Mamografi taramasında kanser şüphesi olması ama takiplerde bu şüphenin gerçek olmadığının anlaşılması kadınları sevindirir ama bunun bir de olumsuz tarafı var.
Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention isimli dergide yayınlanan araştırmaya göre bu durum kadınların taramalara geri dönme ihtimalini dolayısıyla da geç-dönem kanser riskini artırıyor.
Araştırmada 90.918 kadına ait yanlış pozitif ve 261.767 kadına ait gerçek negatif mamogram incelendi.
Yaş, ırk, ailede kanser hikâyesi ve diğer faktörler kontrol edildikten sonra gerçek negatif mamogramları olan kadınların tekrar mamografiye dönme oranlarının yanlış pozitif mamogramları olan kadınlara göre yüzde 36 fazla olduğu belirlendi.
Yanlış pozitif sonuçlu kadınların gerçek negatif sonucu olan kadınlara göre taramaya 9 ay daha geç döndükleri tespit edildi.
4 seneden fazla süren takiplerde yanlış pozitif sonucu olan kadınların geç-dönem kanser teşhisi ihtimali daha yüksek idi ve taramaya dönüş süresi uzadıkça mutlak risk küçük olsa da risk artıyordu.
Araştırmanın başı olan Firas M. Dabbous “Yanlış pozitif sonuç travmatik bir tecrübedir ama bu kadınları taramaya geri dönmekten alıkoymamalıdır. Erken teşhis için en iyi yöntem mamografi taramalarıdır. Erken teşhis hayat kurtarır” diyor.
Yanlış pozitif-yanlış negatif meselesi
Yanlış pozitif yani aslında kanser olmadığı halde kanser teşhisi edilmesi ekonomik, fiziksel ve ruhsal olarak bir kadın için çok zor bir durumdur.
Daha sonra bir dizi tetkikler teşhisin yanlış olduğunun anlaşılması elbette kadınları sevindirir ama bunun yaratacağı “hasarın” da dikkatle üzerinde durulması gerekir.
Benzer bir durum yanlış negatif sonuçları olan yani aslında kanserleri olan ama mamografide görülemeyen veya atlanan kadınlar için de geçerlidir.
Bu kadınlar da benim bir şeyim yokmuş diye tamamen takipten çıkabilirler.
Gelelim neticeye
BİR: Meme kanserinde de diğer kanserlerde de asıl önemli olan erken teşhis değil, kanserin önlenmesidir.
Erken teşhis aslında geç teşhistir.
İKİ: Mamogramlarla ilgili önemli bir başka problem de aşırı teşhis (overdiagnosis) ve aşırı tedavidir (overtreatment).
Bu, teşhis ve tedavi edilmediği halde hiçbir soruna yol açmayacak ya olduğu gibi kalacak veya gerileyebilecek bir kanserin (ductal carcinoma in situ) teşhis ve tedavisidir.
Kaynaklar:
http://cebp.aacrjournals.org/content/early/2017/02/06/1055-9965.EPI-16-0524
