplarına yani ileri yaşta ve altta yatan hastalıkları olanlara yapılıyor. Bunlar bağışıklıkları yerinde olmadığı için ağır hastalık ve ölüm riskleri yüksek olan insanlar. Aşıların bu grupta sağlıklı katılımcılardaki kadar etkili olmaması zaten bekleniyordu.
İKİ: Koronavirüsler sürekli mutasyona uğruyor ama aşı şirketleri bu mutasyonların aşıların etkinliğini değiştirecek boyutta olmadığını söylüyorlardı.
Güneş balçıkla sıvanmıyor: Yavaş yavaş bu mutasyonların aşıların etkinliklerini azaltmasının ihtimal dahilinde olduğu fakat aşı muhtevasında kolayca ve kısa sürede yapılacak değişikliklerle bunun bir sıkıntı yaratmayacağı dile getirilmeye başlandı.
Bir süre sonra, belki birkaç ay içinde bu aşıların artık koruyucu olmadıkları -tıpkı gripte de olduğu gibi- yeni mutasyonlara göre hazırlanan aşıların yapılması gerektiği söylenecektir.
Bu aşılarla pandemi önlenemez
Aşılarla pandeminin önlenmesinin mümkün olmayacağını ta salgının başından beri dile getirenlerin haklı oldukları giderek daha geniş bir kesimde kabul görmeye başladı.
Pandeminin aşılarla önlenebilmesi için, etkinliği (%95 üzerinde) ve emniyet yüksek aşıların kısa zamanda (aylar içinde) tüm dünyada yaygın olarak uygulanması gerekiyor.
Elimizde bu hususiyetlere sahip ve kâfi miktarda aşı olmadığı gibi üreticiler daha şimdiden zaten yeterli olmayan doz taahhütlerini yerine getiremeyeceklerini açıklamaya başladılar.
Ve tabii bir de aşıların enfeksiyonu ve bulaşmayı önlemesi çok önemli. Bugün uygulanan aşıların böyle bir özellikleri olduğuna dair hiçbir bilgi yok ve bu beklenmiyor da.
Çünkü… aşıların enfeksiyonu önlemesi için “lokal bağışıklık” sağlamaları şart ve bu da ancak “lokal” yani buruna ve boğaza uygulanan aşılarla mümkün olabilir. Nazal aşılar üzerinde çalışmalar olmakla beraber bunlar çok yeni, henüz faz 1 veya 2 çalışmaları yürütülüyor.
Gelelim neticeye
BİR: Sürekli mutasyona uğrayan virüslere karşı etkili bir aşı geliştirmek çok zordur ve hatta mümkün değildir dense yeri vardır.
İKİ: Bugün uygulanmakta olan aşılar risk grubunda olanların bir kısmına “şahsi fayda” sağlayabilir.
ÜÇ: Bu pandeminin virüsün bulaşıcılığı ve hastalık yapma gücünü kendi kendine azaltmasıyla yani mutasyonla yani bize bir “kıyak yaparak” yavaşlayıp sonlanması ihtimalini artmış görüyorum.
DÖRT: Her virüse karşı aşılarla korunma sağlamak mümkün olmadığına göre esas yapılması gereken şeyin virüsten korunmak için gerekli tedbirlere uymak ve bağışıklığın yerinde olmasını sağlayan uygulamaları (adam gibi beslenme ve adam gibi hayat tarzı) yerine getirmek olduğunu Sağır Sultan’ ın da duyması lâzım.
Bilmem anlatabildim mi?
***
Sözcü’ de Ali Gülen‘ in haberi:
BioNTech aşısını yoğun olarak kullanan İngiltere, İsrail ve İsviçre, ilk dozda korumanın “beklenenin çok altında ve yüzde 50’ler seviyesinde” olduğunu açıkladı. Aşının ayrıca Brezilya ve Güney Afrika mutasyonuna karşı korumadığı saptandı. İsviçre’de, ikinci aşıyı olan yaşlıların 4’te biri, iki hafta sonunda yine corona kaptı.
Aşı şirketleri ve dev ilaç sektörü, kendi aşısını pazarlamak için her yolu denerken, gelen ilk sonuçlar aslında hiçbirinin de mucize olmadığını gösteriyor. Çin aşısının ilk dozunun yüzde 50’ler seviyesinde etkili olduğu belirtilmişti. Benzer sonuçlar Pfizer/BioNTech aşısı için çıktı.
İngiliz The Guardian, Alman Frankfurter Rundschau ve İsrail’in Times of İsrail gazeteleri, Pfizer/BioNTech aşısının ilk dozdaki korumasının “açıklanan ve düşünülenden” daha az olduğunu yazdı.
Tüm bu gelişmeler olurken, Almanya Başbakanı Merkel’den ilginç bir hamle geldi. Rus aşısının Almanya’dan onay alması halinde, ortak üretim için Rusya ile görüşeceklerini söyledi. Rus aşısı, Pfizer/Biontech gibi mRNA değil, zayıf virüsle üretilmiş, klasik aşı.
İSRAİL’İN DANIŞMANI: EVET ÖYLE
Bu, yapılan aşılamalardan çıkan sonuçlara göre bir değerlendirme olurken, ülkenin corona virüsü danışmanı Nachman Ash da doğruladı ve ilk aşılamadan sonraki etkinliğin yüzde 52 olduğunu vurguladı.
İkinci dozda, koruma oranının yüzde 95 olacağı belirtiliyor ama bu koruma ikinci dozun 14 gün ardından ortaya çıkabiliyor. İkinci dozdan henüz o kadar çok sayıda yapılmadığı için bu oran da tam değil.
Ancak sağlık görevlilerindeki aşının yüksek oranda antikor ürettiği ve bunlarda aşılananların yüzde 98’inin vücudunda antikor oluştuğunun görüldüğü belirlendi.
LABORATUVARDA DA SAPTANDI
Pfizer/BioNTech’in aşısının İngiltere’deki corona mutasyonu, B.1.1.7’ye karşı etkili olduğu ancak Brezilya ve Güney Afrika mutasyonuna karşı hiç de aynı sonuçları vermediği laboratuvarda da saptandı.
İsrail’de yüksek aşılamaya rağmen Salı günü 10.000’den fazla yeni vaka tespit edildi ve aşılanmış kişilerden sadece 30 ile 40’ı İngiltere mutasyonunu gösterdi.
İngiliz mutasyonuna karşı koruma rakamla iyimser bulunur ve tıbbi olarak desteklenirken, Brezilya ve Güney Afrika mutasyonu için benzer sonuçlar çıkmadı. Bir İngiliz- Hollanda araştırma ekibi, aşıdan sonra vücudun oluşturduğu antikorların Güney Afrika ve Brezilya mutasyonunu nötralize edemediğini saptadı. Pfizer/Biontech ise, şimdi mRNA aşısını buna göre yenilemekten söz ediyor.
İSVİÇRE’DE AŞIDAN SONRA CORONA
İsviçre’nin Valais Kasabası’nda ise, Steg VS’deki yaşlılar yurdunda 54 kişi, ikinci doz Pfizer/BioNTech aşısını da yaklaşık iki hafta önce almıştı. Ancak bunların 15’i yeniden corona virüsüne yakalandı.
Tesisin yöneticisi Martin Kalberattker, “Bu çok sinir bozucu bir durum” açıklaması yaptı. Bölgedeki doktorlar da hayal kırıklığı yaşıyor.
İlk aşılamadan sonra, düşük koruma nedeniyle virüs bulaşmasına şaşırmadıklarını ancak ikinci aşıdan sonra çıkan bu yüksek sayının şaşırtıcı olduğu belirtiliyor. Semptom gösteren kişilerin ileride yeniden aşılanacağı açıklandı.
