Kalp hastalığı, damar sertliği dendi mi, endüstrinin emrinde çalışan uzmanların ağzından “kötü kolesterol düşürülmeli” ve “iyi kolesterol artırılmalı” sözleri düşmez.
Ateroskleroz yani damar sertliği denen ve kalp krizlerinin de felçlerin de esas sebebi olan bozukluğun, sadece bir “iyi-kötü kolesterol meselesi” olmadığı her geçen gün daha iyi anlaşılıyor.
Bu hastalıkların kötü kolesterolü düşüren veya iyi kolesterolü yükselten ilaçlarla önlenemeyeceğini de tedavi edilemeyeceğini de artık ilaç üreten firmalar bile kabûl etmeye başladı.
Kolesterol teorisi yumruk üstüne yumruk yiyor
Dünyanın altıncı büyük ilaç üreticisi olan Roche firması iyi kolesterolü yükselten “dalcetrabip” isimli ilaçla yaptığı altı çalışmayı da durdurduğunu açıkladı.
Firma, sebep olarak da kısa adı DSMB (Data and Safety Monitoring Board) olan Veri ve Güvenlik Gözetim Kurulu’ nun bu ilaçla yapılan çalışmaların “klinik olarak etkili olmadıklarının” anlaşıldığını bildirmesini gösterdi.
Dalcetrabip, CETP (kolesteril-ester-transfer-protein) inhibitörü olarak denenmekte olan dört ilaçtan biri.
CETP, normalde HDL-kolesteroldeki kolesterolü düşük dansiteli (LDL) veya çok düşük dansiteli (VLDL)transfer ediyor. Bu olay CETP-inhibitörleriyle engellendiğinde HDL artıyor ve LDL de düşüyor.
Bu olay tam da bizim “kolesterol teorisine tapanların” istediği bir olay. Adeta, bundan iyisi Şam’ da kayısı!
Ama gelin görün ki kalp damar hastalıkları, kalp krizleri ve felçler rakamları tedavi etmekle önlenemiyor.
İlacın emniyet sorunu yokmuş
Roche tarafından yapılan açıklamada ilaçla ilgili herhangi bir emniyet sorununun olmadığının bildirilmiş olmasına doğrusu pek de inanamadım.
Çünkü başka bir CETP-inhibitörü olan “torcetrabip” ile yapılan ILLUMINATE çalışması 2006 senesinde durdurulmuştu. Bu ilacın iyi kolesterolü yükseltip kötü kolesterolü de düşürdüğüne şüphe yoktu ama gelin görün ki bu ilacı kullananlarda kalp-damar hastalıkları ve bunlara bağlı ölümlerin de arttığı belirlenmişti.
Torcetrabip kullananlarda CRP seviyelerinin çok yükseldiği ortaya çıkmıştı. CRP, vücutta bir enflamasyon yani mikropsuz iltihap olduğunun da iyi bir göstergesidir.
Bana sorarsanız, aynı durumun aynı proteini engelleyen dalcetrabip ile de ortaya çıkması çok muhtemel ama DSMB yetkilileri “Nasıl olsa çalışmalar durduruldu. İlacın bir de güvenlik sorunu vardı diyerek Roche’ un moralini büsbütün bozmayalım” diye düşünmüş olabilirler.
Roche ne diyor?
Firma adına konuşan küresel ürün geliştirme bölümü başkanı Hal Barron şunları söylüyor:
“Dalcetrabip çalışmalarının yüksek riskli olduğunun farkındaydık ama kalp ve damar hastalıklarıyla ilgili risklerin yoğun statin tedavisiyle elde edilenin ötesinde azaltılması da heyecan verici bir hedefti. İlacın çalışmamıza katılan deneklerde bir fayda sağlamamış olması doğrusu hepimizde hayâl kırklığı yarattı. Şirketimiz kalp-damar hastalığı olanlar için yeni ilaç geliştirmeye devam edecektir”.
Üreticiler sağlığı değil parayı düşünüyor
İlaç üreticileri yüzlerce, binlerce kimyasal madde üzerinde bunları “ilaç yapmak” için çalışıyorlar. Bu çalışmalara elbette saygı duyuyorum. Allah onlardan razı olsun. Başka türlü nasıl yeni ilaçlar, yeni tedaviler bulunabilir ki?
Ama Amerika’ nın ünlü gazetesi The Wall Street Journal’ de olayın haberini okurken bu ilaç için kullanılan “multi-milyar dolarlık kalp hastalıkları pazarında blockbuster olması ümit edilen” ifadesi de hepimizin özellikle de ilaç meftunlarının kulağına küpe olmalı.
Blockbuster sözü“satış rekoru kıran” manasına geliyor ve genellikle de satış rakamları senede 1 milyar doları geçen ilaçlar için kullanılıyor.
İlacın günümüzde hangi gözle görüldüğünü bundan daha veciz anlatacak bir ifade zor bulunur.
Tıp bilimi tüm masumiyetini yitirdi
Ey ilaç düşkünü, sözde bilim adamları, sözüm size:
İlaçları, firmaların propagandistleri gibi savunmayı bırakın.
Üreticilerinin ilaca hangi gözle baktıklarını görün. Görün de uyanın.
Onların hedeflerinin insanların sağlığı değil cüzdanı olduğunu aklınızdan çıkarmayın.
İlaç artık sağlık için değil para kazanmak için üretilen bir metadır.
