Geçtiğimiz günlerde, Amerikalılar’ın en eski iş dergilerinden Fortune, Türkiye’nin 500 büyük kuruluşunu açıkladı. Elbette çeşitli analizler yapıldı. Ancak Egeli olunca doğrusu bizim gözümüz İzmirliler’in, Egeliler’in üzerinde. Ama önce Fortune’nın hakkını teslim edelim. 1930’da kurulan derginin günümüzde 900 bine yakın satışı bulunuyor.
En iyi bilinen listeleri, Fortune 500 ve Fortune 1000 Amerikan şirketlerinin sıralamalarını verirken Fortune Global 500 tüm dünyada, gelirlerine göre en büyük şirketleri kapsıyor . Bu listeler şirket değerleri açısından referans olarak görülüyor. İki yıldır Türkiye’de aynı çalışmayı sürdürüyorlar.
HIZLI YÜKSELENLER
Fortune 500 listesi; Türkiye’de de imalat, ticaret, hizmet ve inşaat sektörlerinin seyrini ortaya koyuyor. Listenin tepesinde sürpriz yok. TÜPRAŞ 41 milyar 78 milyon lira net satışla ilk sırada yer alıyor, onu OMV Petrol Ofisi izliyor. İlk 500’de 28 İzmirli şirket var.
İlk 100 de ise JTI, Vestel, Petkim, Erbakır, Tesco Kipa, İDÇ, Abalıoğlu Yem, Pergamon Status Dış Ticaret, Yaşar Birleşik Pazarlama gurur veren İzmirli, Egeli şirketler.
JTI’ın Vestel, Petkim gibi devleri geçmesi ayrıca dikkat çekici. Ve tabii bana göre asıl sürpriz Pergamon Dış Ticaret’te…
ÖZTÜRE BAŞARISI
Şirketin kurulduğu günleri hatırlıyorum. Öztüre Grubu’nun, vizyonerliği ile tanınan Yönetim Kurulu Başkanı Nezih Öztüre röportajımız sırasında dış ticaret işlemlerini tek elden yürütmek için şirket kuracaklarından söz ediyordu. O şirket 2001 yılında Pergamon Dış Ticaret A.Ş. olarak kuruldu.
Ardından faaliyet konusu konfeksiyon olan Roteks Grubu ile güçler birleşti ve katlanarak büyüdüler. İzmir işdünyası böyle bir oluşuma hasretmiş diye düşündüğümü hatırlıyorum. İmalatçı-ihracatçı özellikle KDV iade işlemlerinde büyük sorun yaşıyordu, iade işlemlerini daha düşük maliyetle gerçekleştirmek ilaç gibi geldi. Önümüzdeki Eylül ayında halka açılacakPergamon-Status’un Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Jak Eskinazi ile konuştum ve kutladım. Elbette yakaladıkları gelişmeden hayli memnunlar. Ve önümüzdeki yıllarda, krizden etkilenen Avrupalı hazır giyim firmalarını satın almak istediklerini söyleyecek kadar hedefleri büyük.
1 MİLYAR DOLAR
60 firmaya dış ticaret işlemlerinde hizmet verdiklerini söyleyen Eskinazi, ihracatçı firmaların dış ticaret firmaları sayesinde hedeflerini yükselttiklerini anlattı. Kendi hedefleri de büyük. 1 milyar dolarlık ihracatı yakalamak üzereler. Eskinazi, başarısız güç birliklerine sahne olan İzmir’de başarılı bir örnek sundukları için de mutlu olduklarını özellikle vurguluyor.. Evet, Pergamon- Status ve diğer Egeli şirketler hızlı büyümeleriyle örnek oluyor, moral veriyorlar. Tabii son olarak şu gerçeği de eklemek gerekiyor. Fortune 500’deki şirketlerin büyüklüğü, karlılık anlamına gelmiyor. Araştırmaya göre şirketlerin net karları 2013 yılında yüzde 13.2 düştü. 2012’de zarar eden şirket sayısı 63 iken, 2013’de 121’e yükseldi. Belirsiz konjontüre karşı hızlı büyüyen şirketlerimizle gurur duymak güzel ama riskleri de görmek şartyla…
