Hürriyet gazetesinde “Büyük Sırrın Peşinde” manşetiyle ve iç sayfalarda “Sağlıkta Gılgamış Destanı” başlığıyla verilen haberin hem medya hem tıbbi bakımdan üzerinde konuşulması ve tartışılması gereken birçok yönü var (1).
Yeni bir haber değil
Eylül 2016’ da Science Translational Medicine’ de yayınlanan mevzubahis araştırma bundan 7 ay kadar önce Anadolu Ajansı tarafından çok daha teferruatlı bir şekilde haber yapılmış ve medyada da yer almıştı (2).
Hürriyet haberi manşetten verdiği için devam sayfasında özellikle yeni ve teferruatlı bilgiler bekledim ama Hürriyet’ teki haber sade suya tirit modunda kalmış.
Sos olarak katılan Gılgamış Destanı ve yabani iğde resmi durumu kurtarmaya yetmediği gibi arama motorlarından alındığı besbelli iki resmi kullanmak da Hürriyet gibi ülkenin en büyük gazetesine hiç yakışmamış.
Bu haber neden tekrar gündemde?
7 ay önce medyada yer alan haberin Hürriyet’ te hem de manşetten verilerek tekrarlanmasını n altında yatan sebep veya sebepler neler olabilir?
Aklıma şu ihtimaller geliyor:
BİR: Gazete haber sıkıntısı içinde olabilir (Çok düşük bir ihtimal!).
İKİ: Halk arasında daha ziyade “Ülker” adıyla bilinen Yıldız Holding’ ten bir rica veya istek gelmiş olabilir (Kuvvetle muhtemeldir).
Manşete çekilen bir haberin içinde geçen “Sabri Ülker Bilim Ödülü” ve “damar sertliğine iğde mucizesi” ifadeleri maksada ulaşmak için yeterlidir.
İlle de “kör kör parmağım gözüne “olması gerekmez.
Şuur altına hitap eden ve tam sayfa reklâmdan daha etkili olan bu tür ifadeler esas amaçları daha çok kazanmak olan şirketlere olayın farkında olmayanların nazarında büyük itibar kazandırır.
Şirket daha sonra bol bol reklâm vererek teşekkürlerini bildirir.
ÜÇ: Hürriyet, Yıldız Holding’ e bir “kıyak yapmak” istemiş de olabilir.
Bu da muhtemeldir ve de anlaşılabilir bir şeydir: Gazete daha sonra reklâmlarla hizmetinin karşılığını alacaktır.
Gel gelelim haber belli ki “masa başında” yapılmış ve her ne sebeple bilinmez aceleye getirilmiş, gereken itina gösterilememiştir.
Mucizeyi bekleyin!
Yakın bir gelecekte iğdeden elde dilen bir “besin desteği” ile ve daha sonra da bu “mucize ürünün” piyasaya verildiği ile ilgili haberleri göreceğimizi iddia ediyorum.
“Büyük sır iğdedeki palmiteloik asit” veya “Ömrü uzatan mucize besin desteği çıktı” benzeri haberlere şimdiden hazırlıklı olun.
Bu ürünün adının ne olacağının bile tartışılmaya başlandığından hiç şüphem yok.
Yıldız Holding’ in bilim merakı nereden geliyor?
Holding’ in bilim merakı boşuna değildir.
Öncelikle kendi menfaati mevzubahistir.
BİR: Desteklediği araştırmalardan işine yarayacak, yaptığı harcamaları binlerce misliyle karşılayacak sonuçlar çıkabilir.
İKİ: Hiçbir sonuç çıkmasa bile “ticari bir şirketin” adının bilimle, araştırmalarla anılması çok etkili bir reklâmdır.
Yıldız Holding’ in 3.5 sene kadar önce Harvard’ daki bir araştırma merkezine 24 milyon dolar bağışlamasının sebebi budur ve bana göre çok da akıllıca bir iştir (3, 4).
Gelelim neticeye
BİR: Birbirlerinden menfaat temin eden iki kuruluşun birbirlerine bu tür “güzellikler” yapması içinde yaşadığımız kapitalist düzende anlaşılabilir bir şeydir.
Ben bunu sadece hatırlatmak istedim.
İKİ: Bir başka açıdan da bilimsel bir araştırmanın haber olması hiç de kötü bir şey değildir.
Hele de iç karartan haberlerin hiç eksik olmadığı şu dünyada ve şu günlerde.
ÜÇ: Bu bir haber değil bir “advertorial” dir ve okuyucu bunun böyle olduğunu biliyorsa bunda da hiçbir sakınca görmem.
DÖRT: İçinde “mucize” kelimesi geçen sağlık haberlerinden hiç hoşlanmam, siz de hiç değilse ihtiyatla okuyun.
BEŞ: İnsan ister istemez Gılgamış’ ın erken ölümüne üzülüyor.
Kaynaklar:
1. http://www.hurriyet.com.tr/saglikta-gilgamis-destani-40448830
2. http://www.haberturk.com/yerel-haberler/haber/9738816-damar-sertligine-ilac-gibi-yag
3. http://ahmetrasimkucukusta.com/2014/10/02/hakkimda/ulker-den-harvarda-24-milyon/
