American Journal of Cardiology isimli tıp dergisinde yayınlanan araştırmayı okuyunca ‘Allah’ ım bu günleri de mi görecektik? diye hayıflandım. Öyle böyle değil. Dergi hakem kurulu olan, sahasında itibarlı bir kardiyoloji dergisi; gelişigüzel bir çalışmanın, derme çatma bir araştırmanın burada yayınlanması mümkün değil. Araştırmayı yapanları da her ne kadar isim olarak tanımıyorsak da bunlar da ‘okumuş yazmış çocuklar’ olmalılar; çünkü hepsi de Londra’ da Imperial College Milli Kalp ve Akciğer Enstitüsü’nde çalışan bilim adamları. Araştırmanın ayrıntılarını anlatarak sizi sıkacak değilim; hemen neticeye geliyorum: Hamburger, patates kızartması gibi abur-cubur gıdalardan sonra bir adet statin hapı içmek bu yiyeceklerin yarattığı riskleri azaltır.
Buna göre; artık hamburgerleri yiyip, patates kızartmalarını götürüp ‘Ben ne yaptım?’ diye pişman olmayacaksınız. Çünkü bundan böyle hamburgerinizin, patates kızartmanızın ve kolanızın yanında küçük ketçap, mayonez, tuz paketçikleri yanında bir de ‘şirketin ikramı’ statin hapı olacak.
Araştırmayı yapan uzmanlardan Dr. Francis şöyle diyor: ‘Tabii ki statinler bir hamburger ve patates kızartmasının tüm olumsuz etkilerini yok edemez. Elbette yağlı besinleri hiç yememek daha iyidir ama yaptığımız hesaplamalara göre bir fast food yiyeceğin yaratacağı kalp krizi riskini bir statin tableti almakla azaltabilirsiniz.
Nasıl insanlar araba sürmek, sigara içmek gibi risklere karşı emniyet kemeri veya filtre kullanarak tedbir alıyorlarsa burada da aynı şey geçerlidir. Yağlı bir yiyeceğin yaratacağı riskleri bir nebze de olsa azaltmak için bir statin tableti almak rasyonel bir davranış olacaktır.’
Bu araştırmaya karşı itirazlar gecikmemiş:
İngiliz Kalp Vakfı Başkanı Weissberg ‘Francis’ in fikri ciddiye alınacak gibi değil. Halkı kalp sağlığını korumak için sağlıklı diyet uygulamaya ve egzersiz yapmaya teşvik etmesi daha doğru olur’ diyor ve ekliyor ‘Statinler, kalp hasalığı olan veya yüksek riske sahip kişiler için çok önemlidir ama bunlar sihirli ilaçlar da değildir.’
New York hastaneleri hipertansiyon programı direktörü Dr. Messerli de hamburger yiyenlere statin ikramına çok şaşırmış: ‘Böyle bir uygulama insanlara yanlış mesaj vermektir. Statinlerin elbette kolesterol düşürücü etkileri vardır ama abur cubur besinlerin bu ilaçların etkilerinin olmadığı başka olumsuzlukları olduğu da unutulmamalıdır’ diyor.
Gelelim neticeye
‘Artık istediğim zaman istediğim kadar hamburger de patates kızartması da yerim’ diye sevinmeden önce şunları bilmekte büyük yarar var:
BİR: Kolesterol yüksekliği tek başına tedavi edilmesi gereken bir hastalık değildir.
İKİ: Bugün için statinlerin sadece daha önce kalp krizi veya inme geçirmiş hastalarda koruyucu etkisi olduğu kanıtlanmıştır. Bunun dışında kullanımının etkili olduğunu gösteren bir araştırma yoktur.
ÜÇ: Statinlerin çok ciddi yan etkileri vardır. Bunlar herkes tarafından kullanılacak ilaçlar değildir.
DÖRT: Bu tür uygulamalar hastaları kalp-damar sağlığı için çok önemli olan ve düzenli yapılması gereken egzersiz ve sağlıklı beslenmeden soğutur.
BEŞ: Fast food yiyeceklerin olumsuz etkisi kan kolesterol düzeyini yükseltmekle sınırlı değildir. Bunlardaki trans yağlar, fazla tuz ve yüksek kalori çok daha zararlıdır.
ALTI: Böyle bir uygulama insanları fast food yemeğe teşvik eder.
KAYNAK
Frenczi EA, Asaria P, Hughes AD; Chaturvedi N ve Francis DP: Can a Statin Neutralize the Cardiovascular Risk of UnhealthyDietary Choices? American Journal of Cardiology, Volume:106, Issue:4, Pages:587-592, August 2010.
http://www.ajconline.org/article/S0002-9149(10)00870-2/abstract
