Üsküdar’ın Kuzguncuk semtinin boğaza açılan kıyısında bulunan vapur iskelesine komşu parkın içinde bir çeşme bulunmaktadır. “İskele Çeşmesi” adı ile anılmakta olan çeşmeyi yaptıran bilinmemekteyse de günümüze kadar ulaşmış İstanbul semt çeşmelerinden biridir.
“İskânın yoğun olduğu iskele çevresindeki eski tarihli yaptıranı belli olmadığı için “İskele Çeşmesi” adı ile anılan bir çeşme bulunmaktadır.”(1)
“Mermer söveler arasında kabartma nakışlı bir ayna taşı ile önündeki yuvarlak yalaktan ibaret olan çeşmenin ayna taşının üzerinde kitabesinden 1831 yaptırıldığı anlaşılmaktadır.”(2)
Kimin tarafından yaptırıldığı bilinmemekle birlikte Ruşen Eşref Ünaydın “Ayrılıklar” kitabında bu çeşme ile ilgili olarak şu bilgiyi vermektedir: “O gün yolumun üstünde dördüncü çeşmeye Kuzguncuk İskelesinin meydanındaki Polis Karakolu yanında tesadüf ettim. Çeşme yol seviyesinden dolayı biraz çukura düşmüş. Musluğundan Yahudi çocukları şamata ile su içiyorlardı. Bu çeşme yaprak tezyinatı ile süslü idi. Yaprakların bir kısmı kanat gibi iki yana yatmış, bir kısmı da stlâktif gibi aşağı doğru sarkık. “ Hüveş-şâfi, Ab-ı nâb iç nûş ola subh-ü mesâ, Sahib-ül hayrata idin hay r dûa.” beyti mermer yapraklardan çerçevesi olan beyzi bir levha içinde idi. Güya tepesindeki mermer fiyonga ile duvara asılmıştı.”(3)
İstanbul’un hemen her semtinde bulunan çeşmeler ne yazık ki bu gün barındırdığı misyon anlaşılamayıp (bir anlamda) çöp konteynırı gibi kullanılmaktadır. Esas olarak gelen geçen herkesin susuzluğunu giderip bir hayır duası almak için yapılmış olsalar da artık yom olmaya yüz tutmuş durumları üzüntü vericidir.
Kaynakça:
(1)Çiğdem Paker Boğaziçi Köylerinden Kuzguncuk’ta Kıyı Yerleşimi Üzerine Bir İnceleme, Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı, 2009, s.45.
(2)İstanbul’un Semtleri Dizisi Kentim İstanbul Projesi Kuzguncuk-3, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 2003, s.10.
(3)http://www.suvakfi.org.tr/cesme/kuzguncuk-iskele-cesmesi-h-1207-m-1792/1785/ (Erişim: 23.04.2018).
