Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO), koronavirüs tedavisi için umut olabileceği düşünülen “remdesivir” adlı antiviral ilacın ilk tam kapasiteli klinik denemelerinin başarısızlıkla sonuçlandığını bildirdikten sonra yanlışlıkla yayınladığı söyleyerek raporu sitesinden kaldırdı (1).
Remdesivir, Amerikan Gilead Science tarafından geliştirilen bir antiviral ilaç olup spesifik olarak adenozin analoğudur.
Öncelikle Ebola ve Marburg virüsleri için geliştirilmiş olmakla beraber ilacın RSV, Junin virüsü, Lassa Ateşi virüsü, Nipah virüsü, Hendra virüsü ve koronavirüslere karşı da etkili olabileceği ortaya çıkmıştır ama bugüne kadar hiçbir hastalık için onay almamıştır.
KOVİD tedavisinde daha önce de lopinavir/ritonavir, Arbidol ve hidroksiklorokinin etkili olmadıkları ortaya çıkmıştı (2, 3).
Aytunç Erkin’ in Soner Yalçın’ ın Kara Kutu isimli kitabından yaptığı alıntılarla kaleme aldığı yazısı da remdesiviri üreten şirket hakkında önemli bilgiler veriyor (4).
JAMA’ da yayınlanan makalede ise New York eyaletinin en büyük sağlık hizmeti sağlayıcısı Northwell Health’te tedavi gören Kovid-19 hastalarının yaklaşık yüzde 21’inin, solunum cihazına bağlananların ise yüzde 88’inin öldüğü bildirildi (5).
Gelelim neticeye
WHO’ nun bu pandemide bilinçli veya bilinçsiz olarak pek çok kusuru olduğuna şahit olduk.
Bu haber de WHO’ nun işini doğru dürüst yapmadığının açık ve net bir göstergesi.
WHO belli ki bir takım dolaplar çeviriyor, bir takım oyunlar içinde.
Bakalım daha neler öğreneceğiz?
NOT (8.5.2020): 811 hasta üzerinde yapılan gözleme dayalı çalışmada hidroksiklorokin tedavisinin anlamlı bir etkisi olmadığı sonucuna varıldı. RCT çalışmalar olmadan herhangi bir ilacın etkinliği ve emniyetini hakkında kesin bir kanaate varmak mümkün değildir.
Kaynak: https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2012410?query=RP
***
BBC’ nin haberi:
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) yanlışlıkla yayımladığı bir belgede, koronavirüs tedavisi için umut olabileceği düşünülen “remdesivir” adlı antiviral ilacın ilk tam kapasiteli klinik denemelerinin başarısızlıkla sonuçlandığı bildirildi.
Raporda Çin’de 237 hastayla yapılan denemede ilacın hastalara faydası olmadığı ve kan dolaşımı sistemindeki patojenlerin varlığını azaltmadığı belirtildi.
İlacın üreticisi Amerikan Gilead Sciences şirketi ise çalışmanın sonuçlarının yanlış aktarıldığını savundu.
“Klinik ve virolojik faydası görülmedi”
Denemeyle ilgili rapor, WHO’nun kamuya açık klinik denemeler veri tabanında yayımlandı. Örgüt, bir süre sonra yanlışlıkla yayımlandığını söylediği raporu kaldırdı.
Testler sırasında 159 hastaya remdesivir, 79 hastaya da plasebo verildi.
Bir ay sonra ilacın verildiği hastaların yüzde 13,9’u hayatını kaybetti. Plasebo verilen hastaların ise yüzde 12,8’inin öldüğü belirtildi.
Raporda “Remdesivirin klinik ve virolojik bir faydası görülmedi” denildi.
Belgelerde 18 hastada yan etkiler nedeniyle denemenin erken sonlandırıldığı belirtiliyor.
Gilead ise Afrika’da Ebola salgınında da denenen ve başarısız olan ilaçla ilgili denemenin sonuçlarının yanlış yansıtıldığını, remdesivir’in hafif belirtiler gösteren hastalarda faydalı olabileceğini savundu.
Gilead Sözcüsü, düşük katılım nedeniyle denemenin erken sonlandırıldığını, bu nedenle sonuçların istatistiksel açıdan anlamlı olmadığını söyledi.
Sözcü, devam eden diğer denemelerin ilaçla ilgili daha net bir tablo ortaya koyabileceğini belirtti.
Çin’deki denemenin başarısız olduğunun açığa çıkmasından sonra Gilead hisseleri, ABD hisse senedi piyasalarındaki üç ana endekste de değer kaybetti.
Kaynaklar:
1.https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52408388
2. https://www.eurekalert.org/pub_releases/2020-04/cp-laa042020.php
3. https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.04.16.20065920v1.full.pdf
