Hafta sonu, İngiliz Daily Mail gazetesinde yer alan bir haber yüzünden çocuğu olan tüm anne-babalara adeta zehir oldu. Çünkü, bizim basında da geniş olarak yer alan habere göre aralarında Calpol ve Benylin gibi çocuk, biberon, emzik, kundak…. olan her evde bulunan 100’ den fazla öksürük ve soğuk algınlığı ilacının ölümlere yol açtığı için yasaklandığı bildiriliyordu. Üstelik de viral solunum yolları enfeksiyonlarının kol gezdiği, pek çok çocuğun ateşler içinde yandığı… öksürükten kırıldığı ve bu şuruplardan birini içtiği şu günlerde.
Aslına bakarsanız bu hiç de yeni bir haber değildi. Hatırlayan var mı bilmem, bundan 5 ay önce ‘Öksürük ve soğuk algınlığı ilaçları öldürebilir’ başlıklı yazımda, bu ilaçların Amerika’ da son 35 yılda en az 125 çocuğun ölümüne yol açtığının saptandığını ve bu yüzden de özellikle de 2 yaşın altındaki çocuklarda kullanımının sakıncalı olduğunu belirtmiş ve ilgilileri uyarmıştım, ama gerekli dikkati çekmemiş demek ki.
Haberin bu sefer Paris Hilton haberleri ile yarışacak kadar büyük ilgi uyandırmasının sebebi sanırım içinde Calpol adının geçmesi. Bazı gazetelerin cumartesi günü sür manşetinde yer alan Calpol resmi de, Paris Hanım’ ı kıskandıracak, hatta çatlatacak büyüklükteydi.
Bizim Calpol başka
Calpol, tıpkı aspirin veya penisilin gibi tüm dünyada kullanılan… bilinen bir ilaç. Ancak ülkemizde satılan Calpol ile İngiltere’ deki Calpol aynı ilaç değil. Bizdeki Calpol’ de sadece ateş düşürücü ve ağrı giderici etkisi olan ‘parasetamol’ bulunurken, İngilizlerin Calpol’ ünde parasetamol dışında başka kimyasal maddeler de var.
Bunların bir kısmı ‘antihistaminik’, yani burun akıntısı, hapşırma gibi alerjik belirtilere iyi gelenler; bir kısmı öksürüğü keseceği düşüncesiyle kullanılan ‘antitussif’; bir kısmı balgamı yumuşatıp kolay atılmasını sağlayacağı sanılan ‘ekspektoran’ ve bir kısmı da burun tıkanıklığını gideren ‘dekonjestan’ olarak bilinen kimyasallar.
İşte, yüksek dozlarda kullanıldığında ölümlere yol açtığından şüphe edilenler de bunlar; parasetamol değil. Bunun için de ateşli çocuklarına Calpol, yani parasetamol vermekte olan annelerin telaşlanmalarına gerek yok.
Ancak, parasetamol de yerinde kullanıldığında çok yararlı ve güvenli bir ilaç olmakla beraber, yüksek dozlarda onun da yan etkilere yol açabileceğini asla unutmamak lazım.
Üşütme ilaçları hava-civa
Bir kere, öksürük ve soğuk algınlığı tedavisinde kullanılan antihistaminik, antitussif, ekspektoran ve dekonjestan ilaçların özellikle de çocuklarda gerçekten etkili olduklarını gösteren güvenilir bilimsel kanıt yok. İkincisi de bu tür ilaçlarda bir de tatlandırıcı, renklendirici ve prezervatif özellikleri olan katkı maddeleri var.
Dolayısıyla çocuklarımıza, hem etkili olup olmadıkları kesin belli olmayan ve hem de pek çok, hatta ölüme kadar gidebilen yan etkileri olabilen ilaçları vermenin geçerli mantığı olmadığı apaçık ortada. Bir de bunlara verilen ve küçücük cebinizden ilaç firmalarının devasa kasalarına giren milyarlarca lirayı düşünün.
Antibiyotikler de gereksiz
Viral solunum yolları enfeksiyonlarında gereksiz kullanılan ilaçlardan biri de antibiyotikler. Hekimler de bu ilaçları çoğu zaman rasgele veriyorlar hastalarına. Üstelik bu sade bize özgü bir şey de değil; tüm dünyada böyle.
Son yıllarda yapılan araştırmalar viral üst solunum yolları enfeksiyonlarını takiben ortaya çıkan orta kulak iltihabı, sinüzit… gibi enfeksiyonlarda bile antibiyotiklerin yararı olmadığını gösteriyor.
Viral enfeksiyonlar, ilaç verilse de verilmese de kendiliğinden geçen hastalıklar. Doktorlar da anne babalar da, çocuklarına ilaç verdikleri için iyileştiklerini sanıyorlar, oysa ilaç verme süresi içinde hastalık belirtileri kendiliğinden düzelmeye başlıyor.
Tedavi için ilaç şart değil
Çocuğunuz hasta ise, ateşi varsa, burnu akıyorsa, boğazı ağrıyorsa, öksürüyorsa… telaş etmeyin. Bunların çoğu viral solunum yolları enfeksiyonudur, hemen ilaca sarılmanıza hiç gerek yok. Merak etmeyin, hastalık birkaç gün içinde kendiliğinden düzelecektir.
Çocuğunuzun ateşi 38 derecenin üzerinde ise üzerini soyun. Kollarına, bacaklarına ıslak veya sirkeli havlular koyun ve bunları ateşi düşene kadar kurudukça yenileri ile değiştirin. Bol su içmesini sağlayın. Odalarının havasını nemlendirin. Doktoruna danışarak parasetamol veya ibuprofen içeren şuruplardan da kullanabilirsiniz, ama aspirin vermekten kesinlikle kaçının. Öksüren çocuklara ıhlamur, ada çayı, nane-limon çayı içirin; zencefilli veya limonlu bal, çikolata verin.
Gelelim neticeye
Son sözüm ne doktorlara ne anne babalara; sözüm gazetelere görsel malzeme sağlayan sayfa sekreterlerine, editörlere: Her gördüğünüz sakallıyı babanız, her gördüğünüz Calpol’ ü bizim Calpol’ ümüz sanmayın.
