En yüce ahlâka sahip olduğunda; yüzyıllar boyunca, dost ve düşman, herkesin üzerinde birleştiği tek bir insan vardır: Peygamberimiz Hz. Muhammed Aleyhissalâtü Vesselam. Hz.Muhammed (sav), âlemlere rahmet olarak gönderilmiş olan en son peygamber ve bütün insanlık için en güzel ahlak örneğidir. Yüce Mevla’mız Kuranı Kerimde onun için şöyle buyurmaktadır.
“Şüphesiz sen yüce bir ahlak üzeresin.”( Kalem Suresi 4)
Zaten o, yeryüzünde bulunuş maksadını, ”Ben güzel ahlakı tamamlamak üzere gönderildim”. Buyurarak net olarak ifade ediyordu. “Andolsun size bir Peygamber geldi ki sizin sıkıntıya uğramanız onu incitir ve üzer. Çünkü o size çok düşkün, mü’minlere karşı çok şefkatli ve merhametlidir.” (Tevbe Suresi 128)
“Rasulüm biz seni ancak alemlere rahmet olarak gönderdik.”( Enbiya Suresi 107)
“Andolsun ki Rasulullah, sizin için, Allah’a ve ahİret gününe kavuşmayı umanlar için ve Allah’ı çok zikredenler için güzel bir örnektir.” (Ahzab Suresi 21) Alemlere rahmet olarak gönderilen o Yüce Rasul, güzel ahlak konusunda şöyle buyurmuştur: “Ben güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildim.”
“Sizin en hayırlınız ahlâkça en güzel olanınızdır” “Kişi güzel ahlakı ile geceleri ibâdetle gündüzleri oruçla geçirenin derecesine yükselir.” “Su buzu erittiği gibi, güzel ahlâkta günahları eritir (yok eder); sirke balı bozduğu gibi kötü ahlâkta ameli bozar.” “Allah’ım beni güzelleştirdiğin gibi ahlâkımı da güzelleştir”
Hz. Aişe Validemize Hz.Peygamber (sav)’in ahlakı sorulduğu zaman;
“Siz hiç Kur’ân okumuyor musunuz. O’nun ahlâkı Kurân’dı.” cevabını vermiştir. Kurân ahlâkı; Yüce Mevlâmızın Kurânı Kerim’de bize bildirdiği, Hz. Peygamber (sav)’inde bizzat yaşayarak örnek olduğu ahlaktır.
Ayet-i kerimeler, hadis-i şerifler ve İslâm büyüklerinin mübârek sözlerinin ışığında, Yüce Rasûlullah (S.A.V.)’ın ahlâkî vasıflarını özetlemeye çalışalım : Rasulullah (s.a.v.) güler yüzlü, tatlı sözlüydü. Kimseye fenâ söylemez, kimsenin sözünü kesmezdi. Sert değildi, yumuşak idi. Edep ve hayâ âbidesiydi. İnsan severdi, dosttu. Çok mütevâzi idi. Vâkurdu. Boş ve lüzumsuz konuşmazdı. Karşısındakini candan dinlerdi.
Çocukları çok sever ve okşardı. Bir hadisi şeriflerinde şöyle buyururlar :
“Büyüklerimize hürmet etmeyen, küçüklerimize merhamet etmeyen bizden (kâmil ümmetimizden) değildir” Fazilet sahiplerine saygı gösterirdi. Akrabasını ve komşusunu hatırdan çıkarmaz, onlara ikrâmdâ bulunurdu. Fakat onları kendilerinden üstün, faziletli olanlara tercih etmezdi.
Cömertti, şefkatliydi. Sözünde mutlaka dururdu. Dinlemesini, söylemekten fazla severdi. Nefsine hâkimdi. Beyaz giymeyi tavsiye ederlerdi. Namazı noksansız kıldıranların en hafif kıldıranıydı. Güleceği zaman mübarek elini, mübarek ağzının üzerine koyardı. Kahkahâ ile gülmez; fakat dâimâ mütebessim bulunurdu.
Verilen müjdelere şükrederdi. Uyurken mübârek sağ elini, mübârek yanağının altına koyardı.Herkesin isteğini mümkün olan ölçüde, yerine getirirdi. Eli çok açıktı, cömertliği deryâdan farksızdı. İlim, hikmet çağlayanı, sabır timsaliydi, Atılgandı, tehlikeden korkmazdı, heybetliydi. Gelmiş ve gelecek insanların en cesur ve en kahramanı, en kuvvetlisiydi.
PEYGAMBERİMİZİN ÖRNEK AHLAKI
Hanımlarına karşı insanların en yumuşağı ve ikrâmlısıydı. Onlara karşı daima tebessümlüydü. Ne yer, ne içerse hizmetçisine de aynısını verirdi. Vefât ederken son anlarında dahi “Elinizin altındakilere (hizmetçi ve işçilere) iyi davranmamızı, onların haklarını gözetmemizi ve namaza dikkat etmemizi” tavsiye buyurmuştu.
Sofradan dâimâ doymadan, yarı aç kalkardı. Temizliğe son derece ehemmiyet verir ve riâyet ederdi. Özel işlerini kendisi yapardı. Döşeği içi hurma lifi dolu deridendi. Dünya malına asla rağbet göstermezdi, Birgün yanında dünyalıktan bahsettiler, Buyurdu ki : “İşitmiyor musunuz? Sâde hayat imandandır”‘
Ekseri yediği arpa ekmeği ve hurmaydı, Allah’ın huzuruna kavuştuğu vakit, evinde az bir arpadan başka yiyecek maddesi bulunmamıştı.[3] Kimsenin ayıbını yüzüne vurmazdı. Çok âdildi.Sosyal adaleti ve kardeşlik hukukunu en güzel o uyguladı. Çalışmaya, ilim ve irfana, icâd ve keşiflere teşvik etmiştir.
Dâimâ Hakk’ın ve haklının yılmaz savunucusuydu. Zulüm ve sömürünün amansız düşmanıydı. İnsanların faydası için, kendi rahatını terk ederdi. İnsanlara madde ve mevkisine göre değil, takvâ ve ahlâkına göre değer verirdi.
İlim-irfan âdab-erkân şiârıydı. Hayatı iman ve cihad olarak görmüştür. Câhil bir toplumu, dünyanın en insâni, en müreffeh devleti haline getirmiştir. O’nun tebliğ ettiği İslâm Nizamı’nı hayatlarına gerçek mânasıyla tatbik eden cemiyetler, yine aynı şekilde dünyanın ve insanlığın efendisi olurlar.
Modern medeniyetin öncüsü ve insanlığın manevi mimârıdır. İlk defa insan haklarını tam manâsıyla o açıklamış ve bunu tatbik etmiştir.
Rasulullah (s.a.s.) her yönden örnek alınacak en mükemmel insandır. Her müslümanın O’nu en güzel şekilde öğrenip tanıması; Onun yüce ahlâkını yaşamaya ve yaşatmaya çalışması lâzımdır, Çünkü O’nun ahlâkı, Kur’ân ahlâkı idi.
Hz. Âişe (r.a.) Vâlidemiz’e, Sahabeler Rasulullah’ın (s.a.v.) ahlâkını sordular. Buyurdu ki : “Siz Kur’ân okumuyor musunuz Allah Rasulü (s.a.v.)’ın ahlâkı Kur’ân idi”
Şâir Nâbi şöyle diyor : “Çalış, ehl-i kemâl ol, uyma her nâdân-ı gümraha/ Baş eğ, el bağla, sonra gel Huzüru Hazreti Şâh’a.”
Rasulullah (s.a.s.) Efendimizin çok yapmış olduğu dualarından biri şudur : “Allah’ım: Fayda vermeyen ilimden, kabul olmayan amelden, müstecâb olmayan duadan sana sığınırım” (250 Hadis, H, No: 95).
Bir hadis-i şerifinde şöyle buyurmuştur: “Ey mü’min, sende şu dört şey bulunursa dünyada kaybettiğin (elde edemediğin) şeylere üzülme: Doğruluk ve sadakat, emanetlere riayet, güzel huy ve yüksek ahlâk, meşru çalışıp helalden kazanmak”
Allah’ın selâmı, rahmeti ve bereketi Peygamber Efendimize ve O’nu örnek edinenlerin üzerine olsun.
