Yılbaşına sayılı günler kala geçmişte ve günümüzde yeni yılın gerçek anlam ve önemini ne kadar doğru biliyoruz?
Başlık bölümünde yer alan isimler kulağa farklı gibi gelmiş olsa da, özde aynı anlamı ifade ediyorlar. Aradaki tek farkın sesleniş biçimlerinin değişmiş olmasıdır. Yani yeni bir yıla girilmiş olması.
Yılbaşının tam olarak anlamını ne kadar biliyoruz?
Cumhuriyet’ten sonra Türkiye’de 1926′da “Milâdî Takvim” kabul edilmiş, 1342 Ocak ayının 1. günü, 1926 yılının 1. günü olmuş ve böylece yılbaşı batı ülkelerindeki gibi Ocak ayı başına getirilmiştir.
Peki ya Noel?
Hıristiyanlar arasında Noel kutlamaları Hz. İsa’nın doğum tarihi olarak kabul edilen 25 Aralıkta başlar. Hz. İsa’nın doğum kutlamaları bir hafta boyunca devam eder. Aynı zamanda da dini özellik taşır.
Bizim için ise yılbaşı sadece bir takvim olayıdır, hiçbir dinî özelliği yoktur.
İkisi farklı kutlamadır, birbirine karıştırmamak gerekir.
Asıl önemli olan bir soruya geldi sıra Nardugan nedir?
Bayramın adı NARDUGAN
Açılımı: Bereket getiren anlamındadır
(nar=güneş, tugan, dugan=doğan) Doğan güneş.
Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ, yılbaşı ve Noel Baba’nın Türklerin İslamiyet öncesi dönemdeki geleneklerinden geldiğini söylüyor ve şu şekilde devam ediyor.
“Eski Türklerde, gökyüzü tanrısal bir güç olarak kabul edilirdi.
Türklerin, tek tanrılı dinlere girmesinden önceki inançlarına göre, yeryüzünün tam ortasında bir AKÇAM ağacı bulunuyor.
Buna hayat ağacı diyorlar. Bu ağacı, motif olarak bizim bütün halı, kilim ve işlemelerimizde görebiliriz.
Türkler de güneş çok önemli.
İnançlarına göre gecelerin kısalıp gündüzlerin uzamaya başladığı 22 Aralık’ta gece gündüzle savaşıyor. Uzun bir savaştan sonra gün geceyi yenerek zafer kazanıyor.
İşte bu güneşin zaferini, yeniden doğuşu, Türkler büyük şenliklerle AKÇAM ağacı altında kutluyorlar.
Tanrı iyi insanlara iyi şeyler sunduğu için, hediyeler konulurdu. Tanrı gelecek yıl iyi şeyler versin diye de, o çam dalına iyi dilekleri simgeleyen bezler, süsler bağlanırdı. O gün aileler bir araya gelir, yemekler yapılır, yenir, şarkılar söylenip, dans edilirdi.
Her yıl 22 Aralık’tan sonra gelen ilk dolunayda kutlanır. Ardından günler uzamaya başlar bu yüzden 22 Aralık günü Türkler için çok önemlidir ve bu günü takiben (Ay yılı esasına dayalı bir takvim kullandıkları için) ilk dolunayın çıktığı ilk gün yeni yılın ilk günüdür.’
Noel Baba’nın da yine Türk geleneğinden günümüze geldiğini belirten Çığ, sözlerine şöyle devam ediyor.
“Bugün Noel Baba olarak kabul edilen yaşlı adamın, gökyüzü tanrısının kötü kardeşi yeryüzü tanrısı olduğuna inanılır. 22 Aralık’ta onun bile iyi olmaya karar vererek, kapı kapı dolaşıp hediyeler verdiği düşünülürdü.
Noel Baba’nın kıyafetleri tıpkı Türk geleneklerindeki kıyafetleri yansıtır.
Bu adet, Hunlarla birlikte Avrupa’ya, Hıristiyanlığın yaygınlaşmasıyla birlikte Hıristiyanlara geçti. Yılbaşı kutlama geleneği, 325 yılında alınan bir kararla Hz. İsa’yı anmak için kullanılmaya başlanmıştır” diyor.
‘Bu gün içinde tüm Türkler, ölümsüzlüğün simgesi olan ve Türk Mitolojisi’ne göre tüm insanların türediği ağaç olan Akçaçam Ağaçları süslenir ve altında türlü geleneksel oyunlar oynanır, kopuz eşliğinde şarkılar söylenir ve eğlenceler düzenlenirdi.
Bu geleneğin yine anayurtları Orta Asya olan ve türlü nedenlerle Mezapotamya’ya göçen Sümerlere Türklerden geçtiği oradan da Anadolu aracılığıyla Eski Roma’ya değin uzandığı ve günümüze kadar gelip günümüzdeki 1 Ocak yılbaşının temelini oluşturduğu sanılmaktadır.
Nar sözcüğü güneş (günümüz Moğolcasında Nara) anlamına gelir, dugan ise doğmak fiili ile bağlantılıdır. Narduqan kelimesi Moğol dilindeki “nar” (güneş), Türk dilindeki “tuqan» (doğan, doğan) sözcüklerinden oluşmuştur. Tatarlar bu bayrama “Koyaş Tuğa», yani «Güneş Doğan» günü derler’.
Reşat Dengiç Bey’in bu konu hakkındaki yorumu ise aynen şu şekildedir.
‘Nasıl bir tesadüf ise bu gelenek Attila’nın Avrupa kapılarına ulaşması ve Avrupa Hun Devletini kurmasından sonra Hıristiyanlık’ ta ortaya çıkması ilginçtir’.
Gün dönümleri ve ekinokslar; Doğanın ve insanların kendini yenilediği, yeni kararların alındığı, iyi dileklerin ve pozitif enerjinin evrene yayıldığı günlerdir.
Geçmişten geleceğe uzanan yolda tek bilgi kaynağımız olan tarih; günümüze ışık tutmaktadır.
Geçip giden zamanda her biten yılın bizlere kattığı bilgi ve tecrübeler ile yoğruluyor, hayatımızı şekillendiriyoruz.
Neleri kaybettik, neleri kazandık, nelerden vazgeçtik her biri bizlere birer deneyim ve tecrübe olarak dönüyor.
Unutmayalım ki; Dünya’nın sevgi ile döndüğünü ve her yolun sevgi birliğinden geçtiğini kendi hırs ve çıkarlarımızı bir kenara bırakmamız gerektiğini kendimize sürekli tekrarlayalım.
Bu vesile ile yeni yılın hepimize güzellikler getirmesini temenni ediyor, huzur dolu yarınlar diliyorum.
Sevgi ile kalın.
