Pfizer ilaç firmasının Medimagazin’ de yayınlanan “Sigarayı bıraktıran Champix, kalp krizi olasılığını artırıyor” başlıklı habere gönderdiği açıklamayı cevaplamak istiyorum.
Pfizer’ in bu açıklamada Champix’ in sebep olduğu riskleri ortaya koyanları sanki sigara firmalarının adamı, sigarayı bırakmak isteyenlerin düşmanı gibi göstermeye kalkması büyük bir talihsizlik olmuştur.
BİR: Bir ilacın dünyanın 99 ülkesinde onaylanmış ve 10 milyondan fazla insana reçete edilmiş olması onun etkili ve emniyetli bir ilaç olduğunu kanıtlamaz. Bu özelliklere tıpa tıp uyan hatta tüketimi daha da yaygın olan pek çok ilacın piyasadan çekildiğini unutmayalım.
Mesela, daha 1 sene önce tüm dünyada milyonlarca insan tarafından kullanılan diyabet ilacı rosiglitazon (Avandia) kalp krizlerine sebep olduğu gerekçesiyle yasaklanmıştı. Üstelik ele geçirilen şirket içi yazışmalardan bu riskin 1999’ dan beri bilindiği ama bilinçli olarak saklandığı da ortaya çıkmıştı.
İKİ: Pfizer’ in Canadian Medical Association Journal’ de çıkan ve dünyanın muteber üniversitelerinin uzmanları tarafından gerçekleştirilen meta-analizi değersiz bir çalışma gibi göstermeye kalkışması da doğru değildir.
Tam aksine “tüketicilerini düşünen bir firmanın” böyle bir çalışmanın yapılmış olmasından memnun olması ve bu önemli riskin kendileri tarafından da daha büyük gruplarda dikkatle araştırılacağını bildirmesi uygun olurdu.
ÜÇ: Ben Pfizer tarafından küçümsenen kardiyo-vasküler risk artışını da son derecede önemli buluyorum.
Üstelik bu riskin 2006’ dan beri bilinmesine rağmen görmezden gelindiğini, FDA’ nın daha geçen ay 700 kişi üzerinde yapılan bir araştırmaya dayanarak bu ilacın kalp-damar hastalığı olanlarda kalp krizi ve diğer ciddi riskleri artırabileceği uyarısını yaptığını da hatırlatalım.
Bu riskin ilacın kullanımı yaygınlaştıkça binlerce, on binlerce insanı ilgilendirmesi kaçınılmaz olacaktır.
Champix sayesinde elbette sigarayı bırakanlar olacaktır ama bu yüzden sağlıkları ciddi risklere atılan, ölen insanların hesabını kim verecektir?
DÖRT: Pfizer’ in, 8 binden fazla kişiyi kapsayan 14 araştırmanın meta-analizini küçümserken Champix’ in etkinliği ve emniyetini “sadece” 7 bin kişinin katıldığı 14’den fazla klinik araştırmaya dayandırması büyük bir çelişki yaratıyor.
BEŞ: Pfizer açıklamasında “Araştırmacıların kendileri de düşük vaka oranları sebebiyle risk tahminlerinin kesin olmadığını kabul etmektedirler” diyor ama şu sözler de meta-analizi yapan uzmanlara ait:
Sonal Singh New York Times’ ta şunları söylüyor: “Bu risk önemlidir ve kalp hastalığı olmayan sigara tiryakileri için de geçerlidir. Pfizer bunu 5 seneden beri bilmektedir.”
Bir başka uzman Dr. Curt D. Furberg da şunları ekliyor: “Sigarayı bırakmanın daha iyi yolları var; bu ilaç piyasadan çekilmelidir.”
ALTI: Sigaranın kalp-damar hastalıkları başta olmak üzere pek çok hastalık için bir numaralı risk faktörü olduğunu, her sene 5.4 milyon insanın bu hastalıklar yüzünden öldüğünü, sigarayı bırakmanın bunların tümünde müspet tesirlere yol açtığını kimse merak etmesin ben de biliyorum ve aksini de iddia etmiyorum.
Kimse sigarayı bırakmaya teşebbüs etmesin de demiyorum. Bu amaçla kullanılan bir ilacın olumsuz etkilerinin ve yarattığı risklerin herkes tarafından bilinmesi ve bu ilacın bilinçsizce gelişigüzel reçete edilmemesi gerektiğini hatırlatıyorum.
YEDİ: Ben FDA’ nın da EMA’ nın da ilaç üreticilerinin de her dediğini gözü kapalı kabul edecek kadar saf değilim. Bu kurumların ilaç şirketleri tarafından nasıl kullanıldığını, nasıl yönlendirildiğini tüm dünya biliyor.
Pfizer de dâhil hemen tüm üreticilerin sıradan bir tüketim ürünü olarak gördüğü ilaç için yaptıkları pazarlama numaralarını ve bu yüzden açılan davaları ve aldıkları cezaları verdiğim kaynaklardan okuyabilirsiniz.
Pfizer’ in Amerika’ da geçen sene dolandırıcılık davasından 2.3 milyar (milyon değil!) dolar ödemeye mahkum olduğunu hatırlatsam yeterlidir sanırım.
SEKİZ: Yazıdaki “Hasta güvenliği Pfizer için bir numaralı öncelik olup, ilaçlarımızın güvenli ve etkin kullanılması asıl amacımızdır” sözüne kusura bakmasınlar ben inanmıyorum.
Pfizer de dâhil tüm üreticilerin bir numaralı önceliği daha çok kâr etmektir. Bu böyle olmak zorundadır ve bunun aksi de zaten eşyanın tabiatına aykırıdır.
Gelelim neticeye
Bir göğüs hastalıkları uzmanı olarak sigaranın yarattığı hastalıkları çok iyi biliyorum.
Sağlık Bakanlığının sigaraya karşı yürüttüğü kampanyaları yürekten destekliyorum. Sigara yasağının sadece kapalı alanlarda değil açık alanlarda da mutlaka uygulanması gerektiğini savunuyorum.
Sigara içenlerin bu alışkanlıklarından en kısa zamanda kurtulmalarının çok önemli olduğunu biliyorum ve bunu her fırsatta anlatmaya çalışıyorum.
Champix’ e de karşı değilim ama Champix’ in sigara bırakmanın tek yöntemi gibi sunulmasına, çok etkili ve emniyetli bir ilaç olduğunun iddia edilmesine, her sigarayı bırakmak isteyene gelişigüzel verilmesine karşıyım.
Sigara bıraktıran ilaç veya yöntemlere değil, insanların bu sebeple zarar görmelerine, aldatılmalarına karşıyım.
Ey Champix kullanması tavsiye edilenler! İlacın prospektüsünü baştan sona dikkatle okumadan sakın tedaviye başlamayın.
Ey ilaç endüstrisi! Herkesi kör âlemi sersem mi sanıyorsun?
KAYNAKLAR
http://www.nytimes.com/2011/07/05/business/05smoke.html
http://www.nytimes.com/2008/10/08/world/americas/08iht-drug.2.16781911.html
http://www.amazon.com/Inside-FDA-Business-Politics-Behind/dp/0471610917
