İş Adamı Olmak, Burjuva Olmak!

Bu yazı, TÜSİAD’ın anayasa taslağı üzerine yazımın tamamlayıcı bir unsurudur.
İş adamı ile burjuva aynı olgu değil. Bu, basit bir ayrım da değil. Her iki olgu arasındaki durum, bir ülkenin tarihsel ve siyasal analizini yapmanın temel ölçütlerindendir.

Türkiye’de bu iki olgu çoğu kez aynı görülür. Özellikle Türkiye Solu’nun dünya görüşünün temel noktalarından birini de, liberalizme küfür oluşturur. Eleştiri demiyorum, bilerek küfrü kullanılıyorum. Marksizm’in, liberal dünya görüşünün üzerinden ve onu aşarak oluştuğu fikriyatına pek prim vermeyen Türkiye Solu, liberalizmin birey ve toplumsal hayata dair katkılarını küçümsedi, onu yok saydı. Hatta liberalizme ne kadar küfür ederse, o kadar Marksist olunacağı gibi bir zehaba kapıldı. Böyle olunca da, genel olarak Türkiye Solu’nun büyük bir kesimi, toplum tahlillerinde epeyi yanıldı. Gerçeği değil, kendi kurgusunu gerçek sayarak siyaset yaptı.

Bu genellemelerden somuta gelecek olursak: Türkiye Solu’nun büyük bir kesimi, ülkedeki zenginleri burjuva, devleti de bir burjuva devleti olarak niteledi. Hal böyle olunca, ülkedeki mevcut zebani sistemin, liberalizmin bir sonucu olarak burjuva demokrasisi olduğu gibi saçma sapan bir siyasi görüşe ulaştı.

Tüm bunlar, Türkiye Cumhuriyet Devleti’nin gerçek yapısını çarpıttı, hatta onun gizlenmesine yardımcı oldu.

Her burjuva zengindir ama her zengin, burjuva değildir. Burjuvazi olmadan önce de, toplumlarda zenginler vardı. Ancak burjuva zenginliği, kapitalist toplum yapısının varlığıyla birlikte gelişti. Kentsoylu anlamına da gelen burjuvazinin, bir sınıf olarak çok yönlü nitelikleri vardır.

Bir kere Aydınlanmacı felsefe, bir burjuva hareketedir!
Batı da klasik müziğin gövdesini, burjuva devrimleri oluşturur. Fransız Devrimi’nin dalgaları, Beethoven’ın notalarında uçar.

Resim sanatındaki büyük gelişmeler, mimarideki üsluplar burjuvazinin dünya görüşünden çok etkilenir.

Roman, kentleşmeyle birlikte bir burjuva toplum sanatı olarak doğar.
Siyasette birey hakları ve güçler ayrılığı ilkeleri burjuva toplumunun ürünüdür.
Burjuvazinin felsefi, siyasal, mimari, kentlilik ve sanatsal eylemleri modernizmin ana hatlarını oluşturur.

Tamam, iki büyük Dünya Savaşı da modernizmin ürünüdür.

Tamam, demokrasinin genişlemesi, proletarya ve burjuvazi arasındaki büyük çatışmaların (1848 barikat savaşları, Paris Komünü, sendikal ve sosyal haklar için verilen büyük ve kanlı mücadeleler; 1 Mayıslar, Dünya Kadınlar Günü vb.) sonucundadır.

Tamam, modernite, insanın sorunlarını yeterince çözememiştir vs.
Ama bu durum, liberalizme ve moderniteye küfür etmeyi ve ülkedeki zenginleri burjuvazi saymayı gerektirmez.

Burjuvazi bir sosyalitedir. Nerede bizim ülkemizdeki burjuva sosyalitesi? Sosyalitesini oluşturamamış bir burjuvaziden tam bir sınıf olarak söz edilebilir mi? Nerede bu sınıfın o beğenmediğimiz burjuva demokrasisi?
Yoktur!
Niye?
Türkiye Cumhuriyeti Devleti, bir burjuva sınıfı devleti olarak kurulmadı, bugün bile o niteliği sahip olmadı da ondan!
Türkiye’de zenginler vardır! Devlet eliyle türetilmiş zenginler. Kimin eliyle zenginleşiyorsan, ona boyun eğersin! Türkiye asker-sivil bürokrat iktidarının karşısında eğilen ve bir türlü burjuvalaşamamış zenginlerin yaptığı da budur.

Ortalık yeni zenginlerden geçilmiyor! Dünya zenginler sıralamasında yer alan zenginlerimize bakın. Çoğunun geçmişi bir kuşaktan öte gitmiyor. Epeyi bir kesimi de taşralı. Bu zenginler eğer bir burjuva kültüre sahip olsaydı, İstanbul bu kadar çirkin olur muydu? Eğer bu zenginler gerçekten bir burjuva sınıf kimliğine sahip olsalardı, siyasetçiler ve bürokratlar bu kadar keyfi davranırlar mıydı? Eğer bir burjuva toplum yapımız olsaydı, öteden beri ülkenin sanatçılarına, yazarına, çizerine, gazetecisine zulüm yapılır mıydı?
Eğer bunlar tam bir burjuva sınıfı olsalardı, örneğin bir üyeleri, Mimarlar Odasını ve Koruma Kurullarını (eleştirilebilir) kapatmayı önerebilir miydi?
Mesele son model arabalara binmek, teknolojinin nimetlerinden yararlanmak değil; mesele, burjuva sınıfı zihniyetine sahip olabilmektir!
Ben, burjuvaziden değil, bu tip zenginlerden ve onların iktidarından korkuyorum.
Keşke bu ülkede sınıf kimliğini taşıyan bir burjuvazi olsaydı ve biz, burjuva demokrasisi içerisinde başka gündemlerle uğraşsaydık. Bugün hala ceberut devlet tarafından çağın gerisinde kalmış sorunlarla uğraşmak çok acı verici!