tarihi: 31 Mart 2014
Yerinde kullanıldığında çok etkili, hayat kurtaran bir ilaç ama “seftriakson” da diğer tüm antibiyotikler için geçerli olduğu gibi “gerektiğinden ziyade gerekm
ediği durumlarda” kullanılıyor.
Bu antibiyotik eczanelerde Rocephin, Desefin, Forsef, Novosef, Unacefin, İesef, Nevakson, Cefaday adlarıyla satılıyor.
Elimde bir istatistiki veri yok bunu tamamen gözlemlerime dayanarak söylüyorum.
Neredeyse her gün hem de gerekmediği halde seftriakson verilen hastalarla karşılaşıyorum.
Bu, özellikle öksürükleri ağızdan alınan antibiyotiklerle geçmeyen hastalara “çaresizlikle” uygulanan çok “aptalca” bir tedavi!
Seftriaksonun dirençli bakterilerin oluşumu, alerji, ishal, kolit, baş ağrısı, nötropeni, trombositopeni, kansızlık, karaciğer enzimleri yükselmesi gibi yan etkileri yanında seyrek görülen önemli bir başka yan etkisini hatırlatmak istiyorum.
Böbrek yetersizliği yapıyor
Pediatric isimli dergide tedavi dozlarında kullanılan “seftriakson” isimli bir antibiyotiğe bağlı olarak gelişen böbrek taşları ve akut böbrek yetersizliği (ABY) klinik özellikleri vurgulanıyor.
Bu araştırmada 2003-2012 seneleri arasında seftriakson tedavisinden sonra akut böbrek yetersizliği gelişen 31 vaka değerlendiriliyor.
ABY ilacın uygulanmasından ortalama 5 gün sonra ortaya çıkıyor.
ABY, anüri yani idrar yokluğu, böğür ağrısı, aşırı ağlama ve kusmaya sebep oluyor, kanda üre ve kreatinin artıyor.
Ultrasonda böbreklerde şişme (hidronefroz) ve üreterde taşlar görülüyor.
9 çocuk ilaç tedavisinden (spazmolitik, sodyum bikarbonat, antibiyotik, düşük doz deksametazon) 1-4 gün sonra düzeliyor ama cevap vermeyenlerde retrograd üretral kateterizasyon yapılması gerekiyor.
1 çocukta kateterizasyon işe yaramadığı için 3 kere hemodiyaliz yapılması gerekti.
4 çocukta yapılan analizlerde taşın ana maddesinin seftriakson olduğu ortaya çıkıyor.
Çocukların tümü de neticede tamamen düzeliyor.
Uzmanlar, seftriakson tedavisi sırasında ani böbrek yetersizliği gelişen çocuklarda bu ihtimalin akılda olmasını ve uygun tedaviye hemen başlanmasının önemini vurguluyorlar.
Seftriakson kullananların yüzde 1’ inde idrar yollarında taş oluştuğu fakat bunların çoğu zaman herhangi bir belirtiye sebep olmadığı ve kendiliklerinden çözünüp kayboldukları biliniyor.
Gelelim neticeye
BİR: Yüksek ateşi olanlara, öksürükleri hap veya şurup şeklindeki antibiyotiklerle geçmeyenlere hemen “seftriakson” yazmaktan lütfen vaz geçelim. Bu, öyle rastgele kullanılacak bir antibiyotik değildir.
İKİ: Seftriaksonun akut böbrek yetersizliğine yol açma riski düşük olsa da ilacın yaygın kullanımı dikkate alındığında, bunun dikkat edilmesi gereken bir yan etki olduğu bu ilacı yazan tüm doktorların aklında olmalıdır.
ÜÇ: Seftriakson tedavisi gereken hastaların yeteri kadar sıvı almalarına önem verilmeli, kalsiyum desteklerinden uzak durulmalı, düşük sodyumlu diyet uygulanmalıdır.
KAYNAK
http://pediatrics.aappublications.org/content/early/2014/03/19/peds.2013-2103.abstract
