İnsan bir garip, uyurken büyür ve düş görürken hayatı yaşar. Gün doğduktan sonra da hayat mücadelesi başlar. Bu sürede genelde üç devre gerçekleşir.
Birinci devre gençlik devresidir. Bu devrede, hücre çoğalması, ölen hücre sayısından çoktur. Çok olduğu için de büyüme, boy uzaması, ağırlığın artması gibi fizyolojik olaylar gerçekleşir. Bu olaylar gençlik devresinin sonuna kadar devam eder.
İkinci devre olgunluk devresidir. Olgunluk devresinde, çoğalan ve ölen hücre sayısı birbirine eşittir. Böylece vücut dengede kalır. Fizyolojik olaylar devam ettiği hâlde boy uzaması gerçekleşmez.
Üçüncü ve son devre ise, yaşlılık devresidir. Bu devrede, çoğalan hücre sayısı ölen hücre sayısında daha azdır. Böylece vücut büyümeyi durdurduğu gibi küçülür.
Büyüme olaylarının fizyolojisine baktığımızda olayı düzenleyen hormonları görüyoruz. Hormonlar; düzenleyici özel kimyasallardır. Bunlar Beynin Hipotalamus denilen yapısı tarafından kontrol edilen hipofizin salgılanmasıyla kana verilir. Hormonlar kan sayesinde bütün vücudun hücrelerini düzenlemede görev yapar.
Hipofiz bezi de beynin alt kısmındadır. Hipofiz “Büyüme hormonu” salgısını gece saat 13.oo- 17oo arasında salgılar. Hipofizin kontrol ettiği hormon bezler de o saatler arasında daha çok salgılanır.
Vücudun gelişmesi, büyüme ile gerçekleştiği için, hormonların etkisi çok büyüktür. Hormon faaliyetleri çoksa kişi beslenmesine, sağlığına dikkat etmelidir. Gece uyumuyorum ama uykumu gündüz uyumakla alıyorum diyenlerin çok yanlış yaptıkları ortadadır.
Beslenmenin ve uyku düzeninin önemini anlamak isteyenler, her yıl çektirdikleri fotoğrafları yan yana koyup baktıklarında anlayacaklardır. Uzun yıllar görmediğinin arkadaşınıza rastladığında ilk tepkiniz ne oluyor. Özellikle düzenli beslenmemiş ve uyku düzenine dikkat etmemişse.
Büyümek isteyenlerin basketbol oynaması doğrudur. Fakat doğruluk derecesi azdır. İnsanın karakterini taşıdığı genleri verir. Genler, çevresel etkilerle çatışır ve görünür karakterler ortaya çıkar. Demek ki çevresel etkiler de önemlidir.
Basket oynayan bir insanın boyunun uzaması esas olarak ana ve babadan aldığı genlere bağlıdır. Bu genlerin çevresel etkilerden dolayı aktivitesi artığı kadar boy biraz daha uzar. Örnek, boyu 1,70 de kalacak kişi, 1,76 ya çıkabilir.
Önemli olan boyum uzasın diye dışardan alınan özel maddelerin hiçbir etkisi yoktur. Her zaman genlerin dediği olmaktadır.
İnsanda büyüme fizyolojisi önemlidir, büyüme hormonları salgılanmazsa kişide büyüme olmaz. Büyüme hormonu bebeklikten itibaren çok salgılanırsa da dev boyluluk olur.
Hormon salgılayan bezler, sinirlerin kontrolündedir. Sinirler homon bezlerinden hipofizi kontrol eder. Hipofiz de diğer salgı bezlerini kontrol altına alır.
İnsan yaşamında sinirler merkezi kontrol olduğu için, sinir merkezlerimiz olan beyin ve omuriliği son derece sağlıklı tutmamız gerekir.
Beynin sağlığı beslenme, uyku ve okumadır. Kitap okuyan bir insan sağlıklı beyne sahiptir. Diğerleri sağlıksız demek istemiyorum. Şöyle ki, basketbolcu gibi.
Sağlıklı sinir merkezlerimize ve hormonların düzenlemesine yaşantımızı borçluyuz.
