İki yeni sistemik değerlendirme araştırmasında yaşlıların her gün 1200 mg almaları tavsiye edilen kalsiyumun kemik kırıklarını önlemediği gibi kalp krizi, böbrek taşı ve çeşitli mide-bağırsak hastalıkları riskini de artırdığı gösterildi.
İlk sistemik değerlendirme, 50 yaş ve üzerindekilerde diyetteki kalsiyum veya kalsiyum 
desteklerinin kemik mineral dansitesine (KMD) olan etkilerinin araştırıldığı 59 randomize çalışma üzerinde gerçekleştirildi (1).
Kalsiyum alımının diyetle artırılmasının KMD’ yi yüzde 0.6-1.8, kalsiyum desteklerinin ise yüzde 0.7-1.8 oranında artırdığı belirlendi.
Bu artışlar ilk bir senede sağlandığı ve sonraki senelerde daha fazla bir artışın olmadığı ortaya çıktı.
Araştırmacılar bu sonuçları “KMD’ nin 1-5 sene içinde yüzde 1-2 artmasının kemik kırıklarında anlamlı derecede bir azalma yapmasının mümkün olmayacağı” şeklinde yorumluyorlar.
Kalsiyum destekleri kırıkları önlemiyor
İkinci sistemik değerlendirme ise 50 yaş ve üzerindekilerde kalsiyum alımının kemik kırıklarına tesirini inceleyen 52’ si diyetteki kalsiyumu, 26’ ı ise kalsiyum desteklerini ele alan randomize ve gözleme dayalı çalışmalar üzerinde yapıldı (2).
Diyetteki kalsiyumun kemik kırıklarına etkisinin olmadığı ama kalsiyum desteklerinin kırık riskini birleştirilmiş verilerde yüzde 11 azalttığı görüldü.
Çalışmaların çoğunda kırık riskinin azalmadığı ve sadece birinde diyetle yeteri kadar kalsiyum almayan kadınlarda riskin anlamlı miktarda azaldığı tespit edildi.
Bu sonuçlar da araştırmacıları tarafından “Kalsiyum desteklerinin kırıkları önlemesine ait delillerin zayıf ve tutarsız olduğu” şeklinde değerlendirildi.
Araştırmacılardan M. Bolland “Bu araştırmalarımız senelerden beri osteoporoz tedavisi için kalsiyumun çok önemli olduğuna inandırılan hasta ve hekimler için çok şaşırtıcı olacak” diyor.
Kalsiyum tavsiyeleri gözden geçirilmeli
Bu araştırmalar için “Kalsiyum destekleri kırıkları önlemiyor” başlıklı bir “editorial” (başmakale) kaleme alan İsveç Uppsala Üniversitesi’ nden Karl Michaëlsson şunları dile getiriyor (3):
“Bu sonuçlar toplu olarak kemik kırıklarının önlenmesi için kalsiyum alımının diyet veya kalsiyum hapları ile artırılmasını tavsiye etmenin doğru olmadığını gösteriyor.
Birçok insanın fazla kalsiyumdan yarar görmemesi bir tarafa bunlar kardiyo-vasküler hastalıklar, böbrek taşları, kabızlık ve akut mide-bağırsak semptomlarına maruz kalıyorlar.
Yaşlı kişilerin kitlesel ilaçlanmalarına karşı artık elimizde çok güçlü ve etkili deliller var.
Bu tartışmalı tavsiyelerin yeniden değerlendirilmesinin tam zamanıdır.”
Kalsiyumdan zengin gıdalar
Kalsiyumdan zengin gıdalar içinde peynir, yoğurt gibi mayalı süt ürünleri başta gelir ama bunun dışında birçok yeşil yapraklı sebzede de bol miktarda kalsiyum bulunur.
Bunların başlıcaları da lahana, kara lahana, bamya, brokoli, incir, portakal, fasulye, balık, diğer deniz ürünleri ve bademdir.
Kısa adı NIH olan Milli Sağlık Enstitüsü 50 yaşından büyük kadın ve 70 yaşından büyük erkeklerin diyetle veya gıda takviyeleriyle günde 1200 mg kalsiyum almalarını tavsiye ediyor ve günde 2000 mg’a kadar olan dozların herhangi bir zararı olmadığını bildiriyor.
Gelelim neticeye
Diyetle veya gıda takviyesi olarak fazladan alınan kalsiyumun da D vitamininin de bir faydası olmadığı gibi zararlarının daha fazla olabileceği bir kere daha ispatlanmış oldu.
Her zaman söylüyorum bütün mesele adam gibi beslenmekte ve yeterince hareketli olmada.
Kalsiyum takviyesi tavsiyelerinin bittiği yerdeyiz!
Kaynaklar
1. http://www.bmj.com/content/351/bmj.h4580
