Kültür ve gelenekselleşmiş bilgiyi, davranış şekli ve yaşam biçimi hâline getirmiş olan insan; medeni insandır. Medeni insan, yaşantısının her türlü olumsuzluğuna rağmen, kazandığı hasletlere yeni bilgiler ekler. Medeniyet, insanların fiziki ve ahlaki yapısında değişiklik yaratır. Bu değişme her zaman iyiye doğrudur.
İnsan çevresel olan olumlu etkenleri, sürdürürken, olumsuz etkenleri sinesinde söndürür. Belleğinin ve aklının dediğini yapar. Bireysel davranışlarını, toplumsal yaşantıya uyarlar. Toplumsal yaşantıya uyumda, devlet yönetiminin önemli fonksiyonları da dikkate alır.
Yöneticiler, bizler seçildik istediğimizi yapabiliriz, diyerek nefsine esir olmamalıdır. Bu tür yönetici ve yardımcıları, medeniyet tanımının dışında kaldığı gibi, medeni insanlara da eziyet eder.
Medeniyet yaşantısıyla gelecek nesle de aktarılmalıdır. Aktarılma iyi niyet ve güzel duygularla gerçekleşmelidir. O hâlde medeni insan, hisleriyle hareket etmemelidir. En büyük mücadelenin nefsimize karşı olduğunu bilmelidir. Nefsinin esiri olmuş bir insan, medeni olamaz. Ancak kötülüğü, vurmayı ve kırmayı bilir.
Medeni insan, şartların güçlendiğini, artan nüfusun problemleri çözümsüze doğru götürdüğünü bilmelidir. Bu tür insanlar; nüfus artışında, ahlaki gelişmede ve hayat tarzını belirlemede düşünmeli, kafa yormalıdır. İnsan basit hesaplarla davranış şekli olarak ilkelleşmemelidir.
İnsan, medeni ve ilim sahibi ise dünyanın kötü gidişatını değiştirir. Modern dünyanın kurulmasına neden olan; fizik, astronomi, kimya ve biyoloji ilmi gibi çalışmalar bugün ki, gelişmiş dünyayı yaratmıştır. Bunlar yetmemiş, insanın yaratılış amacı araştırılmaktadır.
İlmin hedefi sonsuzdur. İlmi çalışmalar, kişilerin menfaatine yapılmamalıdır. Kişiler veya devletler başka insanları ezerek gelişme gösterse bu dünyanın gerilediğini gösterir.
Medeni insanın bulunduğu topluma, çevresel etkiler olmaktadır. Bu yönüyle insan toplumun bir parçasıdır. Onun için, çevrenin etkinliğini, medeni insanların dışındaki ihtiraslı, cahillere ve geri zekâlılara bırakmak, büyük problemlerin yaşanmasına neden olur.
Medeni insan bilgiye önem vermeli ve toplum yaşantısına uygun ortamlar oluşturulmalıdır. Bilgi sahibi olmadan toplumların yönetilmesi, mümkün değildir. İnsanı çevresiyle birlikte tanımalı ve çevresiyle bağı kurulmalıdır. Bu sayede toplumsal gelişme sağlanmış olacaktır.
Bilimsel çalışmalar, insan odaklı yapılmalıdır. İnsan yararına bir bilgiye bağlı icat yapılmışsa ileri sürülmeli kullanılır hâle getirilmelidir. Aksi hâlde yok edilmelidir.
Medeni insan her konuda sorumluluğunu bilmelidir. Ayrıca bencil olmamalıdır. Toplumcu olmalı, toplumun menfaatini öne almalıdır. Sanata değer vermeli ve sanatı toplumun yararına kullanmalıdır.
Medeni insan, dünyanın değerlerini esas almalıdır. Böylece medeniyet sürdürülür hâle gelmelidir.
