Kalp-damar hastalıklarının statinler adıyla bilinen ve karaciğerde kolesterol yapımını azaltan ilaçlarla önlenebileceğine ben bile artık iyice inanmışken, Amerikan Kardiyoloji Kolejinin Chicago’ daki senelik toplantısında sunulan bir araştırmanın kafamı yeniden nasıl karıştırdığını “Kolesterol ilaçlarını boşuna yutturmuşlar” başlıklı yazımda anlatmıştım.
Bu araştırma, kanda LDL-kolesterol yüksekliğinin “kolesterolün kandan temizlenmesindeki bir bozukluktan” kaynaklandığını ortaya koyuyor.
Karaciğerde üretilen ve kısaca PCKS9 adıyla bilinen bu enzim, karaciğer hücrelerinin yüzeylerindeki LDL-kolesterol reseptörlerini parçalayarak kolesterolün yükselmesine yol açıyor. Çünkü kötü kolesterolün kandan temizlenebilmesi için bunların LDL-reseptörlerine bağlanarak hücre içine girmeleri gerekiyor.
Kod adı REGN 727 olan yeni ilacın PCKS9 enzimini bloke ederek LDL-reseptörlerinin sağlam kalmalarını sağladığını ve böylece de LDL-kolesterol seviyelerini yüzde 65’ e varan oranlarda düşürdüğünü yazmıştım.
Chicago’ da devam etmekte olan kongrede bugün sunulan bir bildiri ile Amgen Inc firması da yeni kolesterol ilacı ile ilgili faz Ib çalışma sonuçlarını yayınladı.
Yeni araştırmanın sonuçları
Düşük dozda veya orta derecede yüksek dozda statin alan 51 hasta üzerinde yapılan bu araştırmada kod adı AMG 145 olan ilaç ayda bir zerk edildiğinde LDL-kolesterolün 8 hafta sonra üçte ikiye varan oranda azaldığı görüldü.
Dört hafta arayla iki doz verildiğinde sekizinci haftada ilacın etkisinde çok hafif bir düşme olduğu ama yüzde 66’ lık azalmanın hâlâ devam ettiği belirlendi.
AMG 145, düşük veya orta derecede yüksek dozda statin alan hastalara 2 hafta arayla uygulandığında ise LDL-kolesteroldeki azalmanın 6 hafta sonra yüzde 75’i bulduğu görüldü.
Yüksek dozlarda statin kullananlarda ise LDL’ deki azalmanın yüzde 63’ de kaldığı belirlendi.
Hiçbir hastada önemli bir aksi tesir tespit edilmedi.
Amgen firmasının sözcülerinden C. Dias “Amerika’ da yüksek risk grubunda bulunan hastaların yüzde 60’ ında hedeflenen kolesterol seviyelerine erişilmiyor. Bu ilaç sayesinde, milyonlarca kalp hastasının kolesterolleri tam olarak kontrol altına alınabilecek. Faz II çalışmalarımız da çok iyi devam ediyor” diyor.
Cleveland Kliniğinin kardiyoloji bölüm başkanı S. Nissen de “Anti-PCSK9 ilaçlar ruhsat alırsa kolesterolü yüksek olan her hastada istenilen hedefe ulaşmanın mümkün olacağını” söylüyor ve ekliyor:
“Bu ilaçların uzun vadede emniyetlerinin ve kalp krizi ve felçleri ne oranda önlediklerinin belirlenebilmesi için daha büyük çalışmaların yapılması lâzım ama FDA bu maliyeti yüksek araştırmaların sonuçlarını beklemeden de karar alabilir. Çünkü statinler için onay verirken kolesterol seviyelerini düşürmesini yeterli bulmuştu”.
Nissen’ i tanımam etmem ama FDA’ ya verdiği tekmilden belli ki hayli uyanık bir kardiyolog!
Kasap mal derdinde
Amerika’ nın çeşitli üniversitelerinden birçok uzman anti-PCSK9 ilaçlara öyle methiyeler düzüyor ki hislenmemek mümkün değil fakat bunları tek tek sıralayıp sizi meşgul edecek değilim. Söyledikleri aynı şey: Bu ilaçların onay alması kardiyolojide yeni bir dönemin başlangıcı olacak.
Amerikalı kardiyologları çok iyi anlıyorum. Yeni ilacın yeni “avanta kapısı” olduğunu çok iyi biliyorlar. Ne diyelim, helâli hoş olsun onlara.
İşin püf noktası şu: Endüstri analistleri, onay almaları hâlinde bu ilaçların yıllık satış rakamlarının 20 milyar doları bulacağını tahmin ediyorlarmış.
Anti-PCSK9 ilaçlara şimdiden hoş geldiniz diyorum.
Bu ilaçların ruhsat alabilmesi için daha bir fırın ekmek yemeleri lâzım diye yazmıştım ama görünen o ki bu iş o kadar da zor olmayacak.
Gelelim neticeye
Neticeye gelemiyorum çünkü kafamı kurcalayan birkaç soru var:
BİR: Bizi senelerce kalp-damar hastalıklarının sebebi karaciğerde fazla kolesterol yapımıdır ve çaresi de kolesterol sentezini statinlerle azaltmaktır diyen statin-lobisi bu işe ne diyor?
İKİ: Statin lobisinin, PCSK9-enziminden, bunun fazla üretiminden, bu enzimi bloke eden ilaç çalışmalarından haberi var mıydı yok muydu?
ÜÇ: Anti-PCSK9 ilaçlarla ilgili çalışmaların statinlerin patent sürelerinin dolmasından hemen sonra arka arkaya yayınlanmaya başlaması tesadüf müdür?
DÖRT: FDA’ nın statinlerin etiketlerine şeker hastalığı, bunama ve kas hasarı yapabilir uyarıları konmasını daha bir iki hafta evvel istemiş olmasının arkasında başka sebepler yatabilir mi?
BEŞ: FDA, hâlen piyasada satılan biri statin sınıfından diğeri bağırsaklardan kolesterol emilmesini azaltan iki ilacın kombine formuna neden onay vermemiş olabilir?
ALTI: 50 hasta üzerinde yapılan deneyleri yeterli buluyor olmalı ki, FDA’ ya daha geniş kapsamlı çalışmaların sonuçlarını beklemeden bu ilaçlara onay vermesi için gaz veren Nissen’ in endüstriyle ne gibi ilişkileri var?
YEDİ: Kolesterol yüksekliğinin sebebi yapım fazlalığı değil de LDL-reseptörlerinin PCKS9 enzimi tarafından parçalanması ise insanlara kolesterol sentezini azaltan ilaçları yani statinleri vermek çok büyük bir tıbbi hata değil midir?
İlgili zevatın cevaplarını merakla bekliyorum.
KAYNAK
http://www.reuters.com/article/2012/03/25/us-amgen-cholesterol-idUSBRE82O0CR20120325
