Meşhur tıp dergisi Lancet’ de yayınlanan makaleye göre dünyadaki obezlerin sayısı 640 milyonu geçti (1).
Dünya sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından desteklenen araştırma 700’ den fazla araştırmacının katkılarıyla 200 ülkeden 19 milyon 200 bin insanın kilo ve boylarının analizi ile yapıldı.
1975’ de vücut kitle endeksleri (VKE) 30’ dan fazla olanların sayısı 105 milyon iken bu rakam 2014’ de 641 milyona çıktı.
VKE 40 sende erkeklerde 21.7’ den 24.2’ ye ve kadınlarda ise 22.1’ den 24.4’ e yükseldi.
Buna göre her dünya nüfusunun vücut ağırlığı ortalama olarak her 10 senede 1.5 kilo artıyor.
Hesaplamalar her 7 kadından ve her 10 erkekten birinin obez olduğunu gösteriyor.
Obezite eğilimi bu şekilde sürdüğü takdirde 2025’ de erkeklerin yüzde 18 ve kadınların yüzde 21’ inin obez sınıfına girecekleri vurgulanıyor.
Buna karşılık Güney Asya gibi dünyanın fakir ülkelerinde ise halkın dörtte birinin kiloları olması gerekenin altında.
Araştırmanın diğer dikkat çeken sonuçları da şöyle:
Gelişmiş ülkeler içinde en düşük VKE değerleri Japonlarda en yüksek olan ise Amerika’ lılarda.
Türkiye obezite listesinde ilk onda yer alıyor (2).
Çin ve USA’ da diğer ülkelerin tümünden daha fazla sayıda obez var.
Avrupa’ da en düşük VKE İsviçre’ li kadınlar ve Bosna’ lı erkeklerde.
İnsanların solunum ve yürüme gibi temel fonksiyonlarını bozan morbit obezite erkelerin yüzde biri kadınların yüzde ikisinde görülüyor, bunların toplam sayıları 55 milyonu buluyor.
Çare ne?
Uzmanların bu araştırmayla ilgili görüşleri şöyle:
Imperial College London profesörlerinden M. Ezzati “Tüm dünyayı saran bu obezite salgının ilaçlarla veya fazladan yapılan bisiklet yollarıyla önlenemeyeceğini, bu tehdide karşı sağlıklı gıdaların ucuzlatılması veya şekerli-işlenmiş gıdaların vergilendirilmesi gibi küresel tedbirler alınmasının şart olduğunu” söylüyor.
Bristol Üniversitesi’nden Prof. George Davey Smith dünyanın giderek “daha şişman, sağlıklı ama adaletsiz” bir hal almakta olduğunu vurgularken, yetersiz beslenmenin yarattığı sorunlara odaklanmadan obeziteye yoğunlaşmanın kaynakların yoksulları etkileyen sorunlardan zenginleri etkileyen sorunlara yönlendirilmesi riski yarattığına dikkat çekiyor.
İngiltere’de Sağlık Bakanlığı’na bağlı Halk Sağlığı Kurumu’ndan obeziteyle mücadeleden sorumlu Jamie Blackshaw “Tek bir çözüm yok, obezite düzeyini artıran pek çok faktörü ele almalıyız. Hükümet, sektör ve yerel yetkililer ve halk da bunda rol oynamalı” dedi (3).
Adam gibi beslenmek kaydıyla kiloya kafayı takmamak gerekir
VKE, bir kişini kilosunun boyunun karesine bölünmesiyle elde edilir ve 25’ in üzerinde olanlar “fazla kilolu”, 30’ un üzerindekiler obez ve 40’ ın üzerindekiler de morbit obez olarak adlandırılır.
Sadece kilo ve VKE’ lerine bakarak insanların sağlıkları hakkında fikir yürütmek doğru değildir çünkü kilo ve VKE’ si ideal olan biri ağır hasta olabileceği gibi olması gerekenden düşük veya fazla olan biri de turp gibi sağlıklı olabilir.
Tabii ki aşırı kilo fazlalığı da düşüklüğü de çeşitli sağlık problemlerine zemin hazırlayabilir veya onlarla birlikte bulunabilir ama meseleye obezite veya zayıflık olarak değil “beslenme bozukluğu” olarak bakmak gerekir.
Beslenme bozukluğu en fakirinden en gelişmişine tüm dünyanın ortaklaşa halletmesi gereken bir meseledir.
Yapılması gerekenleri “Gıda, sadece endüstriye bırakılamayacak kadar hayatidir” başlıklı makalemde bulabilirsiniz (4).
Gelelim neticeye
BİR: Kilo ve VKE’ ne dayanarak insanların sağlıkları hakkında yorum yapmak temelden yanlıştır.
İKİ: Dünyamızda obezite veya zayıflık problemi değil sağlıksız gıdalar (işlenmiş besinler, GDO vb), yanlış beslenme, gıda dağılımında adaletsizlik problemleri vardır.
ÜÇ: Obezitenin tedavisi hakkında görüş bildiren uzmanların “obezite cerrahisinin” adını bile ağızlarına almalarına şaşırdım. Aslan gibi obezite cerrahları varken obeziteyi hiç mi hiç dert etmiyorum.
Kaynaklar:
1. http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(16)30054-X/fulltext
2. http://www.milliyet.com.tr/obezite-listesinde-turkiye-ilk-gundem-2219912/
3. http://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/04/160401_obez_zayif_arastirma
