Kardiyoloji âleminin henüz tansiyonun kaç olması gerektiğini belirleyememiş olması gibi metabolizma dünyasının da obezitenin sınırlarını yeniden çizmeye kalkmasına doğrusu hiç şaşırmadım.Prof. Dr. Temel Yılmaz “obezitenin sınırları yeniden çiziliyor“ başlıklı yazısında vücut kitle endeksinde (VKE) bir sorun olduğunu, bunun yeniden tanımlanması gerektiğini bildiriyor (1).
Güldüm.
BİR: Bunu söyleyen sıradan bir doktor değil, hem endüstriye hem Sağlık Bakanlığı’ na akıl veren, Göksel Gümüşdağ gibi 
bir iş adamının bile aklını çelen, memleketin önde gelen metabolizma uzmanlarından biri.
“Mademki yazıyı isminin başında profesör yazan bir hoca yayınlamış, hemen önerilerini dikkate almak gerekir”, öyle değil mi?
İKİ: Üstelik de VKE’ nin yanlış bir ölçü olduğunun farkında bile olmadığını, yazısından bu yanlışı Ulusal Beslenme Platformu’ nun bir raporundan öğrendiğini anlıyoruz.
ÜÇ: VKE, obezite ve diyabetle ilgili araştırmaların neredeyse tamamında kullanılan bir ölçü olduğuna göre, bugüne kadar VKE’ nin ölçü alındığı binlerce, belki de on binlerce araştırmanın çöpe gitmesi gerektiği ortaya çıkıyor.
Yanlış bir parametre ile yapılan değerlendirmelerin hiçbir kıymeti harbiyesi olamayacağını söylemeye gerek var mı bilmem.
Modern tıp adına utanç verici bir durum!
Yazısında modern tıp bilimi adına utanç verici bir husus da VKE’ in yanlışlığının metabolizma uzmanları tarafından değil bir matematik profesörü tarafından gündeme getirilmiş olması.
Profesörün bu düşüncesini bir tıp dergisi yerine Economist isimli dergiye yazmasını ise çok mȃnidar buldum, aferin adama.
Modern tıbbın artık sadece tıp olmadığına, tıp olmaktan çok “ticaret” olduğuna bundan iyi bir delil olamaz!
Bir başka delil de yazarın insanların dertlerine çare bulmak için başvurdukları mekânını ofis olarak adlandırması.
Demek ki o biz hekimlerin muayenehanemizde “hasta” olarak gördüğümüz kişileri modern tıbbın doktorları gibi ofisinde “tüketici” olarak görüyor.
Olabilir, görüş meselesidir.
Metabolizma dünyasının büyük ayıbı
Matematikçi, “İnsan organizmasının çok kompleks bir yapı olduğunu, bu organizmanın tek bir figürle değerlendirilmesinin doğru olmayacağını” söylüyor ve ekliyor:
“Yeni formüle ek olarak kişinin ağırlığının ne kadarının yağ, ne kadarının adale olduğunun belirlenmesi çok daha doğru olacaktır, kişilerin fiziksel aktivite durumlarının, cinsiyetlerinin ve yaşlarının dikkate alınarak değerlendirilmesi gerekir.”
Bir matematik profesörünün söylediği ama aslında bırakın bir doktoru normal akıl ve zekâya sahip herhangi bir insanın hatta bir çocuğun bile dile getirebileceği bu ifadelerden metabolizma âleminin bihaber olması, bir metabolizma hocasının bunu marifet gibi yeni öğrendiğini dile getirmesi karşısında dilim tutuldu.
Metabolizma hocası bilmiyor ama çocuk biliyor
VKE’ nin günde iki kere doğru zamanı gösteren durmuş bir saatten farksız, akıl mantık ve bilim dışı bir ölçü olduğunu, buna dayanarak yapılan araştırmaların çöpe atılması gerektiğini senelerdir yazıyor ve anlatıyorum (2, 3, 4).
Hadi ben az çok tıptan anlayan biriyim ama VKE’ nin yanlış bir değer olduğunun ortaokul talebesi çocuk dahî farkında.
14 yaşında bir kızın, VKE endeksi nedir diye soran ve kendi VKE’ ni hesaplamasını isteyen öğretmene verdiği cevabı tüm metabolizma bilim dallarının kapısına çerçeveletip asmak gerekir (5, 6):
“VKE, bir insanın sağlığını değerlendirmek için geçerliliği olmayan bir yoldur ve bunun ölçülmesi yanlıştır. Şimdi laptopumu açıp da VKE’ mi hesaplayacak değilim”.
2 kilo fazlayı dert edinmenin mesulü de metabolizma uzmanlarıdır
Normal kilo, fazla kilo, obezite tanımlarını bilimsel kriterlerin altına çekmeye çalışıyor diyerek moda dergilerinden estetisyen ve bir bölüm bariatrik cerrahlara kadar her kesimi tenkit eden yazar asıl suçlunun “kendisi” yani insanları senelerdir yanlış bir ölçü ile aldatan metabolizma bilim dalı olduğunun farkında olmadığını da cümle âleme ilan ermiş oluyor.
Toplumda 2 kilo fazlalığın dert edinilmesinin bana göre baş müsebbibi, VKE’ nin yanlış bir değer olduğunu daha yeni anlayan, obezite sınırlarını yeniden çizmeye uğraşan metabolizma bilimidir.
Şimdiden bu yeni uğraşlarının da beyhude olacağını bildireyim.
Gelelim neticeye
BİR: Metabolizma biliminin, ortaokul talebesinin bile bildiği bir yanlışın farkında olmaması veya bilip de bunu saklaması utanılacak bir durumdur.
İKİ: Obezite tusunamsinin baş suçlusu 100 senedir kullandığı ölçünün hatalı olduğunu bir ekonomi dergisindeki yazı vasıtasıyla daha yeni öğrenen, beslenme tavsiyeleri de büyük ölçüde yanlış olan metabolizma bilimidir.
ÜÇ: Boğaz köprüsünü ışıklandırmak, diyabetli kadınları maça götürmek gibi boş işlerle uğraşanların şapkalarını önlerine koyup yanlışlarını görmelerini ve akıllarını başlarına almalarını diliyorum (7, 8).
DÖRT: Tip 2 diyabeti hayat boyu süren ve radikal bir tedavisi olmayan bir hastalık olarak tarif eden modern tıp zihniyetinden ne bekliyordun diyenlere verecek cevabım da yok doğrusu.
***
Not: Beni magazin tıbbı mensubu ve medyatik doktor olmakla tenkit eden ve aklınca “ders vermeye” yeltenen Temel Yılmaz verdiğim cevaplar karşısında bugüne kadar tek kelime etmedi veya edemedi.
İnsanları suçlayıp sonra da minderden kaçmanın en kibar tabirle ayıp olduğunu, böyle kişilere “müfteri” dendiğini hatırlatırım (9, 10, 11).
Kaynaklar:
